واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: قرآنهاي بر جاي مانده از گذر تاريخ در كردستان، به توجه ويژه نياز دارند
داخلي. اجتماعي. قرآن.
قدمت استان كردستان هم زاد ايران و ايرانيان است و با گذراز همين دالان پر فراز و نشيب طولاني تاريخ است كه يادگارهاي گرانسنگي در حوزه فرهنگ، هنر و ادب بر جاي مانده كه نگهداري از آنها نيازمند توجه ويژه دارد.
قرآنهاي خطي نفيس و تاريخي موجود در اين ديار تكيهزده بر صخرههاي سترگ رشته كوه زاگرس از جمله يادگاريهاي گذشتگان مومن و با ذوق اين خطه است كه امروز براي سپردن آنها به فردا حمايتهاي مسوولان را طلب ميكنند.
كردستانيها مانند همهي ايرانيان در طول تاريخ يكتاپرست بودهاند و هرگز رد شرك و كفر در اعتقادات آنها ديده نشد و با ظهور اسلام اين مردمان فرهنگ ساز و متدين با جان و دل پذيراي آيين پيامبر خاتم (ص) شدند و روند تمدن سازي خود راه هم راستا با آموزههاي ديني خود رقم زدند.
قرآن كريم به عنوان كتاب هدايت و روشنايي، كه حامل وحي الهي به پيامبر اعظم اسلام (ص)است،نزد مردم كردستان، مشابه ديگر مسلمانان عالم از جايگاهي رفيع برخوردار است و همواره شوق كتابت آن جانهاي شيفتهاي را برانگيخته است.
قرآنها تاريخي "نگل" ، "مولان آباد" و "سليين" از جمله كتابهاي نفيسي است كه با درايت گذشتگان از گذرگاه تاريخ عبور كرده و امروز به امانت نزد ما رسيدهاند.
وجود اين قرآنها و دهها مقبره مومنان صالح خدا در كردستان نشانگر ارادت مردم اين خطه به دين مبين اسلام، سنت نبوي و كلام الهي است.
قرآن مولان آباد در روستايي به همين نام در شهرستان سقز، يكي از قرآنهاي نفيس و تاريخي ايران اسلامي است كه متاسفانه ناشناخته باقي مانده است.
پيشينه اين قرآن را به دوران نادر شاه افشار نسبت ميدهند و اهالي روستا معتقدند اين قرآن در سال ۱۱۱۳هجري قمري توسط حضرت شيخ حسن حسني از شيوخ و بزرگان همين روستا نگارش شده است.
مردم اين روستا ميگويند شيخ حسن كاتبي به اسم يحيي داشت و او قرآن را با خط خود به رشته تحرير در آورده است.
مردم روستاي مولان آباد در مورد شيخ حسن حسني ميگويند: وي يكي از شيوخ و معتمدين منطقه بود كه در سال ۱۰۷۳هجري قمري به دنيا آمد.
اين گونه بر خاطرات مردم روستا نقش بسته كه شيخ حسن ۴۰سال به تحصيل علوم مختلف پرداخت و در سال ۱۱۱۳شروع به نوشتن قرآن كرد و در مدت ۱۱سال توانست آن را در سال ۱۱۲۷به پايان برساند.
اهالي روستاي مولان آباد عمر با بركت حضرت شيخ حسن را ۶۳سال در خاطر دارند و مقبره او نيز در روستاي مولان آباد واقع است و چهارشنبهها ميزبان صاحبان اهل دل است.
يكي از اهالي ۶۰ساله روستاي مولان آباد به خبرنگار ايرنا از مشاهدات خود در مورد شفاي برخي بيماران زايراي مرقد از سوي خداوند به واسطه حرمت شيخ حسن سخن ميگويد.
فايق حسيني ميگويد از چهار مناتطق دور و نزديك و حتي كردستان عراق هر چهارشنبه به روستاي مولان آباد ميآيند و از مرقد شيخ حصن و قرآن تاريخي وي ديدن ميكنند.
يكي از ماموستاهاي روستاي مولان آباد كه پير روستا نيز هست از سه نوبت سرقت قرآن تاريخي مولان آباد سخن گفت و بر ضرورت احداث مكاني مطمئن براي نگهداري آن تاكيد كرد.
حدود ۱۰۰سال قبل اين قرآن توسط حاكم وقت منطقه از روستا سرقت ميشود كه با تلاش روستاييان پس از مدتي به محل باز ميگردد اين اتفاق دوباره ۳۰سال پس از سرقت نخست از سوي عوامل اردلان حاكم وقت سنندج تكرار شد.
