محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831168283
خودسازی، شاخصه اصلی زندگی طلبگی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
حجت‌الاسلام دکتر علی ذوعلم، رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با جام‌جم: خودسازی، شاخصه اصلی زندگی طلبگی زندگی طلبگی شاخصه‌های متعددی دارد. نظم و انضباط درسی، دوری از تجملات و مظاهر زندگی اشرافی، تاکید بر سادگی در پوشش و رفتار، پیشه کردن قناعت و مراقبت روحی و پرهیز از هوای نفس از جمله ویژگی‌هایی است که انتظار می‌رود طلاب علوم دینی از آن برخوردار باشند. این نوع زیست فردی و گروهی یکی از الگوها و سبک‌های زندگی در جامعه اسلامی است.
پرسش این است آیا منش طلبگی و حوزوی می تواند به عنوان الگویی برای اقشار مختلف جامعه انسانی مورد توجه قرار گیرد؟ در این باره با حجت الاسلام دکتر علی ذوعلم، رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و معاون موسسه پژوهشی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری گفت وگو کردیم.
منش طلبگی چه ویژگی هایی دارد و شاخصه های این نوع زندگی چیست؟ در مباحث نظری سبک زندگی این بحث مطرح می شود که آیا ما سبک زندگی را همیشه در سطحی از معنا تفسیر می کنیم یا این که سطوح معنایی متفاوتی دارد. به نظر می رسد تفاوت معنایی در سطوح مختلف سبک زندگی به تحلیل های واقعی ای که ما انجام می دهیم، نزدیک تر است. در حقیقت ما یک سطح کلان سبک زندگی را مطرح می کنیم به عنوان سبک زندگی اسلامی در برابر سبک زندگی سکولار یا سبک زندگی لائیک؛ ولی در سطوح پایین تر همین سبک زندگی اسلامی متناسب با اقشار مختلف یا مناطق جغرافیایی گوناگون تفاوت پیدا می کند. بنابراین ما می توانیم از سبک های زندگی اسلامی سخن به میان آوریم. به این معنا که سطح زندگی طلبگی می تواند مورد تحلیل و تفسیر قرار بگیرد. درواقع سبک زندگی طلبگی، گونه ای از گونه های سبک زندگی اسلامی است که متناسب با رسالتی که یک طلبه بر دوش خودش احساس می کند و بنابر فضای زندگی آموزشی و تربیتی و علمی که در آن قرار دارد، شکل می گیرد. شاید بشود سه ویژگی اساسی برای سبک زندگی طلبگی بیان کرد. ویژگی اول، هویت حوزوی یک طلبه است که رسالت فهم صحیح دین و تبیین درست مبانی و احکام و ارزش های دینی و زمینه سازی برای اشاعه ارزش های دینی را مورد تاکید قرار می دهد و فراتر از فضای آموزشی صرف، یک نوع مسئولیت و تعهد ایمانی را برای یک طلبه ایجاد می کند. در حقیقت تعبیر رایج میان ما طلبه ها این است که سرباز اسلام و امام زمان هستیم و این لباس ما لباسی است که انتصاب ما را به پیامبر اکرم(ص) و به اهل بیت نشان می دهد و باید مراقب باشیم در این جایگاه حقیقت رسالت خود را ایفا کنیم. مولفه دوم این است که منش اخلاقی و رفتاری یک طلبه را شکل می دهد. اگرچه در عمل متاسفانه ما شاهد بعضی کاستی ها هستیم، ولی آن روحیه و منش اصلی طلبگی اقتضا می کند یک طلبه در مواجه خود با خانواده، همشهری ها و مخاطبان خودش یک برخورد اخلاقی و سلوک معنوی را در پیش بگیرد. به تعبیرمرحوم آیت الله مهدوی کنی به ما می گویند روحانی و این یعنی ما باید به مسائل روحانی و معنوی فکر کنیم و نه این که طلبگی را شغلی مثل دیگر مشاغل بدانیم و محاسبه کنیم در تعامل با مخاطبان به چه نتیجه یا دستاورد مادی می رسیم. ذوعلم: سبک زندگی طلبگی گونه ای از گونه های سبک زندگی اسلامی است که متناسب با رسالتی که یک طلبه بر