واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: در طول تاریخ از دوره هخامنشی تاکنون، بیش از ۵۰ واحد پولی در ایران مورد استفاده قرار گرفته که نام این واحدها به همراه شرحی مختصر در این گزارش آورده شده است.
به گزارش تراز ، یکای پولی یک کشور، نام پول رایج در آن کشور است و واحدی برای سنجش داد و ستد کالا و خدمات میباشد که در آسانسازی مبادله کالا و خدمات نقشی اساسی دارد. برای نمونه واحد پول کشور عراق دینار و واحد پول کشور آمریکا دلار است.براساس ماده یک قانون پولی و بانکی کشور، واحد پول ایران ریال است و هر ریال به 100 دینار تقسیم میشود اما چون ریال واحد کم ارزشی است، تقسیمات آن در حسابداری به کار نمیرود. واحد پول ایران در اواخر دوره قاجاریه تومان بوده و هر تومان برابر 10 قِران بود.طبق قانون آحاد در سال 1308 خورشیدی واحد پول از تومان به ریال تغییر یافت این قانون از سال 1311 ( 1932 میلادی) اجرایی شد ولی واحد غیر رسمی تومان ( 10 ریال ) همچنان برای شمارش پول در ایران بهکار میرود.بر پایه قانون پولی و بانکی مصوب سال 1339 هر ریال برابر 117216 0/0گرم طلای خالص ( 24 عیار ) یعنی هر گرم طلا برابر 24/85 ریال در نظر گرفته شده است. همچنین بر اساس قانون پولی و بانکی مصوب سال 1351 هر ریال برابر0108055/0 گرم طلای خالص است . یعنی هر گرم طلا برابر 54/92 ریال بوده است.در طول تاریخ از دوره هخامنشی تاکنون، بیش از 50 واحد پولی در ایران مورد استفاده قرار گرفته که نام این واحدها به همراه شرحی مختصر در جدول زیر آورده شده است.علاوه بر این موارد در متون ادبی و تاریخی از دو واحد «اسپرنه» و «شهروا» نیز نام برده شده است. در لغت نامه دهخدا از اسپرنه به عنوان واحد پول و مبادله در اوستا یاد شده است. در لغت نامه معین از شهروا به عنوان زر ناسره یاد میشود. گویند پادشاهی زر قلب و ناسره زد و آنرا به تندخویی در ملک خود رایج گردانید.استاد سخن سعدی در گلستان پس از حکایتی میگوید: وجود مردم دانا مثال زر طلاست/ به هر کجا برود قدر و قیمتش دانند/ بزرگزاده نادان به شهروا ماند/ که در دیار غریبش به هیچ نستاننددر ادامه جدول واحدهای پولهای ایران را از ابتدا تا کنون مشاهده می کنید؛ ردیفنام واحدnameشرح1دریکDaricDarik واحد سکه طلای هخامنشی برگرفته از نام داریوش به وزن 8/41 گرم2شکلSheqelSigloi واحد سکه نقره هخامنشی به وزن 5/6 گرم3تالانTalanواحد شمش طلای هخامنشی برابر با 300 دریک4مینMinواحد وزن برابر یک پنجاهم تالان5کرشهkarshaواحد سکه نقره کوچکتر از شکل6استاترstaterواحد سکه ساتراپ های هخامنشی و طلا و نقره مقدونی7دراخماdrachmaواحد سکه نقره سلوکی و پارتی8ابولoboleسکه نقره به وزن یک ششم دراخما9کالکوkalcoواحد سکه مسی سلوکی و پارتی10دینارdinarواحد سکه طلای ساسانی برابر 20 درم11درمderamواحد سکه نقره ساسانی ، در حال حاضر واحد پول ارمنستان است.12دانگdongسکه نقره ساسانی به وزن یک ششم درم13پشیزpashizسکه مسین دوره ساسانی14درهمdarhamواحد سکه های نقره دوره اسلامی