واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تاثير تغذيه بر هوش نويسنده: برليانت بزرگمهر، مسوول کميته آموزش همگاني انجمن تغذيه ايران هميشه يکي از دغدغههاي بزرگ والدين، مساله تحصيل و موفقيت درسي فرزندشان است. گاهي در بعضي خانوادهها ميبينيم که بعضي از کودکان بدون هيچ علت موجه و معلومي، ناگهان از درس و مدرسه و دانشگاه دلزده ميشوند و رغبت چنداني به تحصيل نشان نميدهند. گاهي برخي معلمان به والدين يک دانشآموز ميگويند که فرزند شما در کلاس درس، توجه و تمرکزي روي درس ندارد و زياد دچار افت تحصيلي ميشود. شايد براي بسياري از والدين، قبول اين واقعيت، غيرقابلتصور باشد که در بسياري از اين موارد، يکي از علل مهم اين مسايل ميتواند اختلالات تغذيهاي و کمبود دريافت برخي از مواد مغذي باشد. امروزه تحقيقات و بررسيهاي گستردهاي در کشورهاي مختلف از جمله ايران انجام شده که تاثير مهم و قابل توجه تغذيه را در افزايش بازدهي هوشي، قدرت يادگيري و تمرکز به اثبات رساندهاند.يادتان نرود که مهارتهاي فوق مربوط هستند به چگونگي فعاليت سيستم عصبي زيرا سلولهاي عصبي مواد لازم براي فعاليت روزانهشان را از غذاي مصرفي دريافت شده در هر روز تامين ميکنند. به علاوه، در ميان ضروريترينها مواد مغذي وجود دارند که موثرتر بوده و اثرات اختصاصيتري به دنبال دارند. پس باهوشها چه ميخورند؟اين بحث ميتواند دو سوال را در ذهن شما ايجاد کند، سوال اول اينکه کدام يک از مواد مغذي در تقويت فعاليتهاي فکري تاثير بيشتري دارند؟ و در پاسخ به آن بايد گفت اصولا تغذيه کافي، متعادل و متنوع تاثير مهمي در حفظ عملکرد سيستم عصبي و بازده آن يعني فعاليتهاي فکري شامل قدرت يادگيري، تمرکز و حافظه دارد اما در اين ارتباط به چند ماده مغذي اختصاصيتر اشاره ميکنيم. اين مواد مغذي عبارتاند از کربوهيدراتها، ويتامينهاي گروه B، ويتامين C، اسيدهاي چرب امگا3 و املاحي مثل يد، فسفر و آهن.خشت اول ، دوران جنينيحتما ميپرسيد که از چه سني و در چه مواقعي از عمر، تغذيه اثرات مهمتري در افزايش کارايي هوشي، قدرت تمرکز و يادگيري به عهده دارد؟ تغذيه از دوران جنيني تا پايان عمر در حفظ فعاليت سيستم عصبي دخيل بوده و هر نوع اختلالي در دريافت مواد مغذي فوقالذکر ميتواند به اين امر لطمه وارد سازد.از آنجايي که سيستم عصبي شخص در دوران جنيني تشکيل شده و تکامل پيدا ميکند لذا تغذيه مادر در دوران بارداري تاثير مهمي در تشکيل يک سيستم عصبي سالم به عهده دارد. به عنوان مثال مادراني که در دوران بارداري و قبل از آن در معرض کمبود شديد يد قرار ميگيرند تشکيل و تکامل سيستم عصبي جنينشان دچار اختلال ميشود و چنانچه اين کمبود سريعا جبران نشود، نوزاد با عقبافتادگي ذهني به دنيا خواهد آمد که اين عارضه را اصطلاحا کرتينيسم ميگويند و اختلالاتي است که تا آخر عمر گريبان گير کودک خواهد بود. همچنين اسيدفوليک و اسيدهاي چرب امگا3 نيز در تشکيل و تکامل سيستم عصبي نقش بهسزايي دارند. البته همانگونه که گفته شد، تاثير تغذيه در دوران بارداري در حفظ سلامت سيستم عصبي جنين و نوزاد بسيار مهم و انکارناپذير است و هر نوع اختلالي در تغذيه مادر در اين دوران ميتواند اثرات جدي و گاه جبرانناپذيري به کودک وارد سازد.