دوش خودش احساس می کند شکل می گیرد نکته سوم، بحث ساده زیستی است که در زندگی طلبگی باید مشاهده بشود. نمی خواهم بگویم همه روحانیون و طلاب این سلوک را دارند، اما اگر میان علمای برجسته معاصر امام راحل را الگوی زندگی طلبگی بدانیم یا در حال حاضر نوع زیست رهبر معظم انقلاب را می بینم این ساده زیستی و اهمیت ندادن به طول و عرض زندگی مادی و لوازم و ظواهر و تجملات زندگی، یک ویژگی مهم در سبک زندگی طلبگی است. احساس مسئولیت و تعهدی که نسبت به اشاعه حقایق دینی که در یک طلبه وجود دارد بسیاری از ویژگی ها و شاخصه های دیگر را در پی خواهد داشت. ویژگی زندگی طلبگی در حوزه های آموزشی و فراگیری دروس چگونه می تواند الگویی برای زندگی علمی و پژوهشی دانش پژوهان باشد؟ ما باید میان زیست طلبگی و سبک آموزشی حوزه های علمیه تمایز قائل شویم. آزادی طلبه در انتخاب مدرس و درس و انعطاف پذیری برنامه های درسی از ویژگی های تحصیل در حوزه است. نظام ارزشیابی علمی حوزه بیشتر بر محور خودارزیابی است نه ارزشیابی مبتنی بر غربالگری. فکر محوری در مقابل حافظه محوری در نظام آموزشی حوزه و درک عمیق و تربیت آزاد اندیشانه در محیط حوزه از جمله ویژگی های این روش تحصیلی است. عالی ترین استاد حوزه وقتی بر کرسی تدریس قرار می گیرد برای یک طلبه هیچ محدودیتی در نقد کردن نظریه استاد وجود ندارد و برای استاد عالیقدر هم پرسشگری طلبه چیز عجیبی نیست. این نکاتی است که می تواند در نظام آموزشی مدارس و دانشگاه ها مورد توجه قرار بگیرد. آیا زندگی طلبگی و الگوهای رفتاری که یک طلبه مقید به رعایت آن است می تواند به عنوان سبکی از زندگی مورد استفاده دیگر اقشار جامعه هم قرار گیرد؟ البته نباید انتظار داشت تمام ویژگی های این نوع سبک زندگی در همه زندگی اقشار محقق شود. مهم آن است که سراغ آن مولفه ها و ارزش های بنیادی اسلام برویم تا آن را در سبک های مختلف زندگی پیاده کنیم. سبک زندگی بازاریان، نظامیان، شاغلان اداره و ... متناسب با رسالت شغلی شان و کارکرد اجتماعی ای که برای صنفشان تعریف کردند از ویژگی هایی برخوردار است. نظم و انضباط میان نظامیان و محاسبه گری سود و زیان در بازاریان، متفاوت با زندگی طلبگی است. ما چگونه می توانیم از سبک زندگی طلبگی استفاده کنیم ؟ به نظر من متناسب سازی ارزش ها در فضای کاری اقشار مختلف جامعه یکی از راهکارهاست. یک نظامی می تواند علاوه بر این که نظم و انضباط داشته باشد، با تاسی کردن به نظام ارزش هایی که در زندگی یک طلبه وجود دارد، اخوت اسلامی و روحیه خیرخواهی و با تواضع و دوری از نخوت در رفتار فردی، سبک زندگی متناسب با ارزش های اسلامی داشته باشد یا در سبک زندگی بازاریان هنگام محاسبه سود و زیان در کارها و معاملات، رعایت انصاف و مروت و گذشت را سرلوحه کار خود قرار دهد. نباید به استفاده از سبک زندگی طلبگی به عنوان یک سبک مورد قبول ارزش های اسلامی و انتقال این مولفه ها به اقشار دیگر به صورت ظاهری و نگاه اقتباسی و تقلیدی صرف نگاه کرد؛ ولی آن واقعیت را باید در چارچوب ارزش های اسلامی باز تعریف کرد تا به یک سبک زندگی قابل عمل دست یابیم. تاریخ حوزه های علمیه نشان می دهد در گذشته، براساس همین زندگی طلبگی چهره های شاخصی مثل صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری رشد کردند که اگر بخواهیم فهرست بلندبالایی از این نمونه ها می توان تنظیم کرد، اما آیا در حال حاضر پیدا کردن این نام آوران میان حوزویان دشوار نیست ؟ پاسخ به این پرسش خیلی ظریف و پیچیده است. نکته اول آن که در همان زمان شیخ انصاری که زهد و ساده زیستی زبانزد بوده علمای دیگری هم بودند که در آن حد زهد و ساده زیستی شیخ انصاری نبودند، اما عالمان برجسته ای بودند. بخشی از این مساله بر می گردد به اعتقاد و استحکام عملی این عالم. هیچ گاه عالمان ما در یک سطح از تقوا و ورع و زهد و عرفان نبوده اند. البته ساده زیستی طلبگی در زندگی همه علمای گذشته بوده است. در عین حال در همان زمان علمایی داشتیم که ظواهر زندگی را بنا بر مصالحی رعایت می کردند و زهدشان، متجلی و متبلور در مظاهر زندگی شان نبوده است. البته روایتی از حضرت علی(ع) داریم با این مضمون که برترین زهد، زهدی است که پنهان بماند. نکته دوم آن که شرایط اقتصادی و اجتماعی عالمان آن زمان متفاوت بوده است. در آن زمان عموم مردم در فقر و تنگدستی زندگی می کردند و علمای آن دوره می بایست با شرایط زندگی عمومی جامعه خود را تطبیق می دادند؛ اما در شرایط امروز این گونه نیست که غالب مردم محتاج نان شب باشند و برای تهیه حداقل های زندگی مشکل داشته باشند، بنابراین سطح زندگی علما و حوزویان نیز متناسب با شرایط جدید تغییر یافته است. این واقع بینی اقتضا می کند ما به عناصر کمی و قالبی علمای گذشته توقف نکنیم و آن را لزوما اصل قرار ندهیم. نکته دیگر آن که انتظاراتی که امروز از حوزه وجود دارد عرصه های تازه ای را برای حوزویان باز کرده که ممکن است برای بسیاری از آنها براساس میل باطنی حضور در این عرصه خوشایند نباشد، ولی به عنوان وظیفه در این عرصه ها وارد می شود . اقتضائات آن عرصه ها این است که ساده زیستی و زهد لزوما در یک مظاهر شناخته شده برای ما متبلور نشود و حقیقت زهد که به معنای بی رغبتی به دنیا و مطامع دنیوی است باید برای ما اصل شناخته شود که امروز در خیل گسترده حوزویان مشاهده می کنیم . همان طور که ما میزان پایبندی اقشار مختلف به رسالت شغلی و صنفی را می توانیم ارزیابی کنیم قطعا نسبت به حوزویان نیز این ارزیابی را باید داشته باشیم تا برای خلأها چاره جویی شود و ما فراموش نکرده ایم یکی از دغدغه های حضرت امام این بود که روحانیون از زی طلبی خود فاصله بگیرند و ما باید این هشدار را جدی بگیریم. وظیفه اصلی طلبه این است که خودش را مورد سوال قرار دهد که تا چه اندازه توانسته آن معیارهای اساسی را تحقق بخشد و قضاوت بیرونی در این زمینه دشوار است. البته مردم هم در ارزیابی خود از طلاب و حوزویان متوجه این موضوع هستند افراد در این قشر همه یکسان نیستند و سطح پایبندی طلاب نسبت به ارزش ها متفاوت است. تهذیب و مبارزه با نفس چه جایگاهی در زیست طلبگی دارد؟ رسالت اصلی طلبگی بدون خودسازی و تهذیب نفس و زندگی طلبگی بدون درنظرگرفتن تهذیب اساسا قابل تحقق نیست و اگر کسی بخواهد در جامعه روح معنویت و تربیت اخلاقی و توکل به خدای متعال و روح ایمان را اشاعه بدهد بی آن که برخوردار از این حقایق باشد غیر ممکن است به این مهم دست یابد. در غیر این صورت تبلیغ دین صرفا به لفاظی ها و صورت سازی های ظاهری منتهی می شود که سوگمندانه باید گفت برخی افراد خیلی خوب در محراب جلوه می کنند اما نگاهشان مادی و دنیا زده است. بصیرت جامعه و ارتقای قدرت تشخیص جامعه در این زمینه مهم است و نباید به لفاظی ها توجه کرد. فتاح غلامی اندیشه
یکشنبه 4 مرداد 1394 ساعت 02:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]
-
گوناگون
پربازدیدترینها