محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827714075
چالشی با نام بحران آب پیش روی ایران
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > انرژی - صدیقه ببران دوم فروردین ماه (22 مارس) هرسال روز جهانی آب بهمنظور تحرکبخشیدن به عزم و اراده ملتها در حلّ «بحران مدیریت منابع آب» است. این بحران به معنای فقدان قانون‌گذاری صحیح و عدم اراده سیاسی برای حل وضعیت نامطلوب منابع آب جهانی می‌باشد. یکی از مشکلات عمده درخصوص منابع محدود آب، افزایش روزافزون تعداد افرادی است که در مصرف آب شریک می‌شوند. ازآنجاکه همگان به آب شیرین و پاک نیاز دارند، دور از ذهن نیست تا جنگهای آینده جهان بر سر منابع آب صورت گیرد. در 50 سال گذشته 37 مورد خشونت بین کشورها بر سر آب گزارش شده است که همه آنها به‌جز 7 مورد به خاورمیانه مربوط میشود. چنان‌که طبق اعلام مطالعات سازمان‌ملل‌متحد کمبود آب مشکلی حاد در سراسر خاورمیانه می‌باشد. اگرچه طبق این مطالعات ایران و عراق تنها کشورهای منطقه هستند که هنوز در آستانه بحران آب قرار ندارند، لیکن پیش‌بینی میشود که درصورت ادامه روند کنونی وضعیت کمبود و آلودگی آب در منطقه، این دو کشور نیز در آینده‌ای نه‌چندان‌دور با بحران آب مواجه شوند. چنانچه پژوهشها حاکی از این است که با توجه به قرار گرفتن ایران در مناطقی که در آینده با بحران آب مواجه خواهند شد، پیش‌بینی میشود تا سال 2050 سهم سرانه آب هر نفر به کمتر از هزار مترمکعب برسد. آنچه ضروری می‌نماید ایجاد «برنامه اقدام جهانی» جهت تضمین امنیت دسترسی به آب سالم برای همه جهانیان است. همچنین محسوب نمودن برخورداری همگان از آب به‌عنوان یکی از عوامل اساسی حقوق‌بشر، تدوین سیاستهای ملّی و منطقه‌ای و افزایش کمکهای بینالمللی به کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌نیافته در کنار برنامه اقدام جهانی جهت حلّ این معضل بسیار مؤثر خواهد بود. همان‌طور که عنوان شد بحران آب منطقه خاورمیانه به‌ویژه کشور ما را نیز مورد تهدید قرار می‌دهد. مهمترین چالشهای پیش‌روی منابع آب در سطح ملّی عبارتند از: 1. بهمنظور حلّ بحران آب، همکاری فرامرزی و منطقه‌ای ایران با کشورهای همسایه امری روشن، آشکار و ضروری است؛ 2. عدم وجود نهادهایی برای حل اختلافات و هماهنگ کردن منابع مشترک ازجمله منابع آبی مشترک و سایر نگرانیهای استراتژیک در این‌خصوص تأثیر فراوانی بر سیاستهای دولتهای منطقه از جمله‌ایران می‌گذارد؛ 3. تقاضا برای آب در همه عرصه‌های اصلی مصرف یعنی کشاورزی، صنعت و شهرها به‌شدت افزایش یافته است. هرچه فشار کم‌آبی در ایران بیشتر میشود، استفاده بی‌ضابطه و بی‌حدوحساب از آبهای زیرزمینی افزایش می‌یابد؛ 4. کاهش سالانه منابع آب شیرین بین سالهای 1987 تا 2002 در ایران 9/72 میلیارد مترمکعب بوده است که از این میزان 91 درصد مربوط به کشاورزی، 7 درصد مربوط به مصارف داخلی و 2 درصد مربوط به صنعت بوده است و این امر نشان می‌دهد استفاده از روشهای نوین آبیاری در بخشهای کشاورزی کشور هنوز عملّیاتی نشده است؛ 5. درحالی‌که در سال 2004 میزان منابع داخلی آب شیرین تجدیدشونده در ایران 129 میلیارد مترمکعب بوده و سرانه آن نیز یک‌هزار و 918 مترمکعب بوده، مجموع این رقم در جهان در سال 2004 به‌ترتیب 43 هزار و 507 میلیارد مترمکعب و شش‌هزار و 872 مترمکعب بوده است. 6. عدم توجه مسئولان بخش صنعت به جانمایی صحیح صنایع، یکی از بزرگ‌ترین عوامل کم‌آبی در ایران است. به اعتقاد کارشناسان، چنانچه مدیریت صحیحی در پهنه جانمایی صنایع در ایران صورت می‌گرفت، بسیاری از مشکلات مربوط به آب و آبرسانی در ایران حل می‌شد؛ 7. قرار دادن کارخانجات نیازمند به آب فراوان در پهنه کویر، تنها یکی از مثالهای عدم مدیریت صحیح در جانمایی صحیح است که در ایران نمونه آشکار آن، کارخانه صنایع آلیاژی است که در یزد و در دل کویر احداث شده است؛ 