تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816508187
ریشه های بیولوژیک جنگ و صلح |اخبار ایران و جهان
واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: ریشه های بیولوژیک جنگ و صلح
دیاکو حسینی
کد خبر: ۵۰۴۴۸۹
تاریخ انتشار: ۰۹ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۷ - 30 May 2015
مجله نیچر در آخرین شماره خود مقاله ای علمی و معتبر از مجموعه ای انسان شناسان زیستی به سرپرستی یوحنا هایله سلاسی منتشر کرده که نشان می دهد چگونه کشف گونه های جدید از هومونیدها در اتیوپی دانسته های ما را درباره اجداد ما در دوره پلوسین میانی افزایش می دهد.
بعد از کشف مهم 1974 که منجر به شناسایی فسیل یک دختر سه ساله، مشهور به لوسی از گونه ی استرالوپتیکوس آفرنسیس متعلق به 3.5 میلیون سال پیش در اتیوپی شد، تصور عمومی بر این بود که این گونه قدیمی ترین گونه از اجداد ما هستند و تکامل انسانی باید از این گونه نشات گرفته باشد. کشف اخیر در منطقه افرا در همان کشور که تنها 35 کیلومتر در طرف شمال با منطقه حدار که لوسی در آن کشف شد، فاصله دارد، تمام قطعات پازل را در علم دیرینه شناسی زیستی به هم ریخت. هر دوی این گونه های همونین ها باید در بازه زمانی 2.5 تا 3.9 میلیون سال پیش زیسته باشند که در کرونولوژی تاریخی هم عصر یکدیگر شمرده می شوند.
در راه اندیشیدن پیرامون فلسفه سیاسی این کشف جدید چگونه باید ما را راهنمایی کند؟ ما می دانیم که اجداد انسان های امروزی باید 60 هزار سال پیش از راه مصر و صحرای سینا، افریقا را به سمت اوراسیا ترک کرده باشند. یعنی تا پیش از آن زمان، به قول نویسندگان این مقاله اگر نه سه گونه حداقل دو گونه همونیدها در مجاورت یکدیگر زندگی می کردند. تا به امروز هیچ نشانه ای وجود ندارد که این گونه ها دست به قتل عام یکدیگر زده باشند و یا بطور گسترده سرگرم به بردگی گرفتن یکدیگر بوده باشند.یک سناریوی مشابه میان هوموساپین ها ( یعنی انسان های امروزی) با نئاندرتال ها در 30 هزار سال پیش وجود دارد. یک گروه تحقیقاتی از موزه تاریخ طبیعی بریتانیا به سرپرستی پرفسور کریس استرینگر در سال 2011 ، نشانه هایی از همزیستی حداقل 5 هزار ساله ی این دو گونه در اروپا را کشف کردند که شامل آمیزش این دو گونه با یکدیگر نیز بوده است. آنها نتیجه گرفتند که در برخی از انسان های امروزی بعضی از ژن های نئاندرتال ها هنوز وجود دارد. اگر این برداشت درست باشد، چرا نباید درباره گونه های گوناگون انسان های اولیه در آفریقا صحت داشته باشد؟
با این توصیف باید یکبار دیگر بپرسیم که آیا آنطور که توماس هابز تصور می کرد، در « وضعیت طبیعی» غریزه بقا، انسان را به گرگ انسان تبدیل کرده بود؟ برای جواب به این سوال، دانسته های ما درباره دیرینه شناسی زیستی کافی نیست. کشفیات تازه در نخستی شناسی می تواند کمک بزرگتری باشد. پریماتولوژیست ها در دو دهه اخیر برای درک این موضوع به ما کمک کردند که ارزش هایی مانند نوع دوستی، هم دردی و همدلی و یا مکانیزم های پیچیده تری مانند حفظ صلح و میانجی گری نه ریشه در اخلاقیات و پیشرفت تمدن بلکه در سائقه های زیستی ما دارند. مطالعه جوامع بونوبوها و شامپانزه ها که توسط یکی از معتبرترین پرماتولوژیست های معاصر یعنی فرانس دووال انجام گرفته نشان می دهد که این گونه های منشعب شده از نخستی های اولیه، درست به اندازه هوموساپین های امروزی از حس نوع دوستی، همدلی، تقویت و متابعت از قوانین اجتماعی نانوشته برای بقای خود استفاده می کنند.
