واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: نگاهي به سريجديد مجموعه روايت فتح معبري به آسمان
جام جم آنلاين: روايت فتح همچنان كه از اسم و پيشينه آن برميآيد، مجموعه آثاري را پيش رويمان قرار ميدهد كه حاصلش، يادي از روزهاي حماسه و دفاع سينهسرخان مهاجري است كه براي پاسداري از حريم ايمان، انقلاب و ميهن اسلاميشان، خود را از قفس تن رهانيدند و به سوي اوج قلههاي عشق پركشيدند.
روايت فتح در قسمتها و مجموعهاي كه هم اينك با عنوان معبري به آسمان پخش ميشود، سعي در بازنمايي خصايص ايثارگراني دارد كه در گروههاي تخريب فعاليت ميكردند. اين گروه، به جهت ضرورت و الزاماتي كه داشت محتاج نيروهاي مخلص، فداكار و باتجربهتري بود و از همين رواست كه وقتي قرار بر اين ميشود تا به خاطرات افراد اين گروه، گوش جان بسپاريم، اين توقع را داريم كه زيبا و عميقترين حماسه و فداكاريهاي دوران دفاع مقدس در روح و انديشهمان زنده گردند.
روايت فتح به جهت همان پيشينه خجسته و پرباري كه داشته، اين انتظار را نيز در ما ايجاد ميكند كه توليدات كنونياش نسبت به گذشته از نظر موضوع، محتوا و ساختار اگر عميق و خلاقانهتر نباشد، حداقل نازلتر از آنها هم به نظر نيايد.
پرداختن به دفاع مقدس و ايدههايي كه وقايعش رنگ و بوي تاريخي به خود گرفتهاند، اهميت، محدوديت و ظرافت خاص خود را دارند.
صفحه تلويزيون، سالهاست كه مشحون از تصاوير و بيان خاطراتي درباره مقاومت مردم و رزمآوران اسلام در برابر متجاوزان بعثي است. پس از گذشت قريب به دو دهه از آن دوران پرافتخار، امروزه شرايط و معادلات فرهنگي، اقتصادي و سياسي ديگري در جامعه به چشم ميخورد.
نسل و فضاي متفاوتي نسبت به زمان انقلاب و جنگ، پيش رويمان قرار گرفته است، از سويي ديگر مكر و تهديد گوناگون مستكبرين جهاني عليه انقلاب و نظام جمهوري اسلامي همچنان به اشكال گوناگون تداوم دارد و همين موقعيت، ضرورت حفظ روحيه ايثار و هوشياري را در ميان مردم بيش از پيش، غيرقابل اجتناب ميكند.
آثاري مانند «معبري به آسمان» در چنين اوضاع و احوالي آن گاه خواهد توانست به اثرگذاريشان، مطمئن شود كه از جهت نگرش به سوژه، توصيف، تحليل و يا مواضع، در چنين، ساختار به روز، عميق و بكر باشد.
«معبري به آسمان»به سوژه ديد نوآورانهاي ندارد. در حوزه توصيف، با وجود آن كه به خاطرات و وقايعي برميخوريم كه ما را به تامل وا ميدارد، اما غالب آنها از اين جهت و از نظر تاثيرگذاري هيبت شايستهاي ندارند.
اين مجموعه، همچنين حاوي تحليل و يا مواضع راهگشا و آگاهيبخش و بكري نيست و با در نظر گرفتن رويكرد توصيفگرايانهاش، به طور كلي چنين اهداف و گرايشاتي را دنبال نميكند.
اين موضوع را ميتوان بدين گونه نيز ترسيم كرد كه افعال ايثارگرانه و هر گونه مقاومت و مجاهدتي، آنگاه سيمايي زيبا و باقداست به خود ميگيرد، كه در سايه انگيزه و اهدافي الهي، رهاييبخش و روشن شكل گيرند.
بر همين اساس است كه ميتوان چنين پنداشت، «معبري به آسمان» از رهگذر و پيوند دادن توصيفهايش با مسائل و وقايع داخلي، منطقهاي و بينالمللي ميتوانست بر طراوت، شكوه و اثرگذاري بيشتر خود بيفزايد.
در «معبري به آسمان» ساختار به گونهاي سامان گرفته كه گاه يك نفر ، در كل يك قسمت برنامه، به بيان خاطراتش ميپردازد. دو دوربين، پيش روي او قرار دارد و تلاش ميشود با اتصال نماهاي مختلف ضبط شده، ضرباهنگي ايجاد گردد كه به دوام و قوام ارتباط مخاطب با آن، كمك كند.
واقعيت اين است كه ساختار در نظر گرفته شده، تناسبي با موضوع و مضامين قسمتهايي كه هماينك ميبينيم، ندارد. پسزمينه خنثي و ثابت بودن كسي كه به نقل خاطراتش ميپردازد، نتيجهاي جز ملال مخاطب و عدم تاثيرگذاري عميق او را به همراه ندارد.
در آثار مستند، هر اندازه واقعيت نمايي نمود بيشتري پيدا كند به همان ميزان، غني و ماناتر خواهد شد.
به عنوان نمونه، در صورتي كه نقلكنندگان خاطره به جاي قرار گرفتن در فضايي بسته و ثابت، در محل وقوع حوادث قرار ميگرفتند، برنامه لحن عيني و حسيتري به خود ميگرفت و به موازات اتخاذ چنين تمهيداتي، مجموعه، با در نظر گرفتن خاطرات پرشور و گاه تكاندهندهاش ميتوانست بخشهايي از وقايع را بهگونه بازسازي شده، در شعاع ديدمان قرار دهد.
اين رويه، بويژه در مورد وقايعي كه از پرداختي دراماتيكي هم بهرهمندند، بر ثبت و انتقال موثرتر مقاومت و سلحشوريهاي 8 سال دفاع مقدسمان به نسل امروز خواهد افزود.
«معبري به آسمان» ساختار ساده و تختي دارد، روايت فداكاري و حماسهآفرينيهاي رزمآوران اسلام از ديد فرد يا افرادي محدود و آن هم به صورتي خطي موجب ميشود مخاطب نتواند با چنين ساختار و روايتپردازياي ارتباطي تعاليبخش پيدا كند.
نماياندن چنين ايده و درونمايههايي هنگامي كه از نگاه افراد مختلف، مانند والدين، همرزمان، دوستان، همكلاسان، هممحلهايها و مانند آنها انجام ميپذيرفت، افزون بر اين كه ريتم مطلوبتري را به اثر ميداد عمق و غناي دامنهدار و متنوعتري هم به اين مجموعه ميبخشيد. «روايت فتح» پنجشنبهها ساعت 30/18 از شبكه يك پخش و شنبهها ساعت 50/10 تكرار ميشود.
محمد رضا كريمي
چهارشنبه 1 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 388]