واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: نبرد تاريخي تركيه ـ ارمنستان ادامه دارد
آنكارا از سالها قبل هر ساله با ابراز همدردي با باقيماندگان ارامنه ١٩١٥ در امپراتوري عثماني، از اطلاق عنوان نسلكشي به عملكرد عثمانيها در قبال ارامنه خودداري ميكند.
کد خبر: ۴۹۴۴۵۹
تاریخ انتشار: ۰۵ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۰۸:۲۷ - 25 April 2015
روز گذشته در حالي كه تركيه در حال برگزاري مراسم بزرگداشت قربانيان نبرد گاليپولي بود، در ارمنستان نيز مراسم يادبود سالگرد كشتار ارامنه به دست نيروهاي امپراتوري عثماني برگزار شد. اين مراسم در يادبود روز ۲۴ آوريل سال ١٩١٥، يكصد سال پيش بود كه چند صد تن از اعضاي برجسته جامعه ارامنه ساكن قسطنطنيه (استانبول امروزي)، پايتخت امپراتوري عثماني، بازداشت شده و بسياري از آنان به قتل رسيدند.
به گزارش اعتماد، ارامنه معتقدند پيرو اين حادثه يك و نيم ميليون ارمني ساكن امپراتوري عثماني قتل عام شدهاند و در واقع روز ٢٤ آوريل ١٩١٥ سرآغاز نسلكشي ارامنه بود. به همين سبب ارمنستان و جامعه ارامنه در بسياري از كشورهاي جهان هر ساله در مراسمي براي گراميداشت قربانيان ١٩١٥، اين حادثه را نسلكشي توصيف كرده و تركيه را مسوول ميراث عثماني معرفي ميكنند.
تركيه تاكنون در برابر اين درخواست ارامنه مقاومت كرده و بحث در اين باره از آنجا به منازعه لفظي بين تركيه و ساير كشورها تبديل ميشود كه آنكارا از سالها قبل هر ساله با ابراز همدردي با باقيماندگان ارامنه ١٩١٥ در امپراتوري عثماني، از اطلاق عنوان نسلكشي به عملكرد عثمانيها در قبال ارامنه خودداري ميكند. موضوع اين است كه تركيه علاوه بر اينكه از ثبت بينالمللي اين واقعه در اسناد بينالمللي نگران است، حاضر به پرداخت غرامت به بازماندگان نيست.
مقامات ارمنستان همچنين دولت تركيه را متهم ميكنند كه هدف آنان از برگزاري مراسم سالگرد نبرد گاليپولي، انحراف افكار عمومي جهانيان از قتل عام ارامنه بوده است. اما روز گذشته نيز واكنشهاي بينالمللي به درخواست ارامنه درباره شناسايي واقعه ١٩١٥ به عنوان نسل كشي ارامنه، به موضوعي بحثبرانگيز تبديل شد. در آلمان، يوآخيم گاوك، رييسجمهوري، در سخناني در يك مراسم مذهبي، رسما از نسلكشي ارامنه نام برد و افزود كه دولت وقت آلمان، به عنوان متحد دولت عثماني در جنگ اول جهاني، بخشي از مسووليت اين نسل كشي را برعهده دارد. اين سخنان در حالي ايراد شد كه همزمان در پارلمان اين كشور بحثها در مورد كاربرد واژه «نسلكشي» براي كشتار ارامنه در امپراتوري عثماني آغاز شده بود. اين اظهارات با واكنش تند رسانهها و مقامات رسمي دولت تركيه روبهرو شد. دولت تركيه پيشتر همچنين نسبت به تصميم پارلمان اتريش و اظهارات پاپ در توصيف كشتار ارامنه به عنوان نسلكشي اعتراض كرده و كشورهاي اروپايي را به تعصب نژادي متهم ساخته بود.
