واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: روايت امريكايي از يك مذاكره
بيترديد سفر «ويليام آورل هريمن» به ايران در دوران نهضت ملي و مذاكرات وي با دكتر محمد مصدق، از فصول درخور خوانش تاريخ اين نهضت به شمار ميرود.
نویسنده : علي احمدي فراهاني
آنچه تا قبل از انتشار اثري كه از آن سخن ميرود، درباره اين مذاكرات انتشار يافته بود، صرفاً پارهاي از منقولات مطبوعاتي به شمار ميرفت كه اولاً از جامعيت برخوردار نبود و ثانياً به ثبت حواشي اين مذاكرات نيز نپرداخته بود. در اسفند ماه 1368 دكتر شمسالدين اميرعلايي وزير كشور دكتر مصدق، به ترجمه گزارشي دست زد كه «ورنون والترز» از مذاكرات هريمن- مصدق به نگارش درآورده است. اهميت اين گزارش تاريخي در پرداختن والترز به پارهاي از حواشي اين مذاكرات است كه تا حدودي منش سياسي و ديپلماتيك دكتر مصدق را نيز آشكار ميسازد. دكتر اميرعلايي در مقدمه اين اثر آورده است: «فكر ميكنم آنچه تا به حال در جهان راجع به حوادث دوران حكومت مصدق به رشته تحرير در آمده مفيد و پربار است، اما باز هم حق كلام ادا نشده است و كافي نيست. چه اين دوره استثنايي از تاريخ معاصر ايران شايسته بسي موشكافي است و تجزيه و تحليل توسط پژوهشگران جنبههاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي اين مقطع را بيشتر به علاقهمندان عرضه خواهد كرد. كتابهاي زيادي به چاپ رسيده و بسياري از گوشههاي تاريك تاريخ اين زمان روشن شده است، با وجود اين اگر باز هم مداركي در دسترس قرار گيرد در خور ترجمه و انتشار است تا همگان به اسرار پشت پرده ملي شدن صنعت نفت بيشتر پي برند كه معمار و سازنده آن در ايران كسي جز شادروان دكتر مصدق نيست كه بالاخره به تأسيس سازمان اوپك منجر شد. يكي از آن مدارك و كتابها كه اخيراً از متن انگليسي به زبان فرانسه برگردانده شده و ترجمه آن در دسترس اينجانب قرار گرفته همين كتابي است كه اينك به ترجمه بخشي از آن به فارسي همت گماشتهام. اين كتاب تحت عنوان «خدمات محرمانه» كه يكي از فصول آن راجع به ايران است و سر خط فصل آن «شكست در پويايي راهحل در مسئله نفت» عنوان شده به قلم وِرنُن آ. والترز به حُليه طبع آراسته شده است. همواره حقايق تاريخي زماني اعتبار و اعتماد مييابد كه پس از گذشت ساليان دراز كه حرارت و احساس ضد و نقيض فرو مينشينند و تب تعصب فروكش ميكند و حب و بغضها جايشان را به منطق و واقعيات ميدهند، جسته و گريخته از لابهلاي اسناد و نوشتهها ظاهر ميشود و قضاوت صحيح به كرسي مينشيند. نور درخشنده حقيقت از زير ابرهاي ابهام و نظرات شخصي تابيدن ميگيرد و انصاف، حقگويي، حقنويسي و حقجويي بر تبليغات دروغين و اغراض چيره ميشود. به حكم آنكه حقيقت زوري دارد كه هرگز نيروي مغرضان نميتواند بر آن غلبه كند و دوره حقگويان، حقجويان، حقبينان و حقشنوان فرا ميرسد. ريا، دروغ، گزافهگويي، مبالغه و حب و بغض به يكسو زده و واقعيات بر همگان آشكار ميشود، حتي دشمنان، سودجويان و دنياپرستان نيز پس از منتفع شدن از بازار آشفته زمان و بعد از تأمين منافعشان در برابر حقيقت زانو ميزنند و به دست خود و با ابزار خود ناچار به اعتراف ميشوند و اسناد و مدارك پنهاني را از صندوقها و آرشيوهاي اسرار بيرون ميكشند و به عامه عرضه ميكنند و با قلم و زبانشان لب به ستايش حقيقت ميگشايند و مطالب تحريفشده را از مغز و پوست اعراض بيرون ميكشند و افكار عمومي را از وسوسه ابهام و دستيابي به حقيقت قانع ميكنند كه گفتهاند «الفضل ما شهدت به الاعداء؛ برترين امر اين است كه دشمنان هم به آن شهادت ميدهند و اعتراف ميكنند». براي نمونه از گفته دشمن كه به زبان و قلم خود جاري و ساري كرده است ميآوريم».
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۶:۰۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 118]