8. اهداف توسعه منابع آب در ایران طیف جامعی را در بر می‌گیرد و شامل حوزه‌های توسعه مواد غذایی، توسعه فعالیتهای صنعتی، انرژی برقابی، آب برای شرب و بهداشت، حمل‌ونقل آبی و حفاظت از اکوسیستم‌های آبی می‌باشند؛ 9. منابع آب در ایران تحت‌تأثیر صنایع دچار آسیبهای زیست‌محیطی شده و خسارات غیر قابل برگشتی به تالابها و دریاچه‌ها وارد شده و سیاستهای کشاورزی غلط بر آنها تأثیر گذاشته است؛ 10 بانک جهانی همچنین در گزارشی درباره آلودگیهای زیست‌محیطی در نواحی ساحلی ایران با اشاره به اینکه صنایع سنگین از مهمترین عوامل آلودگی در محیط زیست دریایی محسوب می‌شوند و درواقع منبع اصلی انتشار مواد شیمیایی به‌حساب می‌آیند، اعلام کرد: سالانه 2/1 میلیون بشکه نفت به خلیج فارس و دریای عمان نشت می‌کند. براین‌اساس آلاینده‌ترین صنایع از بُعد کمیت کارون را نیز از گزند خود مصون نگذاشته‌اند؛ 11 حدود 7 سال است که بخشهای جنوبی و شرقی کشور دچار خشکسالی هستند و برنامه‌ریزیها و تدابیری برای مدیریت این خشکسالی و مواجهه با بحران تدوین شده و درحال اجراست؛ راهبردهای گذر از بحران چالشهای برشمرده شده بالا باید در فهرست اولویت های برنامه ریزان و مدیریان اجرایی قرار گیرو و برای حل این معضلات تحقق راهبردهای ارائه‌شده در ذیل در مقابله و پیشگیری از بحران آب در سطح ملّی تأثیر بسزایی خواهد داشت: 1. ضروری است تا ج.ا.ایران سیاستها و برنامه‌های معتبر بلندمدت و کوتاه‌مدت برای برخورد با بحران آب و فاضلاب تدوین نماید؛ 2. مدیریت متمرکز و یکپارچه حوزه آب از اساسی‌ترین راهکارهای حل مشکلات این حوزه است. به‌نحوی که الزامی است تا سازمانها و نهادهای ذی‌ربط همگی در سطوح ملّی و استانی با همکاری یکدیگر در رفع این بحران سهیم باشند؛ 3. پیشنهاد میشود تا حسابهای مالی به‌گونه‌ای اصلاح شوند که ضررهای اقتصادی واقعی مرتبط با کاهش منابع آب در آنها منعکس شوند؛ 4. شایسته است در سطح کلان و خرد در کشور، سیاستهای یکپارچه مدیریت منابع آب که استفاده از آب را در حدود پایدار زیست‌محیطی محدود میکنند و نیازهای محیط زیست را لحاظ میکنند، تدوین و اجرا شوند؛ 5. آب یکی از زیرساختهای اصلی توسعه در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور محسوب می‌گردد. به‌همین‌دلیل در برنامه‌ریزیهای اقتصادی اجتماعی کشور و به‌ویژه در برنامه‌ریزیهای منطقه‌ای باید حتماً ظرفیتهای آبی کشور نیز به‌عنوان یک اصل ملحوظ گردد؛ 6. پیشنهاد میشود، یک استراتژی ملّی برای بهداشت آب داشته باشیم و بدین‌منظور استفاده از کمکهای بینالمللی و همگامی با برنامه عمل جهانی مرتبط ضروری است؛ 7. پیشنهاد می‌گردد سیاستهایی که مشوقهای لازم جهت حفظ آب و حذف یارانه‌های نامعقول را ایجاد و الگوهای ناپایدار استفاده از آب را تشویق میکنند، نهادینه شوند؛ 8. الزامی است تا جهت حفظ توانایی منابع آب برای بهره‌برداری بلندمدت (کمّی و کیفی) و استراتژی برخورد با دوران کم‌آبی و تغییرات آب‌وهوایی در کشور توانمندسازی و ظرفیت‌سازی صورت گیرد؛ 9. با توجه به راهبردهای بلندمدت دولت که به تصویب مجلس رسیده برنامه‌ای از سال 2004 برای گسترش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش آب تدوین شده که اجرای آن در بخشهای مختلف ازجمله ایجاد شورای آب و پیگیری آن ضروری می‌نماید؛ 10. شایسته است تا دولت ازطریق تمرکززدایی، توسعه ظرفیتها و منابع مالی مناسب، با اختصاص حداقل یک درصد از تولید ناخالص داخلی به آب و بهداشت ازطریق هزینه‌های عمومی جوامع محلی را توانمند نماید؛ 11. پیشنهاد می‌گردد سرمایه‌گذاری عمومی در گسترش شبکه‌های آبی در مناطق روستایی افزایش و سیستم آبرسانی در مناطق روستایی گسترش یابد؛ 12. آبهای زیرزمینی از حساسیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است که متأسفانه مورد استفاده بی‌رویه قرار می‌گیرد لذا ضروری است منابع آب زیرزمینی