قطعات ‌پازل را كنار هم بچین‌

واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: درونمایه فیلم، در 3محور پیش می‌رود كه هریك به گروهی از ساكنان یك آپارتمان می‌پردازد و گوشه‌هایی از زندگی و در واقع روابط و موقعیت‌هایی كه این اشخاص درگیر آن هستند را به نمایش می‌گذارد؛ موقعیت‌هایی كه... مؤتمن در مجموعه كارهای خود نشان‌داده است كه هربار در كسوت فیلمسازی تجربه‌گرا ظاهر شده و در جست‌وجوی زبان نو و متفاوتی برای فیلم خود بوده، حاصل كار او به شكل بارزی چشمگیر‌تر بوده است؛ فرضی كه براساس آن می‎توان گفت در «صداها» نیز توانسته‎ به این افق‌ها نزدیك شود و در مجموع كاری لااقل در خور توجه و بررسی را پدید آورد؛ به‌ویژه آنكه فاصله گذاری‌های برشتی مورد علاقه او كه در اغلب كارهایش تعمدا به كار گرفته شده در «هفت پرده» بیش از دیگر فیلم‎های او جا افتاده است و حالا نیز در صداها در بخش قابل توجهی از ایده‎های موجود در فیلم رد آن را می‌توان گرفت و نشانه‌هایی از موفقیت در به‌كارگیری این فاصله‌گذاری‌ها را می‌توان دید؛ البته منهای آنچه در تیتراژ فیلم شاهد هستیم و بیننده را به‌صورت سمعی دعوت به تماشای صداها می‎كند. بدیهی است كه در مورد فیلمی چون صداها كه قرار است كاری متفاوت لااقل در محدوده سینمای ایران باشد، دور از ذهن نیست اگر تماشاگر انتظار دیدن تیتراژی متفاوت را داشته باشد؛ تیتراژی كه از یك ارتباط درونی یا بیرونی با كلیت اثر برخوردار باشد؛ انتظاری كه در شرایط فعلی با تماشای تیتراژ صداها برآورده نمی‌شود. شاید بد نباشد این‌بار برخلاف رسم رایج به جای پرداختن به‌خود فیلم صداها، اشاره‎ای داشته باشیم به نتایجی كه تماشای این فیلم پیش روی ما قرار می‎دهد؛ نتایجی كه البته پرداختن به آنها می‎تواند گویای احوال و كم و كیف این فیلم هم باشد، در عین اینكه تصویری از كلیت ویژگی‌های كارنامه فرزاد مؤتمن پیش روی ما می‎گذارد. صداها پیش از هر چیز تاكیدی بر این است كه سعید عقیقی و فرزاد مؤتمن زوج موفقی برای نوشتن فیلمنامه‌های پر و پیمانی هستند كه از جمله نقاط قوت اصلی آثار موفق كارنامه مؤتمن بوده‌اند و در كنار هم بودن چنین زوجی كه می‌‎توانند نقاط ضعف یا خلأهای كار یكدیگر را پوشش دهند تا چه اندازه می‎تواند در كیفیت نهایی یك فیلمساز مؤثر باشد، بدون آنكه تاثیر چنین حضوری مانعی باشد برای ردیابی ارزش‌های كار یك فیلمساز؛ نكته‎ای كه شاید برخی از فیلمسازان سینمای ایران تعمدا از آن پرهیز دارند، مبادا آنكه شریكی برای موفقیت‌های احتمالی خود داشته باشند یا خود در سایه حضور او قرار گیرند. دیگر نكته قابل اشاره آن است كه كارنامه پر‌فراز و فرود مؤتمن به روشنی حكایت از آن دارد كه او هر بار سراغ قصه‌گویی‎های ساده و سرراست رفته است در آخر كار یا با شكست روبه‌رو شده یا اینكه در بهترین حالت فیلمی معمولی پیش روی مخاطب قرار داده كه نه تنها ویژگی ممتاز كننده‎ای از آثار دیگر فیلمسازان ندارد بلكه در این تجربه ساده و مبتنی بر اصول كلاسیك سینما توفیقی در زمینه جذب مخاطب نیز عاید او نشده و درواقع مجموعه شرایط به‌گونه‎ای نبوده است كه ‌ توجیهی جدی برای رفتن به سراغ این سینما وجود داشته باشد؛ در عین اینكه باید پذیرفت كه تداوم فعالیت برای فیلمسازی چون مؤتمن كه مهم‌ترین شاخصه‎های كارنامه او از نسبت بسیار دوری با سینمای بدنه برخوردار است، تا چه اندازه دور از ذهن است. «جعبه موسیقی» به‌عنوان بدترین فیلم كارنامه فرزاد مؤتمن علاوه برآنكه نشان می‎دهد تا چه میزان ساخت فیلمی سفارشی می‎تواند حاصل كار یك فیلمساز مستعد را تحت‌الشعاع قرار دهد تا آنجا كه حتی قابلیت‎های متعارف آثار نه‌چندان شاخص مؤتمن را نیز نداشته باشد، همچنین از سوی دیگر با توجه به ناكامی جعبه موسیقی به یقین می‎توان گفت كه مؤتمن هرگاه به سراغ سوژه‎ها و حال و هوایی تلخ رفته با موفقیت بیشتری همراه بوده، به‎ویژه اینكه حالا با صداها مؤتمن در فیلمنامه‎ای مشترك با سعید عقیقی، اثری با حال و هوای تلخ و همچنین برخوردار از ساختاری نامتعارف برای مخاطب ایرانی ‌ارائه كرده است كه نشان می‎دهد با وجود افت و خیزهای محسوس كارنامه مؤتمن همچنان