تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815353306
خروج از وضعيت قرمز
واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: خروج از وضعيت قرمز
هويت- كيان طالبي*:
كليت يك شهر تعريف نميشود، مگر اينكه پاي محلهها به ميان كشيده شود.
تهران شهر محلههاي بهم پيوسته قديمي و جديدي است كه درست از زماني كه با شيوه‌هاي شهرسازي مدرن آشنا شد، به سرعت تحت‌تاثير قرار گرفت و رفته‌رفته به شهر پرجمعيت، از هم‌گسسته و بي‌هويتي تبديل شد كه اين موضوع در تغيير ساختار فيزيكي بسياري از بخش‌ها و نهادهاي اجتماعي شهري نيز تاثير گذاشت.
از سوي ديگر مهاجرت‌هاي داخلي و خارجي به اين شهر نيز، ساكنان اين كلانشهر را از شهرنشين به شهروند تبديل كرد كه تفاوت‌هاي ميان آنها نوعي بيگانگي را ايجاد كرد تا آنجا كه در شهري كه روابط اجتماعي و سنتهاي فرهنگي به وفور ديده مي‌شد، گسيختگي و از هم پاشيدگي در رفتارهاي افراد حاكم شد.
در گذشته روابط محله‌اي به شكل مشاركت گسترده مردم محلات در جشن‌ها، عزاها و حل مشكلات يكديگر ديده مي‌شد، اما در تهران امروز روابطي حاكم است كه برداشت روشني از آن نمي‌توان كرد. محلهها و كوچه‌هاي پايتخت اين روزها خيلي از ويژگي‌هاي خود را از ياد برده است، محدوده بسته‌اي با عنوان خانه جايگزين فرهنگ محله‌اي شده و فرهنگ محله‌اي در ميان زندگي مدرن امروز و گرفتارهاي خاص خود گم شده و نقش كوچه‌ها از ياد رفته است.
هرچند نقشي كه محله در شهرهاي سنتي ايران ايفا مي‌كرد، متفاوت از نقشي است كه در شهرهاي توسعه‌يافته به‌عهده دارد، اما به‌نظر مي‌رسد با استفاده از شيوه تازه منطبق با ابزار مدرن زندگي و همين‌طور محله‌محوري، بتوان كاركردهاي اجتماعي بسياري را دنبال كرد.
با نگاهي به محلهها و كوچه‌ها در گذشته مي‌توان نظام محله‌اي را كه صرفاً يك نظام شهري نبود و نوعي نظام اداره شهر و حمايت از شهروندان بود را نظامي يافت كه از ساختار كالبدي مشخص برخوردار بود.
به جرأت مي‌توان گفت امروزه از لحاظ كالبدي اصلاً نظام محله‌اي وجود ندارد؛ درست است كه شرايط اجتماعي، تاريخي و كالبدي ما به گونه‌اي نيست كه بخواهيم به نظام محله‌اي قديم برگرديم، اما ماندن در اين شرايط نيز مضر است و بايد با تعاريف جديد از عرصه‌هاي شهري و زندگي امروز؛ به‌دنبال تناسب زندگي شهري با عادات، علايق، فرهنگ و خواست شهروند امروز بود تا بتوان در يك شكل مناسب عرصه‌بندي‌هاي مفيد صورت گيرد. يكي از راه هاي مناسب براي رسيدن به اين مهم ورود شهروندان به عرصه هاي عمومي است كه در كنار شاخصه‌هايي مانند محله و كاركردهاي آن تاثيرات عميقي خواهد داشت.
در محلههاي گذشته تامين امنيت، مسائل حقوقي، مسائل اقتصادي مثل جمع كردن ماليات‌ها و خراج‌هاي آن زمان در يك حد توسط خود ساكنان محلهها و بزرگان محله انجام مي‌شد؛ يعني نظام اداري حاكم بود كه در آن مردم در اداره شهر مشاركت مي‌كردند اما مدتهاست كه دولت به‌عنوان يك نظام حاكم، بخش عمده‌اي از اداره كشور را در دست گرفته و خودبه‌خود و عملاً جايي براي مردم باقي نگذاشته، در اين ميان، شكل‌گيري مديريت شهري واحد مي‌تواند به‌عنوان قدم مثبت عمل كند. اصطلاح هم محله‌اي يا حتي بچه‌محل نيز كه در محلههاي شهري به واسطه مشتركات و احساس نزديكي به يكديگر متداول شده از همين مسئله نشأت مي‌گيرد و باعث مي‌شود تا هويت و بالندگي زندگي شهري هويدا شود و براين اساس توسعه پايدار در زندگي شهرنشيني شكل بگيرد. ايجاد سكونتگاه‌هاي شهري نيز كه به‌منظور تامين نيازهاي رايج شهروندان و فراهم كردن زمينه امنيت و آسايش رواني ساكنان است، به‌دنبال همين توسعه پايدار شهرها به‌صورت عيني و ملموس در محلهها ظاهر مي‌شود.
در شهر فعاليت‌هاي مختلفي وجود دارد كه مردم خودآگاه يا ناخودآگاه در آن سهيم هستند؛ محل زندگي، آموزش، گذران فراغت و... فعاليت‌هايي هستند كه مردم در آن سهيم‌اند، بنابراين گام اول اين است كه نهادهايي را ايجاد كنيم كه براساس اين نهادها مردم واقعاً در امور سهيم شوند، شكل‌گيري شوراهاي محله‌ياري در اين مورد مثال خوبي است.نبايد اين موضوع را از ياد برد كه در تعريف شهر و عناصر تشكيل‌دهنده آن با توجه به گذشته، حال و آينده بايد بازنگري و تجديد نظر زيربنايي جدي صورت گيرد، يعني بايد نه تنها در مباحث نظري بلكه در جنبه‌هاي كاربردي و عملي اين تغييرات صورت گيرد.
شهر اسلامي، شهري با هويت ايراني، شهري با فرهنگي آميخته از سنتهاي اجتماعي، ملي و اعتقادات ديني از جمله ويژگي‌هايي است كه مي‌توان براي پايتخت باتوجه به خواسته مردم نام برد و براي جبران خلأ روابط اجتماعي-فرهنگي توجه به محلات و تقويت فرهنگ محله‌محوري و حضور آحاد مردم در محلات و نقش‌آفريني آنها نقطه‌عطف مهمي در بازسازي زندگي اجتماعي و شكل‌گيري حركت در كالبد شهر و اجزاي آن خواهد بود.
ارتقاي سطح فرهنگي در كاهش ناهنجاريهاي اجتماعي، هدايت رفتار افراد، توسعه اماكن خدماتي، فرهنگي و تفريحي و حضور نيروهاي مردمي و داوطلب و غيررسمي براي بلوغ فكري شهروندان و شهرنشين شدن آنها مؤثر بوده و شهر را از خطر در حاشيه ماندن نجات مي‌دهد. بنابراين تهران به‌عنوان پايتخت كشور نيازمند نگاهي راهبردي است و در تحقق چنين نگاهي بايد حركت هاي خلاق و بديع فرهنگي را آغازكرد. با توسل به افرادي كه به‌عنوان شهروند جزو زنده شهر به حساب مي‌آيند، بنابراين بايد گرايش شهروندان در مشاركت در اداره شهر را افزايش داد. با اين رويكرد است كه به‌نوعي محله‌‌داري با مديريت افراد خواهيم رسيد كه در آن احساس تعلق خاطر بيشتري نسبت به شهر وجود دارد.
ايجاد تعلق‌خاطر در شهروندان نسبت به شهر يكي از وظايف شهرداري‌ها در دنياست. براي اغلب كساني كه در تهران زندگي مي كنند، تهران شهر جديدي است و بسياري بعد از بازنشستگي و حتي بعد از فوت طبق وصيتي كه مي‌كنند، به شهر خود بازمي‌گردند.در حالي كه اگر مردم نسبت به شهر تعلق خاطر بيشتري داشته باشند، آن را شايسته و سالم براي زندگي خواهند دانست. در يك شهر پر از مشكلات شهري، مردم كمتر نسبت به شهر احساس تعلق دارند؛ در حالي كه درصورت دلپذير ساختن شهر و ايجاد مديريت‌هاي محلي و هويت دادن به محلات مي‌توان با ايجاد حس مشاركت در شهرنشينان احساس تعلق به محله را احيا كرد.
محله به‌عنوان كوچك‌ترين واحد تقسيمات شهري بايد مبناي اصلي برنامه‌ريزي شهري قرار بگيرد تا براي رسيدن به مقاصد اصلي و تحقق نگرش محله محوري اهداف موجود سمت و سو بگيرد. در گام بعدي بايد ساختار متناسب براي دستيابي به آنها طراحي كرد، از مكانيزم و ظرفيت‌هاي قانوني مانند شوراي اسلامي شهر، شوراياري و هيات امناي مساجد، تشكل‌هاي غيردولتي به‌عنوان بازوان اجرايي بهره برد. گام ديگر براي نهادينه كردن و تحقق محله محوري طرح‌هاي شهرسازي و مطالعات شهري است كه مي‌تواند به‌عنوان توسعه آتي و برنامه ريزي و ساماندهي وضع موجود به كار رود.
مشاركت دادن همه عوامل واگذاري امور محلي به مردم و باوركردن ساكنان محله به ويژه قشر جوان براي اداره برخي از خدمات محله‌اي مانند پارك، خانه‌فرهنگ و... و تقويت آنها مي‌تواند تاثيرگذار باشد.
براي زندگي مناسب در هر مكاني بايد يك محله از نظر طراحي شهري مناسب باشد و همچنين مكاني كه در آن زندگي مي‌كنيم از كيفيت مناسب برخوردار باشد تا بتوان با امنيت در آن زندگي كرد و نهايي شدن برنامه راهبردي طراحي شهري مي‌تواند كيفيت محلههاي زندگي را بالا ببرد.
* كارشناس برنامه‌ريزي شهري
تاريخ درج: 22 ارديبهشت 1387 ساعت 13:46 تاريخ تاييد: 23 ارديبهشت 1387 ساعت 20:41 تاريخ به روز رساني: 23 ارديبهشت 1387 ساعت 20:39
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 359]
-
گوناگون
پربازدیدترینها