واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سکوت چين را چگونه تعبير کنيم؟در سيل خروشان حوادث خاورميانه همه کشورها، خواه با حکومتهاي دموکراتيک و خواه با دولتهاي نه چندان مردمي، خود را موظف به حمايت از خواستههاي مردم کشورهاي عربي دانستند. در اين ميان وضعيت چين و روسيه تا حدي متفاوت بود. گفتوگو با محسن شريعتي نيا، متخصص مسائل چين. گفتوگو با محسن شريعتي نيا، پژوهشگر مرکز تحقيقات استراتژيک و متخصص مسائل چين
موضع چين نسبت به تحولات اخير خاورميانه چيست؟ براى تبيين موضع چين نسبت به تحولات اخير خاورميانه بايد به دو نکته توجه داشت. يکى اين که اين تحولات غافگير کننده بوده و هنوز در حال وقوع است. از اين رو بازيگران بين المللى همگى به نوعى دير بر سر صحنه حاضر شده اند و در حال تطبيق خود با وضعيت جديد هستند. اين امر در مورد چين نيز مصداق دارد. افزون بر اين چين بر خلاف قدرتهاى غربى همواره عدم دخالت در امور داخلى ساير کشورها را يکى از اصول سياست خارجى خود دانسته و تا حد قابل توجهى نيز در رفتار خود به اين اصل وفادار بوده است. با توجه به عوامل فوق الذکر آن چه از سياست خارجى چين در قبال اين بحرانها مىتوان ديد نوعى رفتار احتياط آميز و سعى در تطبيق با واقعيات صحنه از يک سو و همراهى حداقلى با جامعه بين المللى از ديگر سو است. به بيان ديگر چين در عرصه رسانه اى و ديپلماتيک از يک سو تلاش کرده تا خود را با واقعيات دگرگون شونده صحنه داخلى کشورهاى بحران زده تطبيق دهد و از ديگر سو در نهادهاى بين المللى با سايرين براى مديريت بحران همکارى نموده است. خلاصه آن که واقعيت صحنه خاورميانه و روند غالب در جامعه بين المللى در مورد اين تحولات بر موضع چين تاثيرات مهمىبر جاى مىگذارد. چرا چين حاضر شد که به قطعنامه 1970 شوراي امنيت در مورد نقض حقوق بشر در ليبي راي مثبت دهد؟ اين موضوع در رفتار قطعنامه اى چين در شوراى امنيت سازمان ملل از 1971 يعنى زمانى که کرسى اين کشور در سازمان ملل به آن پس داده شد پديده اى جديد محسوب نمىشود. چين در اين دوران تنها 6 بار از حق وتوى خود در شوراى امنيت استفاده کرده است در حالى که ايالات متحده تا کنون بيش از 80 بار از اين حق بهره گرفته است. بنابراين چين در بسيارى ديگر از بحرانهاى مهم بين المللى از جمله موضوع هسته اى ايران نيز به قطعنامهها راى مثبت داده است. دفاع از رژيمىبا مختصات قذافى هزينههاى سنگينى براى کشور حمايت کننده بويژه اگر اين کشور عضو شوراى امنيت سازمان ملل ياشد به همراه خواهد داشت. چين به هيچ روى در پى پرداخت چنين هزينه اى نيستدر اين مورد خاص طبيعى است که دفاع از رژيمىبا مختصات قذافى هزينههاى سنگينى براى کشور حمايت کننده بويژه اگر اين کشور عضو شوراى امنيت سازمان ملل ياشد به همراه خواهد داشت. چين به هيچ روى در پى پرداخت چنين هزينه اى نيست، با وجود اينکه بيش از 30 هزار نفر از اتباع آن در قالب 75 شرکت در ليبى مشغول فعاليت اقتصادى بوده اند. به بيان بهتر هزينههاى حمايت از ليبى در وضعيت فعلى بسيار بيش از منافعى است که چين از تجارت و فعاليت اقتصادى در اين کشور مىبرد. از اين رو رفتار چين محاسبه گرانه و مبتنى بر هزينه-فايده است. آيا راي مثبت به اين قطعنامه نشان دهنده تحولي است در موضع چين نسبت به حقوق بشر يا در راستاي مبادلات چين با آمريکا اين راي مثبت قابل تحليل است؟ البته رييس جمهور چين قبل از اين بحرانها در سفر خود به آمريکا در ابتداى 2011 براى نخستين بار از جهانشمول بودن هنجارهاى حقوق بشرى سخن گفت، اما رفتار حاکمان اين کشور با ناراضيان بويژه در مورد برنده جايزه صلح نوبل 2010 نشانههايى از تغيير موضع حقوق بشرى آنان را نشان نمىدهد. از اين رو رفتار چين در قبال بحرانهاى بين المللى و از جمله تحولات اخير خاورميانه بيشتر ناشى از الزامات استراتژى کلان اين کشور است. استراتژى کلان چين تا آينده اى قابل پيش بينى پيشبرد توسعه اقتصادى است. مهمترين عامل بيرونى تاثيرگذار براين اولويت ايالات متحده و به طور کلى مجموعه غرب است. هدف اصلى چين از همراهى با غرب در چنين موضوعاتى حفظ روابط سازنده با غرب و بالنتيجه تداوم محيط بين المللى مناسب براى پيشبرد توسعه است. بخش سياست نبيانمنبع:ديپلماسي ايراني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]