محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830473090
نبرد تیترها در پایان مذاکرات
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
روزنامه‌های سراسری، جمع‌بندی مذاکرات را چگونه اطلاع‌رسانی کردند؟ نبرد تیترها در پایان مذاکرات بیش از دوقرن از اقتدار کارآفرینان سرمایه‌دار که گرداننده اصلی حوزه عمومی بودند و با تجمع در محافل ادبی و قهوه‌خانه‌ها و سالن‌های بحث، افکار عمومی را شکل و جهت می‌دادند می‌گذرد، حوزه‌ای که به گفته یورگن‌هابرماس، زمینه‌ای برای استقلال تدریجی این گروه‌ها از دولت و تاسیس نشریات مستقل شد. حوزه عمومی‌مورد نظر‌هابرماس، طی دوسده گذشته ویژگی‌هایی چون طرح دیدگاه‌های انتقادی بخصوص نقادی دولت، گسترش خیرمشترک وتوجه به منافع جمعی داشت که آیینه چنین رسالتی در مطبوعات دوره‌های بعدی دنبال و رویکرد رسانه‌ها، در قالب نظریات کلاسیکی مانند تزریق پیام‌ها، تقویت واستحکام آنها و حتی برجسته‌سازی پیام‌ها توجیه شد.
اما در کشور ما، شاید ظهور نخستین رسانه خبری تقلیدی از تمدن وارداتی غرب بود، باوجود ظهور نظریات جدید در دوره رسانه های دیجیتال و تمرکز بر اختیار بیشتر کاربران یا همان افکار عمومی، در جذب و تحلیل پیام، به نظر می رسد، رسانه های کشورمان از جمله مطبوعات، همچنان عملکردشان برپایه نظریه های کلاسیک مانند نظریه برجسته سازی(Agenda-setting) قابل تحلیل است که می گوید رسانه ها با به متن کشیدن پیام ها بر آگاهی مردم تاثیر می گذارند. در این میان «تیتر» و عناوین خبری در رسانه ها واز جمله مطبوعات، مهم ترین ابزار برجسته سازی مفاهیم، اطلاعات و پیام هاست. صفحه اول روزنامه ها آرایشی از سرخط های خبری یا همان تیتر و تصاویری است که چینش آنها در کنار هم غالبا مفهوم و پیام رسانه را منتقل می کند. اعلام خبر جمع بندی مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 و به نتیجه رسیدن مذاکرات 12 سال برای حل و فصل قدرت هسته ای ایران از جمله خبرهایی بود که نشریات یومیه با اتکا بر نظریه برجسته سازی توانستند براساس خط مشی سیاسی خود از یکطرف و عناصر بصری و محتوایی صفحه، از طرف دیگر، خواننده را یک روز پس از توافق، بمباران اطلاعاتی کنند. از آنجایی که تیترها مهم ترین ویترین خبری روزنامه هستند و با مطالعه آنها می توان به محتوا وخط خبری صفحات داخلی روزنامه پی برد، به لحاظ شکلی و محتوایی مورد مقایسه قرار می گیرند. دسته بندی سه گانه اخبار مذاکرات در نخستین ساعات روز چهارشنبه 24 تیرماه جاری، هرچند رسانه های تصویری و شنیداری، خبر جمع بندی مذاکرات و صدور بیانیه مشترک را بارها تکرار کرده بودند اما تجمع خوانندگان، پای کیوسک های مطبوعات نشان می داد که خبر صِرف اقناع کننده خواننده امروز نیست و نمی تواند عطش اطلاعاتی او را برطرف کند. با روانه شدن روزنامه ها به کیوسک ها و چیده شدنشان، انتخاب برای خرید بهترین روزنامه که اطلاعات و تحلیل های کاملتر والبته بیطرفانه تری از پایان مذاکرات بدهد، سخت بود. تحلیل عناوین اصلی روزنامه ها از اخبار توافق و مقایسه آن با خبرهای غیررسمی در شبکه های مجازی نشان می دهد که به رغم اعزام خبرنگار روزنامه ها از مرجعیت کافی برای انعکاس اخبار دست اول از وین برخوردار نبودند مرور عملکرد رسانه های مکتوب در ساعاتی پس از اعلام پایان مذاکرات نشان می دهد که می توانیم آنها را در سه رده دسته بندی کنیم که این دسته بندی خارج از موضع گیری سیاسی آنها نسبت به مذاکرات نیست. جمعی از نشریات یومیه کشور به استقبال پایان مذاکرات رفتند و با لبخندی که به قهقهه شباهت داشت، پایان پرامید مذاکرات را در لابه لای کلمات تیتر و عکس فریاد زدند. دوم؛ نشریاتی که با تیترهای خود اخم وبدبینی را القا کردند و با بغضی فروخورده، شادی فضای عمومی را به سخره گرفتند. جمعی دیگر از مطبوعات نیز بدون موضعگیری و با رویکردی متوازن میان بیم و امید، نسبت به اما و اگر های پس از مذاکرات و نیل به توافق، هشدار دادند. بنابراین می توان استراتژی خبری روزنامه ها را در سه دسته ترغیبی، تردیدی و تبذیری (هشدار) طبقه بندی کرد. جدال تیترها تحلیل انعکاس خبر جمع بندی مذاکرات نشان می دهد که انواعی از سرخط ها یا تیترهای خبری، در جراید استفاده شد عناوین فانتزی، شعاری، سنتی اقناعی، سوالی، تیترهای کور و مجهول و... در صفحات نخست خودنمایی می کرد که طیفی از رویکرد هیجانی تا عقلانی را به نمایش می گذاشت. خبرپایان مذاکرات به حدی از اهمیت برخوردار بود که هیچ سردبیر و شورای سردبیری به خود اجازه هنجارشکنی نداد و تقریبا در تمام رسانه های جریان اصلی تیتر این خبر، مهم ترین سرخط صفحه اول را به خود اختصاص داد، چرا که انتظار خوانندگان نیز چیزی کمتر از این نبود. تولید ویژه نامه های مخصوص مذاکرات، پیش از اعلام نتایج مذاکرات و انتشار آن پس از اعلام در روزنامه هایی مانند ایران واعتماد از سبک های اطلاع رسانی سریع بود. در زیر به تحلیل برخی تیترها می پردازیم: برخی روزنامه ها براساس مخاطب آسان خوان خود، تصمیم گرفتند که به عناوین و تحلیل های ساده تر روی آورند. استفاده از تاریخ انجام توافق و برجسته سازی زمان دقیق آن، برای حک شدن در ذهن خوانندگان از جمله این اقدامات بود. از طرفی استفاده از عکس محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه به عنوان بانی این توافق، رویکرد هیجانی و میل به اسطوره سازی این نشریات را نشان می داد. بعضی روزنامه ها نیز توافق را نقطه عطف (Turning Point) تاریخ روابط خارجی دانسته اند و با تحریک حس وطن دوستی، پایان موفقیت آمیز مذاکرات را باعث ارتقای شأن ایران عنوان کردند. رویکرد این روزنامه ها بیشتر خبری بوده و به روایت رویداد وین پرداخته اند. در این روزنامه ها تلاش شد تا از طریق چرخش نگاه و سیاست های جهانی نسبت به ایران، امید به جامعه تزریق شود. استفاده از تیترهای ضربی و کوتاهی مانند «توافق»، «جهان تغییر کرد»، «جهان به ایران سلام کرد» و... از رویکرد این روزنامه ها برای تاثیر مذاکرات بر آینده روشن ایران حکایت می کند، رویکردی که جنبه ترغیبی دارد. روزنامه های دیگری نیز در موضعی همسوبا دولت، با درج تصویر دست دادن ظریف وکری از یک طرف دشمنی ایران وآمریکا را پایان یافته عنوان کردند و از سویی دیگر با رویکردی خبری ایران را بدون جنگ وخونریزی، پیروز میدان مذاکرات خواندند. همچنین استفاده از تصویر رئیس جمهور برای انتساب این توافق به عملکرد دولت یازدهم، از اقدامات رسانه ای برخی روزنامه های نزدیک به دولت بود. عناوینی مانند«کلید چرخید، ایران خندید»، «تدبیر کار را تمام کرد»، «مهر تدبیر بر پیشانی تحریم» و... نشانه تلاش تیترها برای نزدیک کردن این توافق به دولت یازدهم است. رویکرد مستتر در این تیترها نیز ترغیبی و تزریق امید واعتماد به جامعه است. روزنامه هایی نیز رویکرد تبذیری و هشدارگونه به نتایج مذاکرات داشته اند. عنوان «180 درجه اختلاف 2روایت» نشانه نوعی بی اعتمادی به نتایج حاصل از مذاکرات است. در این نشریات تلاش شده تا با رویکرد تحلیلی جمع بندی مذاکرات را قابل خدشه و برداشت دو طرف مذاکره را متفاوت عنوان کنند، در این صورت بیانیه مشترک، اهداف بیان شده از سوی تیم مذاکره را نخواهد داشت و می تواند پیامدهای نامطلوبی داشته باشد. در بخش دیگر ، روزنامه هایی دیده می شوند که بدون مخالف خوانی، نسبت به صداقت طرف مذاکره تردید دارند و پایان مذاکرات را آغازی برای تحقق وعده کشورهای 1+5 می دانند. تیترهایی مانند «آغاز آزمون غرب»، «بیانیه مشترک، آغاز امتحان غرب» و... نشانه رویکرد تحلیلی و البته محتاطانه نسبت به جمع بندی مذاکرات است. استفاده از تصاویر یکدست، شبیه به هم از وزرای خارجه ایران و1+5 در پایان نشست، نشانه نگاه خبری به رویداد و تاکید بر نقش عامل انسانی (عنصر خبری چه کسی) در وقوع توافق است. فقر عکس از روند مذاکرات، نشان داده که عکاسان اعزامی نتوانسته اند نظر طراحان صفحه اول و سردبیران را جلب کنند و بیشتر این عکس ها از خبرگزاری های خارجی گرفته شد. البته برخی روزنامه ها هم در موضعی تشکیکی جمع بندی مذاکرات و انتظار برای اجرا را به صورت صریح تری مورد تحلیل قرار دادند و با انتشار تصویری از وزرای خارجه که بدون نظم و ترتیب کنار هم ایستاده اند و هر یک به جانبی نگاه می کنند، تشتت آرای این وزرا را القا می کند. در مجموع، تحلیل عناوین اصلی روزنامه ها از اخبار توافق و مقایسه آن با خبرهای غیررسمی در شبکه های مجازی نشان می دهد که به رغم اعزام خبرنگار توسط برخی جراید، روزنامه ها از مرجعیت کافی برای انعکاس اخبار دست اول از وین برخوردار نبودند. انشتار عکس، فیلم و خبرهای خودمانی در شبکه های مجازی و پیام رسان های تلفن همراه تنها چند ثانیه پس از وقوع از وین، منجر شد تا روزنامه ها در قفس زمان محبوس بمانند و چنانچه رویکرد تحلیلی نداشتند از جلب اقبال عمومی محروم ماندند. برخی روزنامه ها مانند شرق و دنیای اقتصاد، با به بحث گذاشتن بیانیه مشترک وین، در بین کارشناسان همفکر، سعی کردند تا خوراکی بیش از خبر به خواننده خود ارائه کنند. ایران در سرخط اخبار جهان تا یک دهه اخیر شاید در بسیاری از کلاس های درس دانشگاه های غربی، وقتی از کشوری به نام ایران سخن گفته می شد، برخی دانشجویان از جای دقیق این کشور برروی نقشه خاورمیانه ابراز بی اطلاعی می کردند. از 12 سال قبل بخصوص نشست های 22 ماهه اخیر و از آن خاص تر، مذاکرات 19 روز تا توافق، ایران را بارها به سرخط اصلی رسانه های جریان ساز دنیا برد و کارشناسان بسیاری در این باره اظهارنظر کردند. این امر جمهوری اسلامی ایران را از تحریم خبری و رسانه ای نیز خارج کرد و منجر شد تا روزنامه های پرتیراژ دنیا نیز در این زمینه موضع گیری کنند و نام کشورمان را در روز بعداز توافق در تیتر یک روزنامه ها بیاورند. برخی روزنامه ها توافق را نقطه عطف (Turning Point) تاریخ روابط خارجی دانسته اند و با تحریک حس وطن دوستی پایان موفقیت آمیز مذاکرات را