واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: چین با ایجاد بانک جدید سرمایه گذاری،قدرت اقتصادی آمریکا را به چالش کشید تهران- ایرنا- چین با تاسیس بانک جدید سرمایه گذاری زیربنایی آسیا (AIIB)، ضمن به چالش کشیدن قدرت اقتصادی آمریکا، تشدید جنگ اقتصادی با این کشور را هدف قرار می دهد.
اندیشکده استراتفور در نوشتاری به قلم "فلمینگ ویلیامز" آورده است: "لاورنس سامرز" وزیر خزانه داری سابق آمریکا طی مقاله ای در تاریخ 5 آوریل (16 فروردین) نوشت ماه جاری ممکن است یادآور لحظاتی باشد که آمریکا نقش خود را به عنوان متعهد مالی نظام اقتصاد جهانی از دست داد.
اظهارات وی به شرایط حاکم بر آغاز بکار بانک جدید سرمایه گذاری زیربنایی آسیا توسط چین اشاره داشت. آمریکا نگران از بلندپروازی ها و نفوذ فزاینده چین به همپیمانانش توصیه کرده است از عضویت در این بانک خودداری کنند، اما بسیاری از این کشورها از جمله برخی از هم پیمانش مانند استرالیا و انگلیس به عضویت این بانک پیوسته اند.
به نوشته استراتفور، این شکست مفتضحانه بی تردید برای واشنگتن دستپاچه کننده است هر چند که پیشگویی سامرز می تواند در شرایط کنونی تا اندازه ای زود باشد.
برای درک چرایی این امر نخست باید شالوده جایگاه اقتصادی غالب آمریکا بر جهان را شناخت. در اوج جنگ جهانی دوم، انگلیس قانون وام- اجاره را امضا کرد. بر اساس این قانون پایگاه های دریایی انگلیس به ازای حمایت مالی در اختیار آمریکا قرار می گرفت.
سه سال بعد هیات هایی از هر یک از کشورهای ائتلافی به مدت سه هفته در هتلی در "برتن وودز" ایالت نیوهمپشایر گردهم آمدند که ماحصل آن شکل گیری نظام اقتصادی جدید بعد از جنگ بود.
نتیجه این نشست، نظام مالی نوینی بود که بر اساس دلار آمریکا و دو موسسه مالی جدید بنیان گذاشته شد: "صندوق بین المللی پول" که وظیفه نظارت بر جریان مراودات تجاری را برعهده داشت و "بانک جهانی" که به تامین مالی کشورهای در حال توسعه کمک می کرد.
قرار شد این دو موسسه نوظهور در واشنگتن مستقر شوند و به این ترتیب آمریکا به شکل موثری میراث دار اقتصاد جهانی شد.
چنین سیستمی که با محوریت آمریکا شکل گرفته بود، به مدت 25 سال خوب کار کرد. آمریکا از جنگ با قوی ترین اقتصاد جهان خارج شده بود و بر اساس طرح مارشال، پول را به زیرساختارهای اروپا تزریق کرد. طرح مارشال طرحی بود که به بسیاری از کشورهای اروپای غربی کمک کرد تا اقتصاد خود را پس از جنگ بازسازی کنند.
اما در سال 1971، آمریکا در جنگی هزینه بر در ویتنام گرفتار شد و "ریچارد نیکسون" رئیس جمهوری وقت آمریکا به این نتیجه رسید که بر اساس سیستم "برتن وودز" با چاپ پول بیشتر و صدور تورم ناشی از جنگ به بقیه کشورهای جهان می تواند هزینه های جنگ را بپردازد.
فرانسه عقب نشینی کرد و سیستم پول بی پشتوانه جدیدی که دلار را از نقش آشکار خود به عنوان یک پشتیبان رها می کرد، متولد شد هر چند که هیچ گاه نتوانست جایگاه خود را به عنوان ارز رایج جهان کسب کند.
