واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: میوه قرآنی درخت صلح

از جمله میوه هایی که قرآن از آن به بهترین ها یاد کرده و علاوه برآن ، به آن قسم خورده شده است ، زیتون می باشد . زیتون میوه ای گوارا و مطلوب است که نه تنها خود آن ، بلکه روغن ، ساقه ، برگ آن از نظر علمی و تغذیه ای صد در صد مورد تأیید بوده و وجزو بهترین ها می باشند .وَالتِّینِ وَ الزَّیْتُونِ وَ طُورِ سِنِینَ و هذاَ البَلَدِ الأَمِینِ لَقَدْ خَلَقْناَ الإِنْسانَ فِی أَحْسنِ تَقْوِیمِ.«سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به طور مبارك و سوگند به این شهر ایمن كه ما آدمی را در نیكوتر اعتدالی بیافریدیم».نام زیتون شش مرتبه در قرآن آمده است. یك بار نیز در سوره مؤمنون آیه 20 اشاره غیر مستقیم به درختی شده كه روغن میدهد و در كوه سینا میروید.نام علمی زیتون «اولیوا یوروپیا» (Olea europaea l.) Oliva uropea و به فرانسه: Olivier d"europe , Olivir France Olivie.و به انگلیسی: Olivre Tree. و به آلمانی: Oellbm.و به عربی «شجرة الزیتون» و به فارسی «درخت زیتون» نامیده میشود. و در سرتاسر منطقه مدیترانه كاشته میشود اما مركز عمده تولید آن، اسپانیا، ایتالیا، تركیه، تونس و مراكش میباشد. براساس تخمین در سال 1343، 1964 حداقل 200 میلیون درخت زیتون در اسپانیا و 123 میلیون در ایتالیا وجود داشته است.كبوتری با شاخهای زیتون در منقار، رمز جهانی صلح و وحدت است. این رمز از كشتی «نوح» علیهالسلام سرچشمه میگیرد. بنابر روایتی هنگامی كه خشم خداوند، كه در طوفان ظاهر شده بود، كاهش یافت كبوتری با شاخهای زیتون در منقارش ظاهر شد كه نشانه آرامش و صلح بودزیتون درخت تناور نیست و كمتر اتفاق میافتد كه ارتفاع آن به 8 - 21 متر برسد. زادگاه اصلی این درخت احتمالاً فنیقیه بوده كه حدود 2000 سال قبل از میلاد در این ناحیه كاشته میشده و از آنجا به غرب یعنی اروپا و به شرق یعنی افغانستان و ایران راه یافته است. این حقیقت درباره منشأ درخت زیتون در سوره نور آیه 35 بیان شده كه میفرماید:درخت زیتون درختی مبارك است كه نه خاوری است و نه باختری (شجرةٍ مباركةٍ زیتونةٍ لا شرقیّةٍ وَ لا غربیّةٍ). با این وجود بعضی از مفسرین از این آیه تفسیرهای مختلفی كردهاند كه مثلاً:درخت زیتون متعلّق به همه جهان است و منحصر به شرق و غرب نیست. و منظور از شرق و غرب جهت درخت است.دیگری گفته است: مزه و كیفیت زیتون به جهت این درخت نسبت به خورشید بستگی دارد، ولی خداوند در واقع به زادگاه و گستره این درخت در دنیا اشاره دارد، نه به چیزی دیگر. درخت زیتون در ناحیه مدیترانهای اروپا و افریقا درختی معمولی بود. در جنوب اروپا آن چنان فراوان پرورش مییافت كه زیتون اروپایی نام گرفت، یعنی درختی كه متعلق به اروپا است. اما محقّقین به این حقیقت پی بردهاند كه اروپا زادگاه اصلی زیتون نبوده، بلكه فنیقیه یا به عبارت دیگر: بخش شمالی جزیرةالعرب بود كه زیتون از آنجا نشأت گرفت. به سادگی میتوان پذیرفت كه اعراب در زمان نزول قرآن به این نكته واقف بودهاند كه رشد و پرورش گیاهان در منطقهای، الزاما به معنی نشأت گرفتن از آن منطقه نیست، لذا این آیه از سوره نور بر بومی بودن این گیاه دلالت دارد. هماكنون در اكثر بلاد ایران حتی در قم و در منطقهای به نام «مزرعه فدك» در جاده كاشان زیتون كاشته میشود و در صدد احداث كارخانجات روغنكشی از آن هستند.