اين بار سارقان قرآن را داخل زين اسب قرار ميدهند و به شهر سقز منتقل ميكنند تا به سنندج انتقال دهند كه به لطف خدا و عظمت قرآن،اسب حامل قرآن از سقز فرار ميكند و بدون راهنماي كسي به جلو مسجد روستاي مولان آباد باز ميگردد.
آخرين سرقت در مورد قرآن مولان آباد به سال ۱۳۶۸بازميگردد كه در نهايت اين كتاب نفيس در كرج از سارقان كشف و به محل اصلي بازگردانده ميشود.
اهالي روستا از مسوولان كشوري به ويژه متوليان استان كردستان خواستهاند كه با تعيين اعتبار امكان احداث مكاني استاندارد براي نگهداري اين قرآن را فراهم كنند.
البته به گفته اهالي مراجعه به سازمان ميراث فرهنگي كردستان به عنوان مرجع اصلي اين در خواست تاكنون به رغم قولهاي فراوان هنوز به جاي مشخصي نرسيده است.
اكنون اين قرآن داخل يك محفظه شيشهاي بدون رعايت ضوابط استاندارد براي نگهدار كتب خطي محافظت ميشود.
علاوه بر قرآن تاريخي مولان آباد در كردستان قرآن نگل نيز وجود دارد كه از شهرت جهاني برخوردار است.
قرآن نگل نيز يكي از آثار ارزشمند و ماندگار از اوايل دوران اسلام است كه در روستايي به همين نام در مسير سنندج به سروآباد نگهداري ميشود.
در داخل مسجد روستاي نگل، قرآن خطي از دوران گذشته وجود دارد كه بنا به باور مردم يكي از چهار قرآن خطي است كه در زمان حضرت عثمان خليفه سوم به رشته تحرير در آمده و به چهار اقليم دنيا فرستاده شده است.
به همين دليل، مردم حرمت زيادي براي اين كتاب الهي قايل هستند و قسم دروغ به آن را گناهي بزرگ و نابخشودني ميدانند.
خط قرآن نگل كوفي و داراي نقطه و اعراب و در قسمت سر سورهها و شمارههاي آيات مطلا و مزين به نقوش گياهي است كه برخي معتقداند اعراب بعد به متن آن افزوده شده است.
بر اساس شواهد موجود، شيوه نگارش و اعرابگذاري آن، احتمالا اين قرآن در سدههاي چهارم يا پنجم هجري قمري نگاشته شده است.
اين قرآن نفيس تاكنون دو بار توسط غارتگران ميراث فرهنگي به سرقت رفته كه با تلاش ماموران نيروي انتظامي كشف و به محل بازگردانده شده است.
قرآنهاي تاريخي موجود در استان كردستان به دليل پايين بودن ضريب ايمني از دو منظر نگهداري و حفاظت در معرض تهديد هستند كه اقدام مسوولان براي بالا بردن ضريب ايمني ضروري است.
در اخبار آمده بود كه اسفند ماه سال گذشته يك جلد قرآن خطي با قدمتي حدود ۵۰۰سال در كردستان از يك باند قاچاق اشيا باستاني كه در شهرستان سنندج فعاليت داشت، كشف و ضبط شد كه آن را ميتوان هشداري بر ضرورت حراست از ميراث فرهنگي دانست.
قرآنهاي تاريخي موجود در كردستان به دليل نفيس و منحصر بودن از لحاظ رسم الخط همواره مورد تعرض و تهديد قرار دارند و بسياري از قاچاقچيان اشياي عتيقه در پي به سرقت بردن آن هستند.
اسماعيل نجار استاندار كردستان در سفر روز جمعه خود به روستاي مولانآباد سقز از قرآن تاريخي اين روستا بازديد كرد.
نجار با اشاره به قرآن نفيس موجود در اين روستا از اهالي خواست از اين كتاب مقدس و تاريخي مراقبت بيشتري كنند.
وي وجود سه قرآن تاريخي در كردستان را نشانگر تدين، ايمان و علاقهمندي مردم اين ديار به قرآن كريم دانست و افزود: اين قرآنها بايد به بهترين نحو نگهداري شوند.
استاندار، هزينههاي لازم براي مراقبت از قرآن تاريخي روستاي مولانآباد را بر عهده گرفت و گفت: قرآن را براي بازسازي به يكي از مراكز مورد اعتماد مثل كتابخانه ملي، مركز اسناد ملي ايران يا آستان قدس رضوي بايد برد.
اين تصميم استاندار گامي محكمي براي ايجاد سامانهاي مطمئن براي مراقبت سازماندهي شده از ميراث گذشتگان را در كردستان نويد ميدهد، اگر چه نجار خود نيز معتقد است تلاش دستگاههاي دولتي تنها با مشاركت و همكاري مردم به ثمر خواهد نشست. ك/۴
شنبه 28 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2075]