او در کتاب The Age of Empathy می گوید ما هنوز می توانیم چیزهای زیادی را از اجدادمان یاد بگیریم. برخلاف آنچه هابز و روسو اعتقاد داشتند، وضعیت اولیه کثیف، زشت و مرگبار نبوده است. فرانسیس فوکویاما تا آن اندازه منعطف بوده است که دانش قدیمی و منسوخ در فلسفه سیاسی را همزمان با این کشفیات جدید در آخرین کتاب 600 صفحه ای اش « شکل گیری نظم سیاسی» کنار بگذارد. او به درستی تشخیص داده که ایده وضعیت اولیه هابز نادرست است. روابط اجتماعی در وضعیت اولیه، تنها بواسطه عملکرد خودخواهانه تنظیم نمی شده است؛ بخش مهمی از الگوهای رفتاری برخاسته از دو عامل و به همان اندازه مهم بود: اول؛ روابط خویشاوندی و دوم؛ مقابله به مثل.
افراد یک خانواده نسبت به یکدیگر متعهد هستند و به یکدیگر کمک و یا حتی فداکاری می کنند. ( نکته ی ریچارد داوکینز در کتاب «ژن خودخواه» در این رابطه که تلاش برای به میراث گذاشتن ژن هاست که باعث می شود، پدر یک خانواده از فرزندان خود حمایت کند، در اینجا مهم نیست؛ چون هیچ ارگانیزمی نسبت به ریشه های ژنتیک رفتارهای خود آگاه نیست و هیچکدام از افراد یک جامعه، فرد دیگری که به او لطف کرده است را تنها با این استدلال که علت کمک او سرچشمه ی خودخواهانه ژنتیک دارد، سرزنش نمی کند). مقابله به مثل هم به همان مقدار اهمیت دارد؛ نه فقط در پیشبرد جنگ و منازعه بلکه در همدلی و کمک متقابل. برای درک تاثیرات این دوانگیزش بر نهادهای سیاسی یکبار دیگر علم زیست شناسی تکاملی کمک می کند.
استفان جی گولد در طی تحقیقات گسترده اش در دهه 1990 نشان داد که چگونه اندام های گوناگون بدن بر اساس یک روش ساده تولید سلولی پدید می آیند و انچه شکل آنها را تفاوت می دهد، « تصادف هایی است که طی میلیون ها سال، توان انطباق پذیری آنها برای رفع نیازهایی که می توانند انجام دهند را به نمایش می گذارد». ضخامت انگشت شصت انسان نسبت به اجدادش متناسب با تغییر زندگی که احتمالا دورانی طولانی از هومو هابیلیس ها در دو میلیون سال پیش تا انسان کرومانیون در 60 هزار سال پیش را طی کرده است و یا تغییر بافت های تنفسی در دوزیستان که آغاز آن به 370 میلیون سال پیش بازمی گردد، نمونه هایی کوچک از این روند تکاملی در افزایش مهارت های تکثیر سلولی هستند.