می‌‎توان روی او به‌عنوان چهره‎ای مستعد حساب باز كرد. اصلی‎ترین شاخصه‎ای كه صداها را به اثری متفاوت بدل می‎كند، شیوه روایت در آن است؛روایتی كه از انتها آغاز می‎شود. هرچند روایت فیلم از انتها و پی‎گرفتن آن از ابتدا و از كار در آوردن فرمی دایره‎ای چندان تازه و متفاوت هم به‌نظر نمی‌رسد، اما حسن كار مؤتمن آن است كه از این شیوه دایره‌ای در روایت كه دیگر بسیار مستعمل شده استفاده نمی‌كند و از انتها به اول می‌رود؛ كاری كه اگر به شكل درستی به اجرا گذاشته نشود، تیر خلاصی خواهد بود‌ برای فیلم‎هایی همچون صداها كه با صرف‌نظر كردن آگاهانه از مخاطب عام، ناآگاهانه آن مخاطب خاصی را هم كه می‎تواند داشته باشد از دست بدهد. تردیدی نیست كه وقتی فیلمی از آخر به اول می‌رود و صحنه پایانی آن نیز به‌عنوان كلیدی‌ترین لحظه داستان به حساب می‎آید، همان ابتدای كار دست خود را برای تماشاگر رو می‎كند. با این حساب چیزی كه برای جذب و نگه‌داشتن تماشاگر باقی می‎ماند جذابیت روایت فیلم تا این صحنه پایانی است كه تعمدا ابتدا قرار گرفته است؛ جذابیتی كه گاه بی‎تردید از آن جنس جذابیت‌ها نخواهد بود كه مناسب حال مخاطب عام به حساب می‌آیند، پس اگر از استثناءها بگذریم، صداها از جمله آن آثاری است كه در همان آغاز فیلم تكلیف خود را روشن می‎كند كه به كدام طیف از مخاطب نظر دارد؛ مخاطبی كه آمده است، حین خوردن چیپس و آبمیوه خود داستانی را سرراست و بی‎دردسر تماشا كند و از اتفاقات تلخ و شیرین آن لذت ببرد یا مخاطبی كه آمده است به جای خود داستان، چگونگی بازگویی سینمایی یك داستان و موقعیت‎های سینمایی خلق شده در آن را به دقت دنبال كند و از ظرافت‎های هنری آن لذت ببرد. با این فرض در همین ابتدای فیلم مؤتمن حركتی جسورانه را از خود به نمایش می‎گذارد و البته در ادامه توانایی‌های خود را در معرض محكی جدی قرار می‎دهد، آن هم با ارائه كاری كه آنچنان از ساختاری حساب شده برخوردار است كه مخاطبان جدی فیلم را راضی نگه دارد؛ كاری كه بی‎اغماض مؤتمن تا اندازه زیادی در اجرای آن موفق بوده است؛ به‎ویژه اینكه مؤتمن سعی در پیمودن مسیری طی نشده در سینمای ایران را دارد و نه‎تنها داستان را از انتها به ابتدا بازگو می‎كند بلكه ساختاری پازل‌گونه را به‎وجود آورده و با كنار هم قرار دادن قطعات این پازل در طول فیلم، سرانجام آن را كامل می‌كند.اما با وجود پذیرفتن اجرای موفق ایده‌ای كه مؤتمن برای ساختار فیلم خود درنظر گرفته و انسجام كلیت آن، وقتی به جزئیات این طرح كلی نگاه می‎كنیم، باوجود پازلی كه خوب طراحی شده، در محتوای آن‌گاه نكته‌های زائدی نیز می‌توان یافت. درونمایه فیلم، در 3محور پیش می‌رود كه هریك به گروهی از ساكنان یك آپارتمان می‌پردازد و گوشه‌هایی از زندگی و در واقع روابط و موقعیت‌هایی كه این اشخاص درگیر آن هستند را به نمایش می‌گذارد؛ موقعیت‌هایی كه برخی از آنها اگر نگوییم زائد، لااقل فاقد آن دلالت و كاركردی هستند كه در چنین ساختاری كه همه چیزش حساب شده می‌نماید، انتظار داریم. یكی از نكته‎های قابل اشاره فیلم كه در ارتباط با پیوند زدن این 3محور به یكدیگر نقش قابل توجهی دارد، كاركرد صداست، در سطحی كه می‎توان پذیرفت به‌صورت پارامتری دراماتیك جلوه می‎كند كه كاركردی مؤثر هم در فیلم دارد، هرچند كه این سطح بهره بردن از صدا كه در حد خود در خور تحسین است، با برخی ادعاهای مطرح شده از سوی فیلمنامه‌نویس آن‌كه ما را به تصور تماشای فیلمی كه به شكلی عجیب و غریب، خلاقانه و بدیع در استفاده از صدا، به سالن سینما كشاند، بسیار فاصله دارد. اما با این حال صداها در حد خود كاری است در خور ستایش، هم در فیلمنامه و هم در پرداخت سینمایی خود؛ همین قدر كه با داستان و فرمی متفاوت، آن‌هم در لوكیشن‎هایی داخلی تماشاگر را دچار ملال نمی‎كند، درخور تحسین است. البته بگذریم از اینكه علاقه به فاصله‌گذاری‌های برشتی و تاثیر آن در نوع بازی گرفتن‌های مؤتمن و سردی تعمدی فضای آثار او همیشه جواب نمی‎دهد و امكان دارد، برایند آن در حاصل كار یك بازیگر، به فیلم‎هایش لطمه نیز وارد كند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سیمرغ]