اما در مقابل مقامات ارمنستان سخنان رييسجمهور آلمان و ساير كشورها درباره اطلاق نسلكشي به واقعه ١٩١٥ را اداي ديني به كشتهشدگان ارمني ارزيابي ميكنند. روز گذشته نيز ادوارد نعلبنديان، وزير امور خارجه ارمنستان، در مراسم يادبود درگذشتگان اين نسلكشي در ايروان، پايتخت اين كشور، در رابطه با سخنان گاوك گفت: «بهرسميت شناختن اين كشتار گروهي برنامهريزيشده، گامي در جهت جلوگيري از تكرار نسلكشي در آينده است.» در اين مراسم كه روز گذشته در ايروان، پايتخت ارمنستان، برگزار شد، ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه و همتاي فرانسوي او، فرانسوا اولاند نيز حضور داشتند.
با اين حال ظاهرا باراك اوباما، رييسجمهوري امريكا در اظهارات خود به اين مناسبت، از برانگيختن خشم تركيه خودداري كرد. اظهارات باراك اوباما در سخنان خود در بزرگداشت خاطره كشتار ارامنه از بهكاربردن عنوان نسلكشي خودداري كرد. او در اين رابطه گفت: «ارامنه ساكن امپراتوري عثماني به ترك ميهن خود واداشته و به سوي مرگ رانده شدند. گنجينه فرهنگي اين قوم با قتل عام آنان در زادگاهشان نابود شد.» اين در حالي است كه اوباما در سال ۲۰۰۸، در كارزار انتخاباتي خود همواره از واژه نسلكشي درباره كشتار ارامنه ١٩١٥ استفاده كرده بود. البته رييسجمهور امريكا انتقادها در رابطه با تغيير موضع خود نسبت به قتلعام ارامنه را رد ميكند. يادآوري ميشود برخي از نمايندگان كنگره امريكا در اواسط ماه مارس، با استناد به سخنرانيهاي متفاوت اوباما طي قطعنامهاي از وي خواستهبودند كه انهدام ارامنه را به عنوان نسلكشي بهرسميتبشناسد. تا كنون بيش از ٢٠ كشور جهان، از جمله روسيه و فرانسه، كشتار ارامنه عثماني را به عنوان نسلكشي عمدي مورد شناسايي قرار دادهاند.
گراميداشت گاليپولي در تركيه
مقامات ارمنستان معتقدند دولت تركيه براي بزرگداشت يكصدمين سالگرد آغاز نبرد گاليپولي بسياري از مقامات اروپا و جهان را دعوت كرده بود تا نگاههاي كمتري به سوي ايروان، ارمنستان و موضوع نسلكشي ارامنه در سال ١٩١٥ در امپراتوري عثماني جلب شود. در مقابل از نظر تركيه، نبرد گاليپولي (چاناق قلعه) كه از آن با عنوان نبرد داردانل هم نام برده ميشود، نقطه عطفي در تاريخ معاصر آن كشور و زمينهساز جنگ استقلال، پايان عمر امپراتوري عثماني و پايهگذاري جمهوري تركيه محسوب ميشود. به باور تركها با شكست دولت عثماني و متحدان آن در جنگ اول، اين كشور به اشغال نيروهاي خارجي درآمد اما مليگرايان ترك پس از چند سال جنگ سرانجام خاك اين كشور را آزاد كردند و با پايان دادن به خلافت عثماني، توانستند جمهوري تركيه را با يك نظام سياسي لاييك تاسيس كنند. به روايت تاريخ مصطفي كمال، افسر ترك در جنگ گاليپولي به شهرت رسيد و پس از پايان جنگ و فروپاشي امپراتوري عثماني بنيانگذار تركيه نوين شد. نبرد گاليپولي در روز ٢٥ آوريل سال ١٩١٥ با حمله مشترك نيروي دريايي روسيه، فرانسه و بريتانيا به شبه جزيره گاليپولي در شمال تنگه داردانل آغاز شد. اين نبرد هشت ماه به طول انجاميد و با عقبنشيني نيروهاي متفقين در روز ٩ ژانويه سال ١٩١٦ پايان يافت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]