تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836248219
ویژگی مثل های قرآن
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ویژگى مثلهاى قرآن
قرآن در عین این كه در بیان مثلها از فرهنگ محیط تاثیر نمىپذیرد، ولى مثلهاى آن پیوسته متناسب با اهدافى است كه در هر محیطى آن را تعقیب مىكند. انسان از محیطى كه در آنجا پرورش یافته، تأثیرپذیر مىباشد ، و فرهنگ محیط در سخنان او از شعر و نثر جوانه مىزند و افراد آگاه از ویژگىهاى ملتها ، زادگاه سخنان را به خوبى تشخیص مىهند. شخصیت انسان خود را در گفتار و رفتار او پنهان مىسازد ، به عبارتی زاییده مثلثى است كه یك ضلع آن را عامل محیط تشكیل مىدهد ، و دو ضلع دیگر آن « عامل وراثت » و « تعلیم و تربیت » است. اثرپذیرى قرآن از محیط قرآن سخن آدمى نیست كه از محیط تاثیر بپذیرد ، او سخن خدا است كه آفریدگار انسانها و محیط و فرهنگ و آنچه در جهان امكانى نام هستى دارد ، مىباشد . انتظار این كه قرآن از فرهنگ محیط مكى و یا مدنى متأثر گردد ، اندیشه باطل است كه گاه و بیگاه دامنگیر خاورشناسان مغرض مىگردد و برخى از افراد را فریب مىدهد . در قرآن مسأله اثرپذیرى از محیط كاملا بىاساس است ، بلكه اگر سخنى هست مربوط به جاى دیگر است ، و آن این كه هدف قرآن از مثلهاى ابداعى و ابتكارى ، بیان یك اندیشه نامحسوس در قالب محسوس است تا آن حقیقت نامرئى در لباس یك واقعیت مرئى ، براى مخاطبان جلوه كند . شرایط حاکم بر مکه !پیامبر گرامى در محیط مكه گرفتار شرك مشركان ، و نیایش آنان در برابر سنگ و فلز و چوب بود . از این جهت وحى الهى باید در مثلهاى هدایتگرانه خود ، در صدد معالجه این بیمارى باشد ، و مثلهائى مطرح كند كه ناظر به تحقیر خدایان دروغین آنها مىباشد تا از این طریق مشركان را به زشتى پندار و كردار خود متوجه سازد. البته این نه به آن معنا است كه تمام مثلهاى آیات مكى بر محور نكوهش از بتپرستى دور مىزند ، بلكه مقصود این است كه مثلهاى آیات مكى به گونهاى است كه مىخواهد بیمارىهاى فراگیر و حاكم بر محیط مكه را مداوا كند ، خواه این بیمارى بتپرستى باشد یا رباخوارى ، كشتن اولاد بىگناه باشد ، یا خرافهگرائى. شرایط حاكم بر مدینه غیر از شرایط حاكم بر مكه بود ! پیامبر در مدینه گرفتار نفاق منافقان وانسانهاى دو چهره، و یهود لجوج و معاند بود كه پیوسته هر دو گروه به كارشكنى پرداخته و براى رهبر و پیروان او مشكلاتى پدید مىآوردند. از این جهت مثلهاى هدایتگرانه كه در آیات مدنى وارد شده است ، بیمارىهاى مخصوص این محیط را نشانه گرفته ، و پیوسته كوشیده است تلاشهاى منافقان را بىاثر و یا كارهاى ریاكارانه را بیهوده جلوه دهد. در این مثلها دیگر مسأله بتپرستى و تحقیر بتها یا نكوهش امثال اینها مطرح نیست تا مثلها به معالجه این نوع از بیمارىها بپردازد. كسانى كه غیر خدا را اولیاى خود برگزیدهاند ، بسان عنكبوتند كه خانه براى خود بتند و سستترین خانهها خانه عنكبوت است، اگر مىدانستندهمچون لانه عنكبوت
براى این كه سخن ما خالى از شاهد و گفتار نباشد ، نمونهاى از مثلهاى مكى و نمونهاى دیگر از مثلهاى مدنى را ارائه مىكنیم كه هر یك بیمارى محیط را نشانه گرفته و در صدد علاج آن برآمدهاند. قرآن در تحقیر خدایان دروغین مثلى را مىزند و آن این است كه دل بستن به این خدایان دروغین بسان دل بستن عنكبوت به لانه سستخویش مىباشد كه كوچكترین مقاومت و ایستادگى در برابر حوادث ندارد ، چنانكه مىفرماید: «مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِیَاء كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا یَعْلَمُونَ ؛ كسانى كه غیر خدا را اولیاى خود برگزیدهاند ، بسان عنكبوتند كه خانه براى خود بتند و سستترین خانهها خانه عنكبوت است ، اگر مىدانستند ».(عنکبوت / 41 ) چه مثلى زیباتر و چه تشبیهى روشنتر از این، لانه عنكبوت در نظر او از دوام و استحكامى برخوردار است ، اما در برابر یك باد ملایم از جاى كنده مىشود ، و با افتادن قطره آبى پاره مىگردد ، و با نزدیك شدن شعله آتش از هم مىپاشد . بتان و هم چنین هر پایگاهى غیر خدا مانند قدرت و ثروت ، عشیره و اولاد ، بسان لانه عنكبوت است كه در یك چشم به هم زدن فرو مىریزد و اثرى از آن باقى نمىماند . در این آیه مكى ، تحقیر شرك و خدایان دروغین مورد هدف قرار گرفته درحالى كه در مثلهاى مدنى بیمارى خاص آن محیط ، مورد تعرض قرار گرفته است . چارپایی که کتاب حمل می کند !