در ایران15فلوسfolosواحد سکه های مسین دوره اسلامی در ایران16یمینیyaminiواحد سکه طلای سلطان محمود غزنوی17محمودیmahmoudiواحد سکه دوره غزنویان18تنگهtongeواحد سکه مسین دوره تیموریان19چاوchavواحد اسکناس دوره ایلخانی سال 693 ق . در چین نیز رایج بوده است.20شاهیshahiواحد سکه صفوی ،زندیه،افشاریه،قاجار و پهلوی، معادل50 دینار یا دو پول21غازیghaziسکه ریز مسین دوره صفوی و قاجار(سکه معروف پنغازی) پنج دینار22پولpoolسکه کوچک مسی دوره قاجار معادل بیست و پنج دینار23اشرفیashrafiسکه طلا برگرفته از نام ملک اشرف ایوبی از دوره صفویه رایج بوده است.24محمدیmohammadiمعادل 100 دینار، ازنام سلطان محمد خدابنده گرفته شده است.25غازبکیghazbeykiسکه مسین یک دهم شاهی در دوره صفویه ده دینار26دوزاریdozariسکه معادل دو هزار دینار یا نیم مثقال طلا یا شش نخود27بیستیbistiسکه بیضی شکل دوره صفوی، هر 2/5 بیستی معادل یک شاهی بود.28عباسیabbasiسکه نقره از نام شاه عباس صفوی گرفته شده است.معادل چهار شاهی و دویست دینار29مهراشرفیmohrashrafiسکه طلا دوره صفوی ، زند ،افشاریه30صناریsannariسکه مسین دوره زندیه و قاجار معادل صد دینار31روپیruppiسکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان32نادریnaderiسکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان33روپیهruppiehسکه نقره به ارزش پانصد دینار دوره افشاریان34ریالrialسکه نقره برابر 1250دینار قاجاریه و دوره پهلوی و جمهوری اسلامی معادل صد دینار35تومانtomanسکه طلای دوره قاجار و پهلوی اول معادل ده هزار دینار(در اصل ریشه مغولی دارد.)36پاپتیpapatiسکه مسین قاجاری37پاپاسیpapassiسکه مسین قاجاری38لاریlariشمش نقره ضرب لار39قروشqurushسکه مسین در بخشهایی از ایران رایج بوده و در حال حاضر از اجزای واحد پول ترکیه40قرانqiranسکه نقره قاجار معادل هزار دینار41صاحبقرانsahibqiranسکه نقره فتحعلی شاه قاجار معادل هزار دینار42پنج هزاریpanzariسکه طلای قاجاریه معادل پنج هزار دینار و معادل نیم مثقال طلا(دوازده نخود)43پول سفیدpoolesefidسکه نقره معادل بیست و پنج دینار قاجاریه44پول سیاهpoolesiahسکه مسین معادل 12/5 دینار دوره قاجار45ربعیrobeiسکه نقره به ارزش 250 دینار و سکه طلا به ارزش 2500 دینار46هزاریhezariسکه نقره قاجاریه به ارزش هزار دینار47مثقالیmesghaliسکه طلای دوره محمد شاه قاجار48چندکchandakسکه مسین قاجاری برابر دو غاز49پنابادpanabadسکه ضرب شده در پناه آباد شوش معادل نیم ریال50کشورستانیkeshvarestaniسکه دوره قاجار در بخش هایی از کشور رایج بوده است.51کلوارkalvarسکه دوره قاجار معادل نیم شاهی در بروجرد رایج بوده است.52قمریghamariسکه دوره قاجار رایج در خوزستان53کرورkururیکای هندی برابر ده میلیون ولی در ایران هر نیم میلیون معادل یک کرور بود.54پهلویpahlaviسکه طلای دوره پهلوی55بهار آزادیBahar-e-azadiسکه طلای جمهوری اسلامی
منبع: تسنیم
دوشنبه 25 خرداد 1394 ساعت 09:41
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]