کربوهيدراتها ، اولکربوهيدراتها (مواد قندي- نشاستهاي) سوخت اختصاصي سلولهاي عصبي هستند. اين سلولها انرژي مورد نياز خود را به طور معمول از کربوهيدراتها دريافت ميکنند لذا لازم است اين دسته از مواد مغذي، به ميزان لازم و کافي در اختيار فرد قرار گيرند. نکته قابلتوجه ديگر آن است که کربوهيدراتها قادر به ذخيره طولاني در بدن نيستند بنابراين چنانچه انسان به مدت طولاني از مصرفشان محروم باشد دچار عوارض عصبي از جمله کاهش قدرت يادگيري و تمرکز و ضعف حافظه ميشود.در اينجا لازم است تاکيد شود که دو دسته از افراد معمولا در معرض خطر کمبود اين دسته از مواد مغذي (کربوهيدراتها) و اختلالات ناشي از آن قرار ميگيرند: اول افرادي که صبحانه ميل نميکنند و دوم افرادي که رژيمهاي لاغري غلط ميگيرند.
مصرف نکردن صبحانه !همانگونه که اشاره شد، کربوهيدراتها فقط به مدت کوتاه در بدن قابل ذخيره هستند و افرادي که صبحانه ميل نميکنند دچار افت قندخون يا هيپوگليسمي ميشوند که از عوارض مهم آن کاهش قدرت يادگيري، ضعف حافظه و کاهش قدرت تمرکز است، البته عوارض عصبي ديگري مانند خستگي، سستي و بيحالي و بيميلي به کار و تحصيل نيز گريبانگير فرد ميشود. اين عارضه براي همه افراد به خصوص کودکاني که در مرحله يادگيري هستند و فعاليت فکري شديد دارند ميتواند بسيار زيانآور باشد. همچنين براي افرادي که کار فکري دارند مانند دانشجويان، اساتيد دانشگاه و معلمان و دبيران، حسابداران و ساير افرادي که کار فکري ميکنند و نياز به تمرکز زياد دارند. افرادي که از رژيمهاي لاغري غلط نيز پيروي ميکنند، احتمال دارد با کمهوشي روبهرو شوند. زيرا برخي از افراد که تمايل به کاهش وزن دارند به طور خودسرانه از رژيمهاي لاغري غلط پيروي ميکنند که يکي از انواع آن حذف کامل و يا محدود کردن شديد کربوهيدراتها در برنامه غذايي روزانه است. بهطوري که حذف آن از برنامه غذايي و يا محدود کردن شديد آن، لطمات زيادي را به شخص وارد ميسازد که يکي از اختلالات شايع آن، عوارض عصبي شديد، از جمله کاهش قدرت يادگيري، ضعفحافظه و عدم تمرکز است.در اينجا ذکر دو نکته ضروري به نظر ميرسد، اول اينکه از بين کربوهيدراتها کدام يک از انواع آن بهتر است براي مصرف انتخاب شوند؟ پاسخ آن است که براي تامين انرژي از کربوهيدرات، بهتر است بيشتر از مواد غذايي نشاستهاي مانند نان، برنج، ماکاروني، گندم، جو و ذرت استفاده شود زيرا اين مواد علاوه بر تامين انرژي نياز به بسيار از ريزمغذيهاي ضروري را نيز برطرف ميکنند. دوم اينکه مقدار مصرف کربوهيدراتها اهميت زيادي دارد. چنانچه در مصرفشان افراط شود موجب افزايش وزن و چاقي شده و به شکل ديگري زيانبار خواهند بود. از اينرو، انرژي حاصل از کربوهيدراتها بايد 45 تا 60 درصد کل کالري روزانه را به خود اختصاص دهد نه بيشتر.منبع: www.salamat.com
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 424]