مدیریت شده و نحوه مصرف آن مورد نظارت بیشتری قرار گیرد؛ 13. با توجه به اینکه وضعیت آبهای زیرزمینی در سند برنامه چهارم توسعه مورد توجه قرار گرفته است و ضمن آنکه هم‌اکنون بهای آبهای زیرزمینی در بخش کشاورزی تقریباً رایگان است، پیشنهاد می‌گردد تا بهای آب در بخش کشاورزی منطقی گردد؛ 14. کشاورزی با مصرف بخش عمده‌ای از منابع آب کشور (بالغ بر 92 درصد) سهم عمده‌ای از منابع آب را به خود اختصاص می‌دهد و این‌درحالی است که راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی بسیار پایین می‌باشد. به‌همین‌سبب درصورت بهینه‌سازی مصرف آب در کشاورزی، پتانسیل آبی قابل توجهی برای تأمین سایر نیازها تأمین خواهد شد؛ 15. مدیریت آبرسانی کشاورزی که عمده آب شیرین را در کشور مصرف می‌کند، بدون شک جای بهبود دارد. برای مثال آبیاری قطره‌ای، استفاده از فوّاره‌های کم‌فشار و حتی چاههای ساده برای جمع‌آوری آب باران تلفات را به‌حداقل میرساند؛ 16. با توجه به محدودیت منابع آب تجدیدپذیر و در دسترس کشور ضروری است برای تأمین بخشی از نیازها، منابع آب جدید جستجو گردد. منابع آب غیرمتعارف و فاضلابها پتانسیل مناسبی برای این منظور می‌باشند. میزان پسابها و آبهای برگشتی حدود یک‌چهارم کل منابع آب تجدیدپذیر کشور را تشکیل می‌دهند که درصورت برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌برداری از این پتانسیل برای مصارفی که امکان استفاده از این آبها را دارا می‌باشند، می‌توان تا حدی از فشار وارده بر منابع آب تجدیدشونده کشور کاست؛ 17. تخلیه پسابهای خانگی، صنعتی و کشاورزی و در برخی مناطق نیز تخلیه نامناسب زباله‌های شهری موجب آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی میشود که دراین‌راستا توجه و برنامه‌ریزی اصولی برای جلوگیری از آلودگی منابع آبی کشور الزامی است؛ 18. به اعتقاد کارشناسان ساخت‌وسازهای غیرمجاز صنعتی و مسکونی در حریم و بستر رودخانه‌ها مهمترین عامل ایجاد آلودگی آنهاست و لذا دستگاههای نظارتی دراین‌زمینه می‌بایست از عملکرد قوی و بهنگام برخوردار باشند؛ 19. می‌بایست با آگاه‌سازی صاحبان صنایع و با ایجاد انگیزه در جهت کاهش هزینه‌ها از مصرف آب در این بخش کاست؛ 20. پیشنهاد میشود تلاش گردد تا نگرش عمومی نسبت به آب تغییر یابد و به آب به‌عنوان کالای اقتصادی در معادلات توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توجه شود و در تأمین منابع مالی برای توسعه منابع آب عدالت اجتماعی مدنظر قرار گیرد؛ 21. الزامی است تا از فعالیتهای تبلیغاتی بهداشت با هدف ترویج فرهنگ صرفه‌جویی، که البته به زنان به‌عنوان عوامل اصلی فرهنگ‌سازی در خانواده و جامعه نقش بیشتری می‌دهند، حمایت شوند؛ 22. ضروری است تا سیاست‌گذاری، تدوین استراتژی، برنامه‌ریزی، ساختارسازی، مشارکت مردمی، روش تأمین منابع مالی در سطح کلان جهت استفاده بهینه از منابع آب درراستای «توسعه ملّی» صورت گیرد؛ 23. یکی از راههای وادار کردن کشور به صرفه‌جویی آب، افزایش بهای مصرف آب است. این اقدام تا حدودی مؤثر است چراکه دراین‌صورت، اغلب مردم در مصرف آن اقتصادی‌تر عمل خواهند کرد؛ 24. با توجه به طرحهای توسعه منابع آب اجراشده و دردست‌اجرا در کشور ظرفیتهای قابل بهره‌برداری منابع آب درحال‌تکمیل می‌باشد و تأمین نیازهای آتی ازطریق افزایش میزان بهره‌برداری از منابع آب به‌ویژه ازطریق سازه‌ای بسیار محدود خواهد بود. بدین‌جهت باید توجه بیشتری بر روشهای مدیریت غیرسازه‌ای منابع آب معطوف داشت؛ 25. نیاز است در سطح ملّی به نقش و اهمیت اکوسیستم‌های آبی و مرطوب در محیط زیست طبیعی و ضرورت حفظ و تداوم آنها به‌ویژه با در نظر داشتن موقعیت جغرافیایی کشور توجه شود. مدیر گروه مطالعات توسعه پایدار و محیط زیست مرکز مطالعات استراتژیک
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 603]
-
گوناگون
پربازدیدترینها