آیا وقتی از شکل گیری نهادهای اجتماعی در رابطه با انگیزش های اولیه که در بالا بحث شد، صحبت می کنیم، می توانیم تنوع این نهادها را بصورت مشابهی تفسیر کنیم؟ جرد دایاموند این کار را انجام داده است. این بوم شناس- جغرافیدان آمریکایی در کتاب « اسلحه، میکروب و فولاد» علت پیشرفت انسان اورآسیایی را در مقایسه با ساکنین سایر نقاط، امکانات جغرافیایی مطلوب برای گرد آوری و شکار و دوران بعد برای یکجانشینی و کشاورزی می داند. اما این مسئله فقط به انسان مربوط نمی شود بلکه به زنجیره غذایی که انسان از آن توانسته در اروپا بهره بگیرد نیز ارتباط دارد و همینطور نهادهایی که توانسته است در پی این آرامش بنا کند. مثلا شرایط مساعد برای کشت جو دوسر در خاک های حاصلخیز اوراسیا که قابلیت انتقال کالری بیشتری را به آنها می داد و این می توانست به معنای افزایش قدرت باروری و انتقال ژن های انسان سفید پوست اروپایی در مقایسه با انسان های جزایر پاپوا گینه نو باشد که خود را طی صدها هزار سال با اکوسیستم بسته انطباق داده بودند. به همین ترتیب آنها بسیار دیرتر از انسان اوراسیایی به نهادهای حل اختلاف و انتظام بخش مانند صومعه و یا دولت نیاز پیدا کردند.
در اینجا اجازه بدهید به یک پیامد منطقی دیگر از این اکتشاف فکر کنیم. نوربرت الیاس جامعه شناس آلمانی در 1939 در کتاب «روند متمدن شدن» استدلال کرد که خشونت در جوامع انسانی به علت گسترش نهادها و ارزش های مترقیانه تر کاهش یافته است. به اعتقاد او «تمدن» در این پیشرفت نقش بنیادی داشت. در همان سالی که این کتاب منتشر می شد، یکی از خونین ترین جنگ های تاریخ با بیش از 20 میلیون کشته آغاز شد. بدون کمترین تغییری در ادامه ی این خوش بینی ها، در دوران جدیدتر، استیون پینکر روانشناس دانشگاه هاروارد در اثر بزرگ « فرشتگان بهتر طبیعت ما: چرا خشونت کاهش یافته است؟» با تکیه بر یافته های زیست شناسی و دیرینه شناسی زیستی و البته با توجه به نهادهای جدید مانند تسلیحات هسته ای، سازمان های بین المللی و ارتباطات فرامرزی، از طریق مطالعات آماری نشان داده است که خشونت در جوامع انسانی رو به کاهش گذاشته است.
پینکر کوچکترین توجهی ندارد که وقوع یک جنگ هسته ای جهانی می تواند تلفاتی به اندازه تمامی جنگ های گذشته را طی مدت زمان کوتاهی ایجاد کند. از آنجایی که او یک سیاست شناس نیست به این موضوع که ساختارهای ناشی از نهادها، همانقدری که اراده انسانی در وقوع جنگ ها موثر است می تواند منجر به جنگ های ناخواسته شود، اعتنایی ندارد. در این کتاب هزار صفحه ای او نسبت به این موضوع که هیچیک از جنگ های بزرگ به منظور قتل عام گسترده طراحی نشده اند، بی توجه است. با تمام این نواقص کتاب او می تواند نشان دهنده جنبه های سازنده کشفیات علمی در سیاستگذاری و فلسفه سیاسی باشد.
اجداد ما در حل اختلافاتشان نسبت به ما مهارت بیشتری نداشتند. این موضوع کاملا درست است که ما توانسته ایم مقداری از مهارت های ژنتیک خود را در ابراز احساسات نوع دوستی و همدلی ارتقا بدهیم و به همین ترتیب به مهارت های بالاتری نسبت به کنترل بر خود، دست بیابیم. جنگ ها و خشونت در جوامع انسانی توسط غرایز بقای ما پشتیبانی می شوند اما نه بیشتر از غرایزی که صلح و همدلی را پشتیبانی می کنند. آنچه موجب تفاوت در میان جنگ و صلح می شود، نهادهایی است که باعث می شود، نوع دوستی و همدلی بتوانند به بقای ما ( به عنوان مکانیزم های طبیعی) کمک کنند و یا موفق به این کار نشوند. همینطور نهادهایی که امکان بهره گرفتن از غریزه خشونت برای دفاع از خود را تقویت می کنند و یا ان را سرکوب می کنند. دادگاه های قضایی راهی برای سرکوب غرایز خشونت طلب ما برای حل اختلافات مان است و نبود حکومت و نظم سیاسی راه را برای استفاده از آنها باز می کند. حکومت های ملی لازمه یک جهان صلح آمیز نیستند. همانطور که آنارشیست ها اعتقاد دارند، گروه های کوچکتر و خود سامان ده می توانند بسیار بهتر از حکومت های در میان دسته جات بزرگ انسانی نظم را سازمان دهی کنند تا جایی که نیازی به استفاده از خشونت در میان انسان ها نباشد.
