واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کودکانی با عصای سپیدمهمترین اصل یادگیری برای کودک بینایی است . کودک بینا با دیدن کارهای والدینش میتواند کارهای آنها را تقلید کند اما کودک نابینا تا به شی ملموس برخورد نکند یا درباره آن مطلبی نشنود از وجود آن شئ با خبر نمی شود . به عبارت دیگر تا به طرف آن شئ حرکت نکند و آن را پیدا نکند متوجه وجود آن شی نخواهد شد . حرکت را هم انجام نخواهد داد مگر اینکه دائما تشویق شود .
تشویق به اینکه با اطمینان و بدون اتکا به دیگران حرکت کند باعث یادگیری کودک می گردد ولی قبل از حرکت نیازمند کمکهای زیادی است که با تشویق و حمایت والدین، کودک بر ترسهایش غلبه میکند . همزمان با حرکت آزادانه و مستقل کودک نابینا باید یاد بگیرد آنچه را افراد بینا با بینایی کشف میکنند با سایر حواس خودش دریابد . لامسه و بویایی به کودک نابینا کمک میکند تا بسیاری از چیزها را تشخیص دهد تا با اطمینان بیشتر به جستجوی اطراف بپردازد و به خاطر بسپارد اشیا مختلف در کجا قرار دارند و چگونه میتواند آنها را پیدا کند و توانایی او در مراقبت از خود را افزایش دهد .این مقاله برای والدین، معلمان و دیگر افراد دست اندرکار در امور نابینایان تهیه شده، شامل مطالبی به عنوان پیشنهاد برای کار با کودک نابیناست. این مطالب طوری تنظیم شده است که بتوان کار با نابینا را به صورت برنامه ای منظم و در نتیجه مفیدتر انجام داد. معمولاً بین سنین 6-3 ماهگی معلوم می شود که کودکی نارسایی دید دارد ( نابینا یا نیمه بیناست). لذا باید اساس کار و توجه را بر گروههای سنی زیر متمرکز سازیم.1- کودکان 12-6 ماهه که روی دست و پا حرکت می کنند.2- کودکان 5/2-1 ساله، نوپا3- کودکان 5/3 – 5/2 ساله4- کودکان 5- 4 ساله5- کودکان 10-6 ساله. همیشه به خاطر داشته باشید که هر کودک از نظر رشد، خصوصیات ویژه خودش را داراست. برای مثال بعضی از بچه ها در 12 ماهگی راه رفتن را می آموزند، در حالی که برخی در 18 ماهگی یا حتی دیرتر بدان قادر می شوند. لذا کمک شما باید جنبه ی تشویق، راهنمایی و تحریک داشته باشد، نه تحمیل و فشار. در صورت درخواست انجام کارهایی که از استعداد و توانایی کودک خارج است، نه تنها نتیجه ی مطلوب به دست نمی آید، بلکه سبب خستگی و دلسردی شما و همچنین کودک می شود. بنابراین پیشنهادهایی که برای کار با کودک در سن مخصوصی ارائه شده، نباید جنبه ی حتمی و اجبار داشته باشد؛ بلکه شما باید با توجه به استعداد کودک، ذوق و سلیقه خود از توصیه های مختلف که مناسبتر باشد استفاده کنید.تشویق به اینکه با اطمینان و بدون اتکا به دیگران حرکت کند باعث یادگیری کودک می گردد ولی قبل از حرکت نیازمند کمکهای زیادی است که با تشویق و حمایت والدین، کودک بر ترسهایش غلبه میکند قبل از هر چیز توجه داشته باشید که کودک نابینای شما یک کودک است با تمام ویژگیهای آن و دوم آن که او کودکی است با معلولیت نابینایی. ابتدا کار شما این است که کودک خود را مستقل و آشنا به محیط اطراف خود بار آورید و به او کمک کنید تا با مسائل معلولیت خود آشنا شود و با آنها خو بگیرد.در نظر داشته باشید که با کودک نابینا کاملاً باید مانند سایر اعضای خانواده رفتار کنید. نباید به او بیشتر از دیگر بچه های خانواده توجه داشته باشید، زیرا در این صورت رفتار شما جنبه ی ترحم پیدا می کند و این خود بزرگترین ظلمی است که مخصوصاً خانواده ها نادانسته در ارتباط با فرزندان معلول خود دارند. درست است که برای رشد کودک نابینا باید بیشتر از یک کودک عادی کار شود، ولی می توان کلیه فعالیتهای لازم را همراه کارها و در موقعیتهای مختلف روزانه با او انجام داد، به طوری که کودک احساس نکند چون نابیناست، بیشتر مورد توجه است.عده ای از کودکان علی رغم مقدار دیدی که دارند، از نظر آموزشی نابینا خوانده می شوند. برای این گونه کودکان باید سعی بسیار شود تا از همان مقدار بینایی که دارند، به نحو احسن استفاده بشود. در این مقاله به مطالبی در مورد کمک به اولیاء برای کار با این گونه کودکان اشاره می شود. چون جریان رشد مهارتها معمولاً طولانی و خزنده است، لذا تمام عملیات پیشنهادی باید به صورت آرام، مداوم و با حوصله انجام گیرد. ممکن است یک کودک 18 ماهه برای آنکه نشان دهد می تواند بدون کمک دیگران غذا بخورد، شروع به یادگیری استفاده از قاشق نماید ولی همان کودک تا سن 3 سالگی هم به طور کامل این کار را یاد نگرفته و نیاز به کار بیشتر در این زمینه داشته باشد.
