واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: توافق هسته ای، از امضا تا اجرا تهران - ایرنا - علی نجفی توانا رئیس کانون وکلا روز دوشنبه در ستون یادداشت روزنامه آرمان به بررسی وضعیت حقوقی حاکم بر تفاهم نامه هسته ای از مرحله امضا تا اجرای کامل مفاد آن پرداخته است.
در این مطلب می خوانیم : مذاکرات انجام شده در طول چند سال گذشته در سه هفته اخیر وارد فاز جدیدی شده که در آن واقع بینی اصحاب رسانه را با لحاظ آینده نگری و الزامات داخلی و بین المللی نشان داد.
خوشبختانه به نظر می رسد کشورهای غربی نیز به ویژه آمریکا در لحظات پایانی مذاکرات با عنایت به این عینیت گرایی، دیگر اصراری به پاسخ دهی ایران درباره پیشینه فعالیت های هسته ای ندارند و صرفا روی شفاف سازی این فعالیت ها تمرکز کرده اند.
با عنایت به اینکه آقای آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی صراحتا اعلام کرده است که فعالیت های هسته ای ایران حول محور توافقات صورت گرفته در ژنو دنبال شده و ایران به توافق موقت سال 2013 پایبند بوده، ظن و اعتماد لازم درخصوص انجام فعالیت های هسته ای بر حول محور پروتکل الحاقی به وجود آمده و این اعتماد وجود دارد که اگر توافق صورت بگیرد، بر اساس ان پی تی عمل خواهد شد. در واقع با قرارگرفتن توافق در لحظات پایانی این امید ایجاد شده است که طرفین مذاکره بر محورهای اساسی مطروحه در چارچوب ان پی تی توافق پیدا کرده اند و ایران نیز پذیرفته است در سقف حداکثری مقرر در ضوابط بین المللی در چارچوب ضوابط ان پی تی عمل کند.
چراغ سبز آژانس در این لحظات این امیدواری را ایجاد کرده است که اصحاب مذاکره علاقه مند هستند با واقع بینی بیشتری حول محور دو یا سه مشکل باقیمانده توافق و ضمن حل پرانتز ها به یک توافق نهایی دست پیدا کنند. البته نباید مذاکرات تخصصی آقای صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با آقای ارنست مونیز، وزیر انرژی اتمی آمریکا را نادیده گرفت.
این مذاکرات امکان وصول به توافق را قوی تر کرده است. با این حال انجام این توافق می تواند در چند حالت تجلی خارجی پیدا کند. سند توافق می تواند همانند آنچه در ژنو یا لوزان اتفاق افتاد، به صورت بیانیه باشد یا اینکه توافق می تواند در چارچوب یک اعلامیه و تفاهمنامه انجام شود.
البته عده ای معتقدند که این تفاهم بدون انجام تشریفات دیگری می تواند دولت ها را نسبت به اجرای مفاد بیانیه یا اعلامیه متعهد کند. اما اگر توافق در چارچوب یک قرارداد منعقد شود با توجه به صراحت اصل177 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که «کلیه توافق ها، قراردادها، تفاهمنامه ها و اسناد بین المللی که برای ایران تعهدآور است باید به تصویب مجلس برسد» برای تایید نهایی به مجلس شورای اسلامی ارسال شود. همچنین مجالس قانونگذاری کشورهای ذی مدخل در مذاکرات نیز باید با تصویب آن بر نتیجه ای که مذاکره کنندگانشان به دست آورده اند صحه بگذارند.
البته اگر توافق هسته ای به صورت اعلامیه و بیانیه باشد نیز باید به مجلس منعکس شود و مجلس به بررسی و تصویب آن اقدام کند چراکه این بیانیه تعهدی را متوجه کشور خواهد کرد. اگر توافق بر اساس گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی حاصل شود، برای رفع بسیاری از مشکلات از قبیل تحریم ها بسترهای لازم فراهم خواهد شد.
این گزارش قطعا به صورت کامل در آینده ای نزدیک به صحن آژانس نیز ارجاع داده می شود. این گزارش همچنین به شورای امنیت سازمان ملل نیز ارسال خواهد شد. البته باید شورای امنیت بر اساس این توافقنامه و رفع تحریم ها مواضع را بررسی کند سپس طی قطعنامه ای ضمن الغای تمام قطعنامه های متضمن تحریم جمهوری اسلامی ایران، رفع هرگونه تحریم از کشورهای عضو این شورا خواسته و در این خصوص تصمیم گیری شود. در این صورت کنگره آمریکا و بسیاری از مجالس قانونگذار کشورهای 1+5 باید در راستای قطعنامه نهایی شورای امنیت اقدام کنند و تمام تحریم ها را الغا نمایند.
لذا آنچه شنبه شب آقای عراقچی بدان اشاره کردند ناظر به این مطلب بوده است که آنچه خروجی جلسات نهایی مذاکره 1+5 با ایران خواهد بود، قراردادی است که در چارچوب اصل177 باید به مجلس شورای اسلامی ارائه شود. در عین حال کشورهای دیگر نیز باید آن را در نهادهای تصمیم گیری خود اعلام و زمینه اجرای آن را فراهم کنند.
این درحالی است که موازی با این عمل تشریفات مربوط به ارجاع توافقنامه به شورای امنیت و تصمیم این شورا خود مستلزم گذشت زمان خاصی است. با همه اینها، باید به یک نکته توجه کرد که متاسفانه اخلاق در سیاست رنگ چندانی ندارد، اگر هم وجود داشته باشد بر اساس یکسری مصالح و منافع کشورها چرخش هایی را به وجود خواهد آمد که امکان پیش بینی آن از هم اکنون وجود ندارد.
لذا باید با نوعی احتیاط به نتیجه مذاکرات و همچنین اجرای آن دل بست. همچنین باید توجه داشت که با وجود فضای خوشبینی حاکم بر مذاکرات، جو بی اعتمادی طرفین نسبت به یکدیگر هنوز از بین نرفته است و عقل حکم می کند تا مدت ها این شرایط ادامه داشته باشد، چراکه آنچه کشورهای مذاکره کننده با ایران مدنظر دارند نه تنها تامین مراد آنها در مذاکرات هسته ای است بلکه آنان با یک دید بسیار وسیع ابعاد اقتصادی، حقوق بشری و تامین منافع شرکای غربی و شرقی را نیز مدنظر قرار می دهند.
ایران نیز با توجه به تجربه ای که از روابط تاریخی اش با آمریکا دارد به این نتیجه رسیده که هیچ گاه نباید در مسائل دوجانبه اش دست از بدبینی نسبت به مواضع و سخنان آمریکا بردارد. باید منتظر ماند، دید و قضاوت کرد.
منبع : روزنامه آرمان
اول ** 1647
15/04/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 151]