با این وجود حکومت ها در مقیاس های بزرگ همچنان محبوب ترین نوع نظم سیاسی هستند. به گفته نیال فرگوسن مورخ بریتانیایی، در طول تاریخ همواره دیالکتیک میان شبکه ها (Networks) و سلسله مراتب (Hierarchy) وجود داشته است. رقابتی میان خودسامان دهی شبکه ای و یا نظام هرمی شکل سامان دهی. حکومت های ملت پایه در دوران ما از دستور العمل دوم پیروی دارند و فضای مجازی که مرزها و مقررات را می شکند، به نیروهای دسته ی اول متعلق هستند. آنارشی در سیاست بین الملل به معنای فقدان حکومت و قانون جهانی، راه را برای بکار انداختن غرایز مربوط به نزاع باز می کند. کشورهایی که دست به ابزار جنگ می برند، لزوماً توسط رهبرانی که گرفتار سادیسم هستند، رهبری نمی شوند. هنگامی که اعتمادی به انتخاب درست دیگران وجود ندارد، رفتارهای دفاعی همواره در معرض تفسیر شدن به صورت رفتارهای تهاجمی هستند.
تا وقتی که کشورها نتوانند به نیات یکدیگر اعتماد داشته باشند، باید آماده جنگ با دیگران باشند. امروز می دانیم که تاکید بر سرشت تلخ انسان، توجیه کننده علل جنگ و خشونت نیست. چون همانقدر ما با محرک های ژنتیکی مربوط به صلح و نوع دوستی هم مجهز هستیم. یک راه صریح و روشن برای پرهیز ابدی از جنگ، اصلاح ژنتیکی انسان است؛ بگونه ای که برای مواجهه با ترس، دفاع از خود را کنار بگذارد. احتمالا اگر در آینده قادر به انجام این عمل ژنتیک باشیم، بقای انسان را به خطر انداخته ایم چون در آنصورت در برابر هیچ تهدیدی قادر به دفاع از خود از طریق ابزار زور نخواهیم بود. راه حل بعدی تاسیس و تقویت نهادهایی است که انگیزش های صلح، نوع دوستی و همدلی را بکار می گیرد و همینطور تضعیف نهادهایی است که انگیزش های جنگ و خشونت را کم ارزش می کند.
در این پیشنهاد دو سر طیف عبارتند از انحلال حکومت ها و واگذاری اقتدار آنها به نهادهایی ساده تر که توسط دسته جات کوچک انسانی اداره می شوند ( شبکه ها). سر دیگر طیف؛ تاسیس «حکومت جهانی دموکراتیک» قرار دارد( سلسله مراتب). در غیاب این دو راه حل که در پیش روی انسان قرار دارد، راه حل میانی تقویت نهادهای بالا برنده هزینه های خشونت و پایین آورنده دستاوردهای آن از یک طرف و بالا بردن مزایای همدلی در برابر پایین آوردن هزینه های آن است.
توازن قدرت در قلب رئالیسم از چنین ایده ای حمایت می کند؛ بدون آنکه مانند هابز نسبت به سرشت انسان بدبینی مطلق را در پیش بگیرد. این موازنه نه تنها بر اساس دارایی های مادی مانند قدرت اقتصادی و تسلیحات و یا رهبری است بلکه بر اساس موازنه ای آگاهانه میان آنچه زیگموند فروید اروس ( غریزه زندگی) و تاناتوس ( غریزه مرگ) می نامید، برقرار می شود.
دیاکو حسینی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[مشاهده در: www.tabnak.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها