واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۹
![عروسك بومي خراسانجنوبي 1412574042686_888.jpg](http://media.isna.ir/content/1412574042686_888.jpg/2)
سالهاست مادران عروسکهای پارچهای را نمیسازند و بیم آن میرود این هنر از ذهن معدود افرادی که تجربه ساخت آن را داشتهاند، پاک شود. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه خراسان جنوبی، عروسک - بازیچهها در گذشته برای کودکان و گاه بزرگسالان ساخته میشدند. شکل آنها متاثر از فرهنگ، باورهای بومی و موقعیت جغرافایی هر منطقه بوده و همدمی و ایجاد حس همزادپنداری از نقشهای مهم آنها است. کارگاههای ساخت و تولید عروسکهای سنتی در شهرستان سربیشه با آیینها، آداب و رسوم و باورهای بومیان احیا شد و در یکسال گذشته به سرعت رونق گرفت. احیاء و ثبت ملی عروسکسازی سنتی در شاخه هنرهای سنتی با مرکزیت منطقه نازدشت سربیشه بالاخص روستای تاجمیر صورت گرفت. درحال حاضر چندین خانواده در روستاهای محدود به طرح عروسکسازی مشغول هستند. فاطمه محمدی مسئول غرفه فروش عروسکهای پارچهای نازدشت در نمایشگاه هفته مشاغل در گفت و گو با ایسنا گفت: پس از ثبت روش ساخت عروسکهای بومی خراسان جنوبی در فهرست آثار ملی ناملموس و تولید و عرضه آن توسط بانوان روستاهای محدوده پروژه بین المللی ترسیب کربن "روستاهای تاجمیر، نازدشت، حجت آباد و همت آباد سربیشه خراسان جنوبی" به ساخت عروسکها پرداختند. وی با اشاره به اینکه این عروسکها ثبت یونسکو شده است، گفت: شعار ما "هنر بومی برای منابع بومی" است. محمدی با بیان اینکه گاهی درآمد عروسکسازی از دامداری بیشتر است، افزود: این عروسکها به خارج از کشور اتریش و انگلستان صادر میشود. وی اظهار کرد: درحال حاضر40 نفر از زنان روستای نازدشت با چوب، پارچه و موی بز این عروسکها را درست میکنند. محمدی اظهار کرد: درحین ساخت این عروسکها، لالاییها شعرهای قدیمی و خاطرات زندگی روستایی عشایری برای خانوادهها یادآوری میشود. وی تصریح کرد: برخی براین باورند که خلقت کامل متعلق به خداست، بنابراین برای عروسک خود چشم نمیگذارند تا در خلقت آفرینش دخالت نکرده باشد. در پروژه عروسکسازی، با شناسایی هنرهای بومی و ایجاد کمترین تغییر، این هنر اصیل را وارد بازار شده و با ایجاد مشاغل مکمل برای ساکنین محلی از وابستگی آنان به منابع طبیعی کاسته یعنی علاوه بر احیای هنرهای بومی و صنایع دستی، بهرهبرداری از منابع طبیعی را کاهش و پوشش گیاهی و ترسیب کربن هوا را افزایش میدهد. در همین راستا و برای بازگو کردن این تلاشها نشستی تخصصی در خصوص معرفی اولین عروسک بومی ثبت شده در فهرست ناملموس با همکاری دفتر ثبت آثار تاریخی سازمان میرا ث فرهنگی به منظور تقدیر و تشکر از تلاش های پژوهشگران تلاشگر در این پروژه برگزار شد. در مراسمی که همزمان با هفته پژوهش در خانه هنرمندان ایران برگزار شد، احمد محیط طباطبایی با اشاره به اینکه عروسکسازی یکی از عوامل توسعهیافتگی جوامع به شمار میرود، گفت: عروسکها نشاندهنده میراث فرهنگی غیر ملموس ما هستند و در شکل مادی عروسک هویت خودش را پیدا میکند. وی افزود: در همین راستا و به منظور احیای هویت میراث فرهنگی ناملموس عدهای برای احیا و بازیابی هویتی، دست به تلاشی زدند که عامل حرکت و رفتن به جلو را فراهم میکند و آن ثبت عروسک بومی خراسان جنوبی است. عروسکسازی از مصادیق آموزش است فرهاد نظری مدیر کل اداره ثبت میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه میراث فرهنگی بر اساس تعریفی که دارد، مجموعه آثار باقی مانده از گذشتگان است که هنوز وجود دارد میراث فرهنگی را شامل میراث فرهنگی ملموس و غیر ملموس دانست. به اعتقاد وی میراث فرهنگی گواهان صادق، بینقاب و راستگویی هستند که متأسفانه تعدادی از آنها ثبت و خیلی از آنها هنوز به ثبت نرسیدهاند. مدیرکل اداره ثبت میراث فرهنگی کشور اظهار کرد: میراث فرهنگی ناملموس از این رو اهمیت دارد که میتواند به ما بیاموزد که چگونه با جهان در تعامل به سر ببریم و با طبیعت ارتباط خوبی داشته باشم. نظری با اشاره به خلاصه شدن میراث فرهنگی ناملموس در چند محور گفت: استفاده از انرژی پاک برای بهرهمندی از فناوری محیط زیست، استفاده از مزیتهای جغرافیایی، مدیریت منابع زیستی برای استفاده بیقاعده، احترام به بخش زنده طبیعت "درختان کهنسال"، آموزش و توجه به کودکان محورهایی هست که هر کدام قابل تأمل هستند. به گفته وی عروسکسازی به عنوان یک اثر میراث فرهنگی ناملموس یکی از مصادیق آموزش است که میتواند در اعصار مختلف جنبه تربیتی ایفا کند. عروسکهای بومی هویت یک نسل پوپک عظیمپور مدرس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در حوزه عروسک نیز در این نشست عروسکسازی را از قدیمیترین هنرهای ایرانی دانست که انسان به شکل تمثیلی برای ساخت عروسک دست به خلقت زد. به گفته این استاد دانشگاه، عروسکهای نوظهور و اولیه صاحب صورت نبودهاند یا نشانی از ضربدر در صورت داشتند، زیرا که به اعتقاد سازندگانشن باید دارای نقص میبودند تا مزیت خلقت خداوند آشکار شود. عظیمپور با اشاره به فرهنگ غنی ایران در حوزه میراث فرهنگی و عروسک سازی افزود: این عروسکها با نامهای زیبایی که دارند ما را محتاج به خود کردهاند نه اینکه سازندگانشان به ما نیاز داشته باشند و چیزی که اینجا مهم به نظر میرسد این است که کاری نکنیم که تولید این عروسکها تجاری شده و یا عروسکهای خارجی جایگزین آنها شوند. کسب درآمد برای سازندگان عروسک کاری واجب است محمد علی فرزین مدیرگروه طرحهای توسعه سازمان ملل نیز دراین نشست با اشاره به نقش مهم عروسکها در زندگی آنها گفت: نکته قابل توجه اینست که سازندگان این عروسکها چگونه با این محرومیتها توانستهاند دست سازههایی به این زیبایی بیا فرینند اینان که همگان فکر میکنند نیازمند ما هستند اینبار با استقلال توانستهاند دست به تولید بزنند. وی افزود: چه بهتر که بتوان در این زمینه به صرفه اقتصادی اندیشید البته نه اینطور که این عروسکهای با ارزش و این هنر گمنام تجاری شود، بلکه راهی باشد برای کسب اندکی درآمد و پر کردن برخی هزینههای سنگین که برای روستاییان سخت به نظر میرسد همانند کشورهای خارجی که در روستاها کسب و کارهایی راه انداختهاند که روستایی اعم از زن و مردم میتواند به واسطه هنرش درآمد کسب کند . لزوم ساخت عروسکهای بومی برای جوانان منطقه سید احمد برآبادی سرپرست حوزه پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی نیز ثبت اولین عروسک بومی خراسان جنوبی را کاری بزرگ و ستودنی خواند و گفت: این اتفاق خیلی بزرگ و میمون بود. وی افزود: برای حفظ این عروسکها نکتهای که باید متذکر شویم این است که باید عروسکهایی با همین رویکرد برای جوانان منطقه ساخته شود و شاهد این نباشیم که با آمدن این عروسکها به تهران بچههای تاج میر از عروسکهای خارجی استفاده کنند. وی اظهار کرد: نکته بعدی اینکه اقدامی صورت گیرد که به تبع آن و به منظور ثبت جهانی، عروسکهای قدیمی از مناطق جمع شوند، زیرا که پیدا کردن نمونههای قددیمی میتواند در امر تحقیق بسیار ما را کمک کند. لازم به ذکر است؛ عروسکهای بومی و محلی دست ساخته مردم خراسان جنوبی مهر امسال با شماره 818 در فهرست معنوی آثار ملی کشور ثبت شده است. تهیه از سپیده قلندری اسفدن، خبرنگار ایسنای خراسان جنوبی انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]