واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: «واقعه گوهرشاد» در آيينه يك اثر نوانتشار
مسجد گوهرشاد حرممطهر رضوي(ع)، يكي از بناهاي فاخر و كممانند عهد تيموري است كه در اوايل قرن نهم قمري، همزمان با نهم ربيعالاول 812 هجري قمري احداث شده است.
نویسنده : شاهد توحيدي
اين مسجد پرآوازه كه در جنوب حرم مطهر رضوي(ع) قرار دارد و به رواقهاي دارالسياده و دارالحفاظ متصل است، به لحاظ استحكام بنا و ويژگيهاي معماري اسلامي و زيبايي در طراحي، اسلوب، خط، كاشيكاريهاي معرق و غيرمعرق، مرقم و غيرمرقم، مقرنس، گچكاري و ديگر تزئينات هنري و مشخصههاي معماري سنتي بينظير و ممتازي دارد. مسجد گوهرشاد مركب از يك صحن، چهار ايوان، يك گنبد فيروزهاي، دو گلدسته زيبا و هفت شبستان است و به جهت قدمت تاريخي، سبك معماري و زيباييهاي هنري يكي از مهمترين آثار باستاني مشهد و صنعت معماري ايران اسلامي به شمار ميرود. از نظر وسعت نيز نهمين صحن از مجموعه 10 صحن قديمي و جديد در اماكن متبركه رضوي است. اين بناي باشكوه در تمامي ادوار حيات خويش، شاهد رخدادهاي فراوان مذهبي و سياسي بوده است كه واقعه تحصن چند روزه مردم مشهد در اعتراض به تغيير لباس در دوره رضاخان، در زمره آنها به شمار ميرود. اين رويداد تاكنون از سوي افراد گوناگون و از جنبههاي مختلف مورد بررسي قرار گرفته، اما آنچه در اين ميان همچنان كم و مفقود به شمار ميرفت، همان اسناد مربوط به اين واقعه تاريخي در آرشيو نهادهاي نظامي و امنيتي بود. اخيراً و به همت دختر مرحوم اسماعيل رائين، اثري به بازار نشر عرضه شده كه بخشي از اسناد مربوط به اين رخداد را در خود دارد. خانم سيما رائين در مقدمه اين اثر تاريخي آورده است:«كتاب واقعه گوهرشاد به روايت ديگر بر پايه اسنادي تهيه شده است كه چند ماه قبل از درگذشت پدرم روانشاد اسماعيل رائين در اختيار ايشان قرار گرفت، ولي متأسفانه مرگ مفاجات فرصت انجام و پايان آن را نداد. تاكنون چندين كتاب درباره واقعه گوهرشاد انتشار يافته كه بر پايه خاطرات شخصي يا نقل از شاهدان عيني واقعه بوده، ولي هيچكدام بر مبناي اسناد و مدارك قابل استناد نبوده است. در نظرخواهي از افرادي كه در آن زمان حيات داشتهاند در مواردي گفتار آنان را متناقض يافته يا خالي از غرض نديدهام كه گذشت زمان و كهولت نيز در آن بياثر نيست. در تدوين كتاب سعي بر آن بوده است كه جانب بيطرفي و حفظ امانت رعايت شود، حتي از تصحيح بعضي غلطهاي املايي و دستوري اسناد و مدارك صرفنظر كردم و تعبير و تفسير رويدادها را بر عهده خواننده گذاشتم. چون شخصاً معتقدم هر كتاب براي نسل آينده به عنوان سند و مأخذ است و وظيفه اصلي هر نويسنده متعهد و صادق ميدانم ـ كه متأسفانه تعداد آنان در اين روزگار انگشتشمار هستند ـ كه از ارائه نظرات شخصي يا داستانسرايي اجتناب ميورزند. اسناد موجود در پرونده اسدي شامل 556 برگ است كه فقط تعداد كمي از آنها استفاده شد و امكان چاپ تمامي آنها به علت حجم بالاي كار نياز به سرمايه زيادي داشت كه از عهده اين مؤسسه خارج است. در پايان بيشترين سپاسم نثار عزيز از دسترفته روانشاد نعمتالله قاضي است كه همواره مانند پدري مهربان يار و راهنمايم بودند و از ابتدا تا پايان اين اثر از هيچگونه كمكي مضايقه نكردند، روحشان شاد.» به هرروي اين اثر در عداد آثار مورد نياز در تحقيق پيرامون واقعه گوهرشاد است كه ميتواند كمككار محققان تاريخ معاصر در نماياندن ابعاد و جوانب اين رخداد تاريخي باشد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]