جایگاه آمریکا در چنین سیستمی به موضوعی که دارای ابعاد منفی و مثبت برای این کشور است، بدل شده است. آمریکا به عنوان میراث آنچه که "والری ژیسکار دستن" رئیس جمهوری اسبق، آن را "امتیازی گزاف" برای کنترل ذخایر ارزی جهان خواند، به مصرف کننده شماره یک جهان تبدیل شد و با کسری مداوم مواجه است و به دلیل جایگاهش به عنوان تامین کننده دلار در جهان، بدهکارتر شده است.
در نتیجه آمریکا و سایر کشورهای جهان با توجه به تداوم تضعیف جایگاه مالی آمریکا طی چند دهه، در یک حصار نمادین گرفتار شده اند.
آمریکا طی چند دهه گذشته جایگاه خود را به عنوان رئیس موسسات مالی بین المللی در جهان حفظ کرده است. در سال 1966، نسخه منطقه ای آمریکا و ژاپن از بانک جهانی - بانک توسعه آسیا- مستقر در مانیل تاسیس شد.
همان سال، "مائو تسه تونگ" رئیس جمهور اسبق چین، انقلاب فرهنگی را آغاز کرد که جنبشی سیاسی بود که این کشور را فلج کرد و حتی تمرکز این کشور بر امور بین المللی را در مقایسه با قبل بسیار کاهش داد.
ورود چین به عرصه جهانی می تواند وضعیت کنونی سلطه آمریکا در نظام اقتصادی جهان را متزلزل کند. الگوی رشدی که پکن پس از اصلاحات اقتصادی سال 1978 دنبال کرد، مشابه الگوی ژاپن پس از جنگ و آلمان قرن 21 بود. چین با پایین نگه داشتن هزینه های داخلی و مازاد حساب جاری هنگفت، توانست ذخایر ارزی بسیار بزرگی معادل 3.8 تریلیون دلار کسب کند.
در حال حاضر چین در میانه یک تغییر توازن بزرگ قرار دارد. زیرا این کشور تلاش می کند مدل ذخیره سازی و سرمایه گذاری را به مصرف بدل کند و به عبارت دیگر، به سمت تبدیل شدن به آمریکایی دیگر حرکت کند.
از نگاه همپیمانان آمریکا، این کشور، کشوری بزرگ با مبالغ هنگفتی پول است که می تواند به هزینه کردن این کشور کمک کند. چین در عین حال تلاش می کند به بازار جدید گسترده مصرف کنندگان تبدیل شود.
شباهت های موضع کنونی این کشور به مواضع آمریکا در سال 1944 که مازاد حساب جاری بسیار بزرگی داشت، آشکار است.
واقعیت مسیر اقتصادی چین در آینده هر چه که باشد، هم پیمانان آمریکا در حال حاضر حول این دیدگاه تغییر نگرش می دهند.
در عین حال، چین با منابع مالی گسترده و پروژه های منطقه ای که برای آنها هزینه کرده است، بانک سرمایه گذاری زیربنایی آسیا را به عنوان موسسه ای منطقه ای تاسیس کرد تا بتواند انتقالات پولی را انجام دهد.
با توجه به این که کنگره آمریکا اکنون پنج سال است در حال بررسی افزایش حق رای چین در صندوق بین المللی پول به عنوان بازتاب حمایت اقتصادی جدید این کشور است، ایجاد موسسه مالی از سوی چین به جای تلاش برای کسب نفوذ در بانک توسعه آسیا، منطقی به نظر می رسد. از این رو، ایده بانک جدید سرمایه گذاری زیربنایی آسیا شکل گرفت.
تاسیس این بانک همچنین چالشی در مقابل سیستم برتن وودز قلمداد می شود. یوان (واحد پول چین) در دو سال گذشته رشد چشمگیری داشته است و از رتبه چهاردهم به رتبه پنجم در میان بیشتر مراوادت جهانی تغییر یافته است.
اروپام**9158**1485** 1701
09/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 96]