گروهی از کودکان نابینا زمانی که به سن مدرسه رسیده، وارد مدرسه می شوند، فاقد مهارتهای لازم ابتدایی هستند. مثلاً هنوز نمی توانند لباس خود را بپوشند، از پله ها بالا روند، یا حتی راه رفتن معمولی را هم با اشکال انجام می دهند. این مسائل به خاطر کمبود تجربه و بی اطلاعی اولیاء و مربیان در مورد آموزش این کودکان در سنین قبل از مدرسه و عدم آموزش صحیح جهت یابی می باشد؛ یا اینکه کودکان در سن 4 یا 5 سالگی تجربه خیلی کمی در موارد اولیه ی خودکفایی دارند. لذا آموزش قبل از مدرسه بسیار لازم و ضروری است. کسانی که می خواهند با کودک نابینا کار کنند باید قبلاً این گونه مقالات و یا مطالبی در این باره را به دقت مطالعه کرده، آنگاه با توجه به استعداد کودک با او کار نمایند. شناخت بدن قبل از اینکه کودک با محیط اطرافش آشنا شود باید به کودک با استفاده از موا د زیردر شناخت کامل بدن کمک کرد: 1- آشنایی با نحوه کار کرد قسمتهای مختلف بدن 2- آموزش حرکتهای متفاوت :دویدن ،پریدن و... 3- انجام حرکتی مثل:گرفتن ،کشیدن، فشاردادن و.... 4- آگاهی نسبت به موقعیت جسمی خود در هر زمان 5- آگاهی از قرار گرفتن اشیاءنسبت به بدنش بازی ها و تمرینات زیادی است که می توان از آنها در شناخت این موارد به کودک کمک کنید،یکی از این بازیها برای شناخت اعضای بدن ،بازی تقلید کردن است ،مثلا با تقلید از شما یک پایش را بالا ببریدیا با خمیر بازی مدلی از اشیاءرا درست کند. برای اینکه کودک بداند چگونه بدن را حرکت دهد،تمرینات مفیدند: تقلید حرکات حیوانات وافراد،بازی در گودا لهای شنی و آبی،عبور از موانع و... تمریناتی که به کودک در پیدا کردن چیزهای دیگر در ارتباط با بدنش کمک می کند شامل موارد زیر هستند. فاصله بین دو مکان را با قدمهایش اندازه بگیرید(جاهای مختلف منزل) با لمس کردن کردن دیوار به اتاق ها برود در نظر داشته باشید که با کودک نابینا کاملاً باید مانند سایر اعضای خانواده رفتار کنید. نباید به او بیشتر از دیگر بچه های خانواده توجه داشته باشید، زیرا در این صورت رفتار شما جنبه ی ترحم پیدا می کند و این خود بزرگترین ظلمی است که مخصوصاً خانواده ها نادانسته در ارتباط با فرزندان معلول خود دارند بازی پیدا کردن اشیاء برای اینکه کودک همراه با اطمینان حرکت آزادانه داشته باشد می تواند محل امنی را برای کودک فراهم کنید و کودک با استفاده از یک گاری یا یک کامیون در آن آزادانه به بازی بپردازد و آن را درهمه جهات حرکت دهد. فراوری : کهتریبخش خانواده ایرانی تبیان منابع:مجله تعلیم و تربیت استثنایی- محمدرضا صدیق کتاب تحرک و جهت یابی ویژه نابینایان نوشته خانمها اعتباری ، کریمی ، انتظاری و عقیل زاده
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 653]