واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: بهانه ها از کجا می آید؟-حسن وزینی* مسأله توزیع یارانه های نقدی در دولت یازدهم از آن موضوعاتی است که در یک سال اخیر محل جدل و مناقشه بوده است. با وجود آنکه دولت اعتدال سیاست خود را اصلاح روند موجود (پرداخت یکسان و همگانی) اعلام کرده و ریل گذاری اولیه آن خارج از چارچوب های قانونی و مبتنی بر تمنای منفعت سیاسی و انتخاباتی می داند اما با موانعی برای هر گونه اصلاح و تغییر در نحوه توزیع یارانه ها مواجه است.

سیاست اعلامی دولت آن است که یارانه های نقدی باید در چارچوب قانونی توزیع شود. به عبارت دیگر توزیع منابع حاصل از افزایش قیمت کالاهای مصرفی باید موجب کاهش شکاف دهک های مختلف جامعه، از بین رفتن رانت های آشکار و پنهان و شفاف شدن فعالیت های تولیدی و اقتصادی و رقابت پذیری محصولات تولیدگران گردد.
با این همه مرور کارنامه دولت در ارتباط با یارانه ها بیانگر آن است که دولت دو ملاحظه کلان را به موازات هم در این ارتباط پیش رو داشته که می توان از آن به عنوان موانع اعمال سیاست اعلامی نام برد؛ مانع اول نبود یک مکانسیم با ضریب اطمینان بالا و روشن برای اصلاح نحوه توزیع یارانه های نقدی است. دولت معتقد است که یارانه ها از منظر منطق اقتصادی، اجتماعی و الزام قانونی باید در بین دهک های پایین جامعه توزیع شود.
با این حال این نگرانی وجود دارد که با هر معیاری بخشی از کسانی که مستحق دریافت یارانه نقدی هستند، از گردونه شمولیت دریافت یارانه نقدی خارج شده و معیشت شان در معرض آسیب جدی قرار گیرد. از این رو گام های دولت برای حذف کسانی که از نظر قانونی مستحق دریافت یارانه نقدی نیستند با احتیاط و محاسبات همه جانبه پیش می رود تا در حذف افراد غیر محق امکان بروز خطا به کمترین حد خود برسد. مثلاً معیاری چون دارندگان خودروهای وارداتی و چندصد میلیونی نیز معترضانی دارد که ممکن است در اثر مسائل شغلی و... اسناد این خودروها به نام آنها ثبت شده باشد یا کسانی که طی سال چند بار به سفر خارجی رفته اند ممکن است شامل آن بخش افرادی نیز باشند که برای امور درمانی و غیر تفریح به مسافرت اجباری رفته اند و هزینه های ناخواسته سنگینی نیز متحمل شده اند.
این دغدغه ها سبب شده است که تلاش شود ضریب اطمینان بالایی برای محق نبودن برخی از دریافت کنندگان یارانه کشف گردد و ضمن اینکه راه بررسی مجدد در صورت اعتراض حذف شدگان فراهم باشد.
اما این احتیاط بعد دیگری نیز دارد و آن به رفتار ناپخته برخی از رقبای سیاسی بر می گردد. برخی از دولتمردان به صراحت گفته اند که در مسأله یارانه های نقدی نگران پشت پای رقبای سیاسی هستند. این نگرانی به این دلیل است که عملکرد مخالفان از تشویق مردم به انصراف ندادن از دریافت یارانه نقدی تا فشار بر دولت برای حذف برخی از یارانه بگیران، نشان از آن دارد که این طیف چشم طمع به تبعات حذف یارانه نقدی برخی اقشار دوخته و بروز هر اشتباهی را فرصتی برای رسیدن به منویات خود می داند. حال آنکه سخنگویان رسانه ای و سیاسی این طیف خود اقرار دارند دولت منابع کافی برای توزیع یارانه نقدی همگانی ندارد و حتی اگر داشته باشد ضرورتی به توزیع یکدست و همگانی نیست زیرا آثار مثبت این قانون مشروط به اجرای هدفمند آن - حمایت از اقشار آسیب پذیر - است. در چنین فضایی برخی رسانه های وابسته به طیفی که در کمین سیاست های اعمالی دولت نشسته اند سعی می کنند از هر فرصتی برای بزرگنمایی اشتباهات احتمالی بهره برداری کنند. اکنون با تأسف باید گفت اگر در فرمول حذف یارانه نقدی کسانی که طبق قانون مصوب مجلس محق نیستند، چند درصد خطایی رخ دهد، مخالفان هیچ فرصتی به دولت برای اصلاح این خطای کوچک نخواهند داد بلکه تلاش خواهند کرد آن را به یک موضوع چالش بر انگیز تبدیل کنند.
علاوه بر فضای مغشوشی که برخی رسانه های وابسته به طیف مخالفان سیاسی دولت ایجاد می کنند، پیچیدگی و حساسیت های خاص اعلام تصمیمات و اقدامات دولت در این حوزه به گونه ای است که حتی برخی دولتمردان نیز در تشریح آن دچار موازی کاری می شوند. به همان میزان که شایسته است رسانه ها با حسن نیت به این اخبار و رویدادها بنگرند و موضوعات مربوط به معیشت مردم را دستمایه بهره برداری های سیاسی قرار ندهند، از مسئولان بخش های مختلف نیز این انتظار وجود دارد که حساسیت های لازم را با دقت و شدت بیش از پیش اعمال کنند.
متأسفانه واقعیت این است که هر لغزش کلامی یا اشتباه آماری ولو اینکه بسرعت اصلاح شود، مورد بهره برداری سیاسی قرار می گیرد. البته این دغدغه تنها به موضوع یارانه محدود نمی شود، به عنوان مثال درست در زمانی که صدای واحدی در دولت برای مقابله با مؤسسات غیر مجاز شنیده می شود استناد یک مقام به بندی از یک مصوبه فرصتی فراهم می کند که رسانه های مخالف عزم دولت برای مقابله با مؤسسات غیر مجاز را زیر سؤال ببرند.
*روزنامه نگار
**روزنامه ایران/چهارشنبه سی ام اردیبهشت 1394
30/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]