واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ازالقاب و مراتب بهشت چه می دانید؟!
همان طور که می دانیم ، هر کس و هر چیزی با توجه به ویژگی هایش ، لقبی را به خود می گیرد که بیانگر اوصافش می باشد .خداوند نیز خود و مخلوقات خود را ازاین امر مستثنا نکرده و در کتاب جاودانش القابی را برای بهشت برین مشخص کرده است .القاب بهشت خداونددارالسلامدر قرآن آیات بسیاری بر وجود نعمتهای مادی تصریح دارد كه نقطه شروع آن نعمتها ، صحرای محشر است كه از آنجا بهشتیان به دارالسلام كه یكی از القاب بهشت است خوانده میشوند:" وَاللّهُ یَدْعُو إِلَى دَارِ السَّلاَمِ وَیَهْدِی مَن یَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ ."1 دارالسلام نمایانگر محیطی آرام و امن است كه سراسر صفا و صمیمیت بوده و صلح و آرامش در آن موج میزند . این رستگاران با هدایت نوری كه جلو روی آنها میدرخشد و مسیر را برای آنها روشن میكند به سوی بهشت میشتابند و در همان حال بشارتِ بهشتهایی به آنها داده میشود كه از زیر درختانش نهرها جاری است : " یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ یَسْعَى نُورُهُم بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَبِأَیْمَانِهِم بُشْرَاكُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ."2 و آثار بشارت كه حاكی از مسرّت باطنی آنهاست ، در چهرههای آنها كاملاً نمایان است ،" وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ لِسَعْیِهَا رَاضِیَةٌ "3. در مدخل بهشت ، فرشتگان نگهبان با پیام :" ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِینَ "4 به آنها خوشآمد میگویند و آرامشی كامل را كه نمایانگر خروج هرگونه كینه و كدورتی از سینههای آنهاست به آنها بشارت میدهند :" وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِینَ ". 5نكته لطیف این كه كلمه نزع از معنای خاصی برخوردار است و آن این است كه چنان از دلهای آنان غل و غش و كینه و كدورت را بیرون میكشیم كه گویی هرگز آلودگی و كدورتی نداشتهاند . دارالارثبهشت را به پرهیزگاران به ارث میدهند:« تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِی نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِیًّا .»6 ارث در دنیا مالی است كه بدون هیچ رنج و زحمتی به دست میآید و در مالكیت آن هیچ جای شك و شبهه نیست ولی بهشت، ارثی است كه مؤمنان در مقابل اعمال صالحی كه در دنیا انجام دادهاند از آن بهرهمند میشوند . دارالمقامبهشت ، دارالمقام یا دارالخلد است و این وصف ، بیانگر این نكته است كه رستگاران بهشتی برای همیشه در آنجا مخلدند ، چون بهشت جایگاهی است كه كسی از آن بیرون نمیرود و به مكان دیگری كوچ نمیكند و هیچگونه رنج و مشقتی به او نمیرسد و از همینروست كه بهشتیان زبان به حمد و ستایش حق میگشایند و شكرگزار خداوندی میشوند كه هرگونه حزنی را از آنها برطرف كرده است: " وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ ، الَّذِی أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِن فَضْلِهِ لَا یَمَسُّنَا فِیهَا نَصَبٌ وَلَا یَمَسُّنَا فِیهَا لُغُوبٌ ."7 فوز عظیمبهشت " فوز عظیم" است . یعنی جامع بین نعمتهای مادی و معنوی است و مژدهای است به مؤمنان به جهت معاملهای كه با خدا كردهاند و نشاندهنده این است كه خداوند ، تنها خریدار مال و جان مؤمنان است :" إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْرَاةِ وَالإِنجِیلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیْعِكُمُ الَّذِی بَایَعْتُم بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ."8دارالسلام نمایانگر محیطی آرام و امن است كه سراسر صفا و صمیمیت بوده و صلح و آرامش در آن موج میزند . این رستگاران با هدایت نوری كه جلو روی آنها میدرخشد و مسیر را برای آنها روشن میكند به سوی بهشت میشتابند مراتب بهشت برینجنت نعیم
اولین مرتبه از مراتب بهشت جنت نعیم است كه همان بهشت افعال است. پوینده راه حق در این بهشت با نعمتهایی چنان وسیع روبهرو میشود كه در تصور نمیگنجد : " یُطَافُ عَلَیْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِیهَا مَا تَشْتَهِیهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَأَنتُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ." 9توضیح اینكه واژه نعیم هفده بار در قرآن كریم آورده شده كه همه درباره نعمتهای عظیم بهشت است، غیر از آیه " ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ "10 كه همه مفسران بر این عقیدهاند كه منظور از نعیم در آیه مذكور، نعمت ولایت است . چون مراد از نعیم ، مطلق نعمتهاست كه خداوند به انسان ارزانی فرموده و مسلماً نعمت ولایت اهل بیت (ع) ارزندهترین مصادیق نعمت است . جنت عدنجنات عدن از عالیترین مراتب بهشت است و با توجه به معنای لغوی كلمه عدن ، این مكان ، در وسط و متن بهشت قرار دارد. فرشتگان از هر دری برای تهنیت وارد شده و به جهت صبر و استقامتی كه رستگاران بهشتی از خود نشان دادهاند سرانجامِ زیبا و نیكویی را به آنها بشارت میدهند و هریك از نزدیكان آنها را كه شایسته باشند با آنها وارد بهشت میكنند : " سَلاَمٌ عَلَیْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ." 11 جنت فردوس فردوس بالاترین مراتب بهشت است . از رسول خدا(ص) وارد شده است كه: « خداوند فرمود : من برای بندگان صالح خود چیزهایی را مهیّا كردهام كه هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و بر هیچ دلی خطور نكرده است ، از این نعیم بهشتی كه من شما را آگاه كردