واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
امام علی(ع) و تحکیم نظام خانواده در دنیای امروز نهاد خانواده با اینکه در جوامع مختلف دستخوش تغییر و تحولاتی شده، اما همچنان بهعنوان مهمترین رکن اجتماعی به شمار میآید. خانواده مهمترین نهاد برای تامین نیازهای مادی و عاطفی انسانهاست و مناسبتترین بستر برای آرامش روح و روان است.
این نهاد به عنوان هسته اصلی جامعه از اهمیت اساسی در بینش امام علی(ع) برخوردار است. دقت در سیره و سلوک امیرمومنان و خانواده ایشان نشان می دهد با توجه به تربیت صحیحی که براساس الگوی اسلامی در این خانواده نمونه وجود داشت، هیچ ناهنجار اجتماعی و اخلاقی گزارش نشده است. روشن است پدر، مادر و فرزندان در چنین محیطی سعی می کنند با آرامش شرایط مطلوبی را برای یکدیگر جهت ادامه زندگی و مواجهه با مشکلات فردی و اجتماعی فراهم آوردند. شاخصه ها و ویژگی های اصلی زندگی خانوادگی امیرمومنان را می توان براساس چند محور دسته بندی کرد: عشق و محبت دوستی و مهر اولین پایه ازدواج است. پیوندهای مشترکی که براساس عشق دو طرفه صورت می گیرد، امکان ادامه و استمرار پیدا خواهد کرد، اما در مسیر زندگی ممکن است بروز مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی باعث شود علاقه مرد و زن نسبت به یکدیگر کم شود. سرد شدن مهر و محبت یکی از عوامل ناسازگاری میان زوجین است. سیره امام علی نشان می دهد در زندگی زناشویی ایشان این مهر و علاقه کمرنگ نشده است، به گونه ای که حتی نگاه کردن روزانه به چهره همسرشان باعث فزونی عشق و محبت فی مابین می شده است. در روایتی از ایشان آمده است، حضور حضرت زهرا(س) در خانه همیشه باعث خشنودی و آرامش امام علی(ع) می شد به گونه ای که در این باره فرمودند: «من که به چهره زهرا نگاه می کردم، همین نگاه هرگونه غم و اندوه را از من برطرف می نمود.» سازگاری سازگاری میان زن و مرد از جمله پایه های اساسی زندگی مشترک است. هر کدام از طرفین در کانون مختلفی رشد و نمو پیدا کرده اند و هر یک در سیرت اجتماعی خود خلق و خوی جداگانه ای دارند. مرد و زنی که در چنین شرایطی به هم رسیده و زیر یک سقف تشکیل زندگی داده اند در ادامه مسیر ممکن است به مشکلاتی برخورد کنند و برای حل مشکل هر یک ایده و نظر جداگانه ای داشته باشند. نزدیکی نظر ها و بحث و گفت وگو بر سر موضوعات اختلافی و احیانا ترجیح نظر دیگری بر نظر خود، می تواند باعث افزایش روحیه سازگاری در خانه و خانواده باشد و از هرگونه پرخاش و تنش در زندگی جلوگیری کند. در روایتی از امام علی(ع) درباره رواج سازگاری در زندگی مشترکشان با حضرت فاطمه(س) آمده است: «سوگند به خدا من زهرا را تا هنگامی که خداوند او را به سمت خود برد خشمگین نکردم، در هیچ کاری موجب ناخشنودی او نشدم، او نیز مرا خشمگین نکرد و هیچ گاه مرا نافرمانی نکرد.» همکاری در کارهای خانه یکی از عوامل تقویت کننده مناسبات خانوادگی، تعاون و همکاری و تقسیم کار میان زن و مرد است. روحیه ظریف زنانه به گونه ای است که در برخی روایات اسلامی از زنان تعبیر به ریحانه شده است. بنابراین توجه به استعدادهای تکوینی زن و مرد در زندگی می تواند به درک بهتری از این همکاری بینجامد. تلقی اولیه از زندگی خانوادگی این است که مرد با توجه به روحیه و جسم قوی تری که دارد به امور بیرون منزل می پردازد و وظیفه تامین معاش و بهبود وضع اقتصادی خانواده را دارد و زن نیز به امور داخلی خانه می پردازد. دقت در سیره و سلوک رفتار امیرمومنان در زندگی شخصی نشان می دهد که ایشان علاوه بر این که مسئول تامین معاش بودند، ساعاتی را که در خانه نیز سپری می کردند توجه کافی نسبت به همیاری و کمک به همسرشان برای رسیدگی به امور داخلی منزل نیز داشتند. در روایتی از امام علی(ع) آمده است: «روزی پیغمبراکرم(ص) به خانه ما آمد، در حالی که فاطمه(س) در کنار دیگی نشسته بود و غذا را طبخ می کرد و من هم عدس پاک می کردم؛ پیغمبر اکرم مرا را در این حالت دید و به من فرمود: ای علی! از من بشنو و من جز آنچه خداوند فرمان داده چیزی نمی گویم. هر مردی که در منزل به زنش کمک کند، به عدد هر موی بدنش عبادت یک سال که روزها را روزه گرفته و شب ها را به عبادت مشغول بوده به او داده می شود و خداوند بزرگ به او پاداش صابران را عطا می کند.» عدالت رعایت مساوات و برابری یکی از تاکیدات مهم دین اسلام در هر امری است. دوری از تبعیض و اجتناب از امتیازدادن بی مورد از جمله توصیه های مکرر ائمه اطهار است. در زندگی خانوادگی نیز این مهم بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مهر و محبت به فرزندان چه دختر و چه پسر بدون برتری دادن هریک بر دیگری یکی از عوامل دوری خانواده از تنش و ناهنجاری خواهد بود. در روزگار حضرت ختمی مرتبت زمانی که کسی در مهرورزی میان فرزندانش عدالت را رعایت نکرده بود مورد عتاب آن حضرت قرار گرفت که چرا میان آنان یکسان عمل نکرده بود. یکی از زمینه های کینه ورزی و حسادت در خانواده تبعیض میان فرزندان است. در سنت و سیره امام علی(ع)، مهرورزی به فرزندان در نهایت صمیمیت و مهربانی صورت می گرفت. دقت در سیره و روش امیرمومنان نشان می دهد که ایشان خانواده را به عنوان مهم ترین رکن زندگی اجتماعی می دانستند و همواره در سفارش های اخلاقی خود یاران و اصحاب را نسبت به حفظ حریم خانواده و تقویت بنیان آن توصیه می کردند. اهمیت نظام خانواده در نگاه امام علی(ع) چنان بود که حتی در نامه ای خطاب به یکی از یاران به نام رفاعه او را از این که سخنی از طلاق بگوید برحذر داشته است. انـدیشــه فتاح غلامی
 
سه شنبه 16 تیر 1394 ساعت 04:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 227]