باعث ارتقای شأن ایران عنوان کردند «توافق هسته ای راهی به دوره جدید» «قول اوباما به دفاع از توافق با ایران» «توافق جامع هسته ای با ایران/ اوباما: راه برای دسترسی به تسلیحات بسته شد.» در صفحه نخست روزنامه های آمریکایی خودنمایی می کرد. برخی روزنامه های خاورمیانه نیز از پیروزی هسته ای ایران و تاریخی بودن این توافق تیتر زدند. روزنامه اقتصادی فایننشنال تایمز نیز توافق را عامل خروج ایران از دوران سرد می داند و در واقع بر گرمی روابط ایران با قدرت های دنیا تاکید می کند که می تواند برای دو طرف مفید باشد. هرچند خبر پایان مذاکرات و صدور بیانیه مشترک میان ایران وکشورهای 1+5، در فضای رسانه ای اتفاقات یونان کمی رنگ باخت اما روزنامه هایی مانند، گاردین، ایندیپندنت، یواس تودی، راشاتودی، واشنگتن پست، نیویورک تایمز، تلگراف و... به بررسی فرصت ها و تهدیدهای توافق با ایران پرداختند و به دلیل نگاه تحلیلی به رویداد از یکطرف و لابی قوی تر خبرنگاران برای کسب اطلاعات پشت پرده، در تغذیه خبری خواننده موفق تر بودند. جای خالی تحلیل مرور تیترهای روزنامه های بعداز توافق در ایران و جهان نشان می دهد که آنها از یکسو تزریق کننده یا تقویت کننده رویکرد سیاسی خاصی هستند که برای اقناع مخاطب از واژگان جذاب، استعاره های بلیغ، تصاویر شفاف و در ابعاد بزرگ، گفت وگو با کارشناسان همسو و روایت و توصیف وضعیت مذاکره (رویداد) استفاده می کنند. در این راه آنچه بیشتر مغفول مانده، تحلیل ها و تبیین های خبری است. یکدستی اخبار، شباهت عکس ها و حتی واژگان همانند و شبیه به هم در محتوای صفحات اول روزنامه های بعد از پایان مذاکره نشان می دهد که نشریات یومیه کشور با توجه به سرعت بالای انتشار خبر در آنها (نسبت به هفته نامه و ماهنامه) به روزنامه نگاری تبیینی نیازمندند، یعنی انتشار گزارش هایی که به عنصر چرایی و چگونگی رویداد بیشتر بپردازد تا این که بر سر عنصر خبری «که وچه» ساکن باقی بماند. در این صورت تیترها نیز از تنوع وغنای بیشتری برخوردار خواهد بود. تیتر و جهتگیری سیاسی مردم براساس تئوری های حوزه ارتباطات و رسانه، تاثیر پیام های ارتباطی که تیتردر روزنامه نمود بارز یک پیام ارتباطی است، به محدود و نامحدود تقسیم می شود، همان طورکه اشاره شد در نظریه های کلاسیک، تمرکز بیشتر بر تاثیر نامحدود پیام است و مخاطب منفعل فرض می شود. براین اساس، تیترها مفاهیمی را به خواننده تزریق می کنندکه واکنشی منظم و بدون تغییر خواهند داشت. اما اگر در دنیای امروز بپذیریم که منابع کسب خبر از تنوع بالایی برخوردار است، نمی توان اثر تزریقی تیتر و پیام آن را باور کرد. باتوجه به ورود شبکه های متعدد تلویزیونی و رادیویی (ماهواره ای و غیرماهواره ای)، شبکه های مجازی و اجتماعی و... دایره انتخاب مخاطب وسیع تر شده و رقابت میان رسانه ها برای جذب او دشوارتر شده است. هربرت گنز، نویسنده کتاب «دموکراسی و خبر» معتقد است که در بهترین حالت، پیام های خبری تمایلات و دیدگاه های سیاسی افراد را تقویت ، تحکیم ویا مشروع می کنند و (باتوجه به منابع متعدد تأثیرگذاری بر خواننده) احتمال تغییر در او ناچیز است. کتایون مصری روزنامه نگار
سه شنبه 30 تیر 1394 ساعت 01:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 55]
-
سیاسی
پربازدیدترینها