مثلهاى مدنى از مبارزه با شرك فارغ بوده، گاهى نادانى یهودان رانشانه مىگیرد. درباره عدم بهرهگیرى آنان از توراتى كه در اختیار دارند، مثل یاد شده در زیر را مطرح مىكند: «مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَارًا ؛ و حال كسانى كه مكلف بر تورات شدهاند، ولى حق آن را ادا نمىكنند، بسان درازگوشى است كه كتابهائى بر او حمل مىكنند ». (جمعه / 5 )یهود مدینه خصوصیات و ویژگىهاى پیامبر خاتمصلى الله علیه وآله را در تورات مىخواندهاند و پیوسته از ظهور آن حضرت خبر مىدادند ، ولى آنگاه كه آن حضرت با آن ویژگیها و نشانهها ظاهر گردید به جاى این كه در ایمان به وى پیشقدم باشند ، به انكار نبوت آن حضرت پرداخته و تورات را مخفى و پنهان كردند ، چنانكه مىفرماید: « وَلَمَّا جَاءهُمْ كِتَابٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَكَانُواْ مِن قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِینَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَاءهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّه عَلَى الْكَافِرِینَ ؛ و هنگامى كه از جانب خداوند كتابى كه مؤید آنچه نزد آنان است، بر ایشان آمد، و از دیرباز در انتظارش بر كسانى كه كافر شده بودند، پیروزى مىجستند، ولى همین كه آنچه (كه اوصافش) را مىشناختند، بر ایشان آمد، انكارش كردند. پس لعنتخدا بر كافران باد ». (بقره / 89 )با طرح این دو مثل روشن شد در عین این كه قرآن از فرهنگ محیط تأثیر نمىپذیرد ، ولى مثلهاى آن پیوسته متناسب با اهدافى است كه در هر محیطى آن را تعقیب مىكند . و حال كسانى كه مكلف بر تورات شدهاند، ولى حق آن را ادا نمىكنند، بسان دراز گوشى است كه كتابهائى بر او حمل مىكنند راز نام بردن قرآن از موجودات پست
قرآن به خاطر هدف هدایت، گاهى از موجوداتى نام مىبرد كه در انظار مردم از حقارت خاصى برخودارند مانند سگ و درازگوش ، مگس و پشه. در شرایطى كه خدا مىخواهد خدایان دروغین مشركان راتحقیر كند و آنها را بىارزش معرفى كند ، لازم است آنها را به چنین جاندارانى تشبیه كند كه همگان بر حقارت آنها اتفاق دارند ، و این نوع تشبیه و تمثیل را باید لازمه بلاغتشمرد نه وسیله انتقاد . قرآن در آیهاى درباره بىارزش بودن معبودان دروغین چنین مىفرماید: « یَا أَیُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن یَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَإِن یَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَیْئًا لَّا یَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ ؛ اى مردم مثلى زده شده است كه به آن گوش فرا دهید ، كسانى را كه غیر از خدا مىخوانید هرگز نمىتوانند مگسى را بیافرینند ، هرچند در این كار دستبه دست هم بدهند ، و هرگاه مگس چیزى از آنان برباید نمىتوانند آن را بازپس بگیرند هم عبادتگران ناتوانند و هم معبودان آنها ».(حج / 73 ) چه تحقیرى بالاتر از این كه معبودان دروغین آنها را ناتوانتر از مگس پست معرفى مىكند تا آنجا كه یاراى مقابله با مگس را ندارند، و اگر مگس چیزى از آنها ربود ، قدرت پسگیرى را فاقد مىباشند. این نوع مثلها مایه دلخورى مشركان و دیگران مىگشت و لذا به پیامبر اعتراض مىكردند كه هدف از این مثلها چیست ، و چنین مىگفتند: « مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَـذَا مَثَلاً یُضِلُّ بِهِ كَثِیراً وَیَهْدِی بِهِ كَثِیراً وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفَاسِقِینَ ؛ (مىگفتند) منظور خدا از این مثلها چیست . مثلهایى كه گروهى را گمراه و گروهى را هدایت مىكند البته تنها فاسقان از آن گمراه مىگردند ».( بقره / 26) نتیجه گیری :قرآن در اینگونه تمثیلها در مقام بیان عظمتخلقت و یا جلالت و قدرت خدا نیست و گرنه در این موارد آفرینش آسمانها و زمین و ستارگان و كهكشانها را مطرح مىكرد ، بلكه هدف تحقیر بتها و خدایان باطل است ، و در این مورد حتماً باید از این تمثیلها كمك گرفته شود. البته باید به این نکته واقف بود که ؛ در عظمت آفرینش این نوع حشرات جاى سخن نیست ، ولى مقصود از تشبیه چیزى دیگر است و آن ناتوانى آن حیوانات در دفاع از خود و دیگرى است.بخش قرآن تبیانمنبع : مقاله آیت الله جعفر سبحانى ، " مثل های قرآن کریم "
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 380]
-
گوناگون
پربازدیدترینها