زیتون از طریق پیوند زدن تكثیر میشود و درختان غیر پیوندی، میوهای نامطبوع دارند. زیتون نارس طعمی تلخ دارد و در تهیه ترشی و چاشنی غذا از آن استفاده میشود. اما میوه رسیده طعمی بسیار مطبوع دارد. زیتون میوهای است بیضیشكل به طول 2 تا 3 سانتیمتر. هر درخت زیتون 10 - 20 كیلوگرم میوه میدهد. گوشت میوه زیتون منبعی برای روغنی ماندنی با كیفیتی عالی است كه 15% یا بیشتر روغن از آن گرفته میشود. روغن با فشردن به دست میآید. اولین افشره بهترین نوع روغن دارد كه نیازی به تصفیه آن نیست. تركیبات اصلی روغن تازه شامل:«اسید اولئیك» 80% و مقدار كمی جوهر نخل و اسیدهای دیگری مانند «اسید سیتریك»، «لینولئیك آروشیدونیك» و «سیریستیك» میباشد. از تُفاله آن پس از اولین افشره روغنی غیر خوراكی به دست میآید كه در صابون سازی مصرف میشود.روغن زیتون خوراكی، در اروپا خواهان بسیار زیاد دارد و در تهیه سالاد و غذا مصرف میشود. این روغن را میتوان درغذا بهطور خام هم مصرف كرد. در زمانهای قدیم سربازان عرب در لشگركشیها نان و روغن زیتون با عسل برای غذا همراه خود میبردند و با این كار وقت خود را صرف پختن غذا نمیكردند و نان خورشی خوشگوار با روغن خام با عسل میخوردند. تولید سالانه روغن زیتون در جهان حدود 20 میلیون تن است. ایتالیا و اسپانیا عرضه كننده عمده این روغن به بازار جهانی میباشند. در هندوستان محصول زیتونی كه قابل نام بردن باشد، نیست. اما به تازگی كاشت آرایشی این درخت در مناطق كوهستانی هند مركزی آغاز شده است.زیتون دارای خواص داروئی فراوانی است در صورتی كه به صورت خوراكی مصرف شود مادهای مغذّی، آرامبخش و مسهلی ملایم است و زخم معده و اثنیعشر بیمار را بهبود میبخشد و در مورد نارسائیهای كلیوی به عنوان غذائی بدون ازت تجویز میشود. روغن زیتون دارای مادهای ملیّن است و مصرف خارجی آن پوست بدن و تاولهای سودا(اگزما) و داء(الصدف) را نرم میكند. این روغن برای ماساژ دادن نیز مناسب است و در تركیبات بسیاری از مرهمها و ضمادها به عنوان پایه وجود دارد.در حدیثی رسول خدا صلیاللهعلیه وآله به مردم توصیه میكنند كه:از روغن زیتون برای خوردن و ماساژ دادن استفاده كنند زیرا از شجره مباركه گرفته شده است. روغن زیتون سوخت مناسبی برای چراغ است. در سوره نور آیه 35 این كاربرد زیتون به خوبی وصف شده است. كسانی كه روغن زیتون را به كار برده یا دیدهاند، به سادگی این آیه را درك میكنند.تشخیص نوع مرغوب از نامرغوب روغن زیتوننوع مرغوب روغن زیتون زردِ كِرِمی رنگ، گاهی متمایل به سبز و چنان صاف و شفّاف است كه اگر در ظرفی شیشهای ریخته شود، حالت شیئی درخشان دارد و چون در چراغی بسوزد، روشنی چراغ افزون میشود. این خاصیّت زیتون در قرآن مجید در عبارت «نُورٌ عَلی نُور» توصیف شده است.كبوتری با شاخهای زیتون در منقار، رمز جهانی صلح و وحدت است. این رمز از كشتی «نوح» علیهالسلام سرچشمه میگیرد. بنابر روایتی هنگامی كه خشم خداوند، كه در طوفان ظاهر شده بود، كاهش یافت كبوتری با شاخهای زیتون در منقارش ظاهر شد كه نشانه آرامش و صلح بود.در حدیثی رسول خدا صلیاللهعلیه وآله به مردم توصیه میكنند كه: از روغن زیتون برای خوردن و ماساژ دادن استفاده كنند زیرا از شجره مباركه گرفته شده است. روغن زیتون سوخت مناسبی برای چراغ استزیتون در آیات الهی«وَالتِّینِ وَ الزَّیْتُونِ وَ طُورِ سِنِینَ»(التین: 1 و 2).«قسم به انجیر و زیتون [یا قسم به سرزمین شام و بیتالمقدس]».«فَأَنْبَتْنا فِیها حَبَّا وَ عِنَبا وَ قَضْبا وَ زَیْتُونا وَ نَخْلاً وَ حَدائِقَ وَ غُلْبا و فاكِهَةً وَ أَبّا»(عبس: 27 - 31).«و (نیز) درختی را كه از طور سینا میروید[= درخت زیتون] و از آن روغن و «نان خورش» برای خورندگان فراهم گردد (آفریدیم)!».«وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْتنِ وَ صِبْغٍ لِلآكِلِینَ»(المؤمنون: 20).«و در آن دانههای فراوانی رویانیدیم، و انگور و سبزی بسیار، و زیتون و نخل فراوان، و باغهای پردرخت، و میوه و چراگاه».«وَ هُوَ الَّذِی أَنْشأَ مَعْرُوشاتٍ وَ غَیْرَ مَعْرُوشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفا اُكُلُهُ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمّانَ مُتَشابِها وَ غَیْرَ مُتَشابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَأْتوْا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا انَّهُ لا یُحِبُّ المُسْرِفِینَ»(الانعام: 141).

«اوست كه باغهای معروش [= باغهایی كه درختانش روی داربستها قرار دارد] و باغهای غیر معروش [= باغهائی كه نیاز به داربست ندارد] آفرید؛ همچنین نخل و انواع زراعت را، كه از نظر میوه و طعم باهم متفاوتند؛ و (نیز) درخت زیتون و انار را، كه از جهتی باهم شبیه، و از جهتی تفاوت دارند؛ (برگ و ساختمان ظاهریشان شبیه یكدیگر است، درحالی كه طعم میوه آنها متفاوت میباشد) از میوه آن، به هنگامی كه به ثمر مینشیند، بخورید! و حق آن را به هنگام درو، بپردازید و اسراف نكنید، كه خداوند مسرفان را دوست ندارد!».درخت زیتون، درختی است مبارك كه خداوند به آن سوگند یاد كرده و آن را صاحب منزلتی خاص فرموده و آن درختی است كه نفع عامه در آن است. روغن، ساقه، برگ و میوه آن مصارف متعدد صناعی، كشاورزی، درمانی و دامی دارد.تركیب میوه آب 67%، روغن 23%، پروتئین 5%، املاح معدنی 1% كه اهم آن كلسیم، آهن، ویتامینها(آنتی اكسیدان A، بتاكاروتن C، a، D، سننیوم میباشند.زیتون ابتدا سبزرنگ است كه پروتئین و املاح و آنتیاكسیدانهای آن زیادتر است و وقتی قرمز رنگ شد، مقدار ماده روغنی آن افزایش مییابد.چربی زیتون از نوع تك غیر اشباعی Monounsaturated FATTY Acid میباشد كه میتواند مورد استفاده كلیه بیماران قرار گیرد. و جز در موارد بسیار استثنائی چربی خون را بالا نمیبرد.در آیه 10 - 11 سوره نحل خداوند تبارك و تعالی آن را بهطور اجمال جزء نباتات طبّی ذكر فرموده است:«هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَكُمْ مِنْهُ شَرابٌ وَ مِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیْمُونَ یُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّیْتُونَ وَ النَّخِیلَ وَ الأَعْنابَ وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ انَّ فِی ذلِكَ لآیَة لِقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ».«او كسی است كه از آسمان، آبی فرستاد كه نوشیدن شما از آن است؛ و (همچنین) گیاهان و درختانی كه حیوانات خود را در آن به چرا میبرید، نیز از آن است. خداوند با آن (آب باران)، برای شما زراعت و زیتون و نخل و انگور، و از همه میوهها میرویاند؛ مسلما در این، نشانه روشنی برای اندیشمندان است».اجداد و آباء ما به این آیات ایمان غیبی و مطلق داشتند ولی امروز با پیشرفت علم و پژوهش دانشمندان، به طور ملموس به این معجزات پیمیبریم و روشن شدن مسائل از دیدگاه علم امروز عظمت پروردگار و قدرت او را آشكار میسازد.دكتر غلامرضا باهربخش قرآن تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 628]