[مشاهده در: www.seemorgh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 327]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

قطعات پازل را كنار هم بچین
قطعات پازل را كنار هم بچین. درونمایه فیلم، در 3محور پیش میرود كه هریك به گروهی از ساكنان یك آپارتمان میپردازد و گوشههایی از زندگی و در واقع روابط و ...

شش سارق و مالخر در سبزوار دستگير شدند
پرايد به سيستم ضد سرقت مجهز ميشود · خانمها آيا با حساسيتهاي نامزدتان آشنا هستید · مشاهده مبلغ کارکرد موبایل از طریق SMS · قطعات پازل را كنار هم بچین ...

گوناگون

معرفی انواع اختلالات روانی و شخصیتی و نشانه های آن

چطور می‌توان با اجاره خودرو بهره وری تجاری و قراردادهای کا...

چرا پرینتر به کامپیوتر وصل نمیشود؟‌بررسی تمامی دلایل

بهترین سایت برای بررسی قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال

تقویم‌های رومیزی هوشمند: آینده‌ای نوآورانه در مدیریت زمان

شرکت طراحی سایت زئوس: انتخابی هوشمندانه برای کسب و کار شما

سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را...

چطور خواص دارویی زعفران ارگانیک می‌تواند زندگی شما را تغیی...

ایا مهاجرت کاری به کانادا بدون مدرک زبان امکان پذیر است؟

روح‌ الله مدبر: ایران باید برای مقابله با تهدیدات فزاینده،...

ماشین اصلاح صورت | مزایا و معایب استفاده از آن برای اصلاح ...