واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: توسل اعراب به روسیهبخش سیاسی- سفرای کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که اخیرا خواستار ایفای نقش فعال در زمینه مسئله هستهای ایران بودهاند و خواستهاند که در مذاکرات شرکت داشته باشند و یا حداقل در جریان آن قرار بگیرند، اخیرا با سرگی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و مذاکره کننده ارشد روسیه در مسئله هستهای ایران دیدار کرده و درباره برنامه هستهای ایران بحث و گفتوگو کردهاند. به نظر میرسد این دیدار در راستای تمایل اعراب برای ایفای نقش در مسئله هستهای ایران انجام شده باشد. دکتر بهرام امیر احمدیان، کارشناس مسائل استراتژیک و متخصص مسائل روسیه ابعاد این مسئله را برای خوانندگان دیپلماسی ایرانی تشریح کردهاست.گفتاری از دکتر بهرام امیر احمدیان، کارشناس مسائل استراتژیک و متخصص مسائل روسیه برای دیپلماسی ایرانی:
اعراب خلیج فارس بیشتر به دلیل نگرانیهایی که از موضوع هستهای ایران دارند علاقمند به حضور در مذاکرات هستهای ایران هستند، اما مذاکرات ایران و گروه 1+5 قالب خاصی دارد که از اسم این گروه نیز مشخص است. یعنی پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان در یک طرف جریان هستند و ایران نیز در طرف دیگر جریان.موضع اعراب درباره برنامه هستهای ایران بسیار ضد و نقیض است. در رسانههای ایرانی گفته میشود که اعراب علاقمند هستند که ایران از انرژی هستهای صلح آمیز استفاده کند. اما در مطبوعات خارج از کشور، شاهد اظهار نگرانی گسترهاعراب نسبت به این هستیم که مبادا ایران به سمت تولید سلاح هستهای حرکت کند. البته امریکا از این فضا استفاده میکند و با امنیتی کردن فضای خلیج فارس، فروش تسلیحات خود را به کشورهای عربی افزایش میدهد. همان طور که دیدیم اخیرا امریکا توانست با استفاده از همین ابزار قرارداد فروش تسلیحات به ارزش میلیاردها دلار با عربستان و امارات امضا کند.حالا روسیه در این میان به دنبال چیست؟ به نظر من روسیه برای حضور دوباره در خاورمیانه و بازگرداندن جایگاه از دست رفته خود در جهان عرب،فعالیت گستردهای را در جهان عرب آغاز کرده است. هم مدودف و هم پوتین از کشورهای خاورمیانه و به ویژه کشورهای عربی بازدید کردهاند و خواهان مناسبات نزدیک با این کشورها هستند.علاوه بر اینکه روسیه خواهان رابطه با کشورهای عربی است، در مقابل اعراب هم مایل به ایجاد رابطه نزدیک تری با روسیه هستند و در یک فضای تعاملی قدرت چانه زنی خود را با امریکا نیز بالا ببرند.در نهایت حضور روسیه در منطقه خلیج فارس برای توسعه نفوذ و به دست آوردن منابع و منافع بیشتری است که بتواند جایگاه این کشور را در منطقه ارتقا دهد و نفوذش را بیشتر کند. لذا از این منظر است که روسیه کشورهای عربی را به بازی میگیرد.همان گونه که روسیه در مذاکرات هستهای ایران به دنبال منافع ملی روسیه است، کشورهای دیگری که خواهان ایفای نقش دربارهاین مسئله هستند نیز در پی آنند که بتوانند از این طریق منافع بیشتری را برای کشور خود به دست آورنداما کشورهای عربی نمیتوانند مستقیما در مذاکرات هستهای تاثیرگذار باشند. چراکه این فضا قبلا در شورای امنیت سازمان ملل تعریف شده و در آنجا اگر کشور عربی به عنوان عضو غیر دائم شورای امنیت، میتواند تاثیر گذار باشد. اما به صورت کلی، به نظر نمیرسد که نه مناطق جغرافیایی و نه سازمانهای منطقهای بتوانند چندان در روند مذاکرات تاثیرگذار باشند.همان گونه که روسیه در مذاکرات هستهای ایران به دنبال منافع ملی روسیه است، کشورهای دیگری که خواهان ایفای نقش دربارهاین مسئله هستند نیز در پی آنند که بتوانند از این طریق منافع بیشتری را برای کشور خود به دست آورند.به همین صورت علاقمندی ترکیه برای ورود به مسئله هستهای ایران نیز به دلیل افزایش نقش و جایگاه ژئوپلیتیک ترکیه از این طریق است و طبیعی است که هر کدام از این کشورها منافع ملی خود را در نظر بگیرند. آقای گل اخیرا در مصاحبه خود گفته بود که ما بهاین دلیل که با ایران همسایه هستیم، نگرانیهای درباره فعالیتهای هستهای ایران داریم. بنابراین علاقمندیم که در این مورد فعال شویم و به موضوع کمک کنیم. ولی برگزاری نشست 1+5 در ترکیه به این مفهوم نیست که ترکیه طرف مذاکره خواهد بود، بلکه فقط از جغرافیای ترکیهاستفاده خواهد شد. و الا کشورهای 1+5 اعلام کردهاند که بیانیه تهران را که میان ایران و برزیل و ترکیه بودهاست را نمیپذیریم.
از این زاویه به نظر میرسد که چه روسیه و چه ترکیه میخواهند از بازار این مذاکرات هستهای ایران طرفی ببندند. از یک طرف ترکیه اعلام میکند که نگران است، از طرف دیگر ما در مطبوعات خود اعلام میکنیم که اعراب حقوق هستهای ایران را به رسمیت میشناسند ولی اعراب دو دوزه بازی میکنند و نگرانی آنها باعث شده است که به سمت روسیه گرایش پیدا کنند.بنابراین روسیه برای جذب اعراب به سمت خود و بازگرداندن جایگاه از دست رفته جنگ سرد میان اعراب، حضور بیشتری در این منطقه دارد. علاوه بر این کشورهای عربی بازارهای خوبی برای روسیه به حساب میآیند. روسیه به عنوان یک کشور بزرگ تولید کننده و صادرکننده انرژی از جمله گاز میتواند با قطر همکاری داشته باشد و در این زمینه در حال انجام کارهای مربوط به تشکیل اوپک گازی هستند.در مجموع به نظر میرسد هر کشوری به هر طریق ممکن به دنبال تامین حداکثری منافع خود است. ایران نیز باید به دنبال این باشد که راه کاری را به کار بندد تا بیشترین منافع ملی را برای کشورمان به دنبال داشته باشد.منبع: دیپلماسی ایرانیتنظیم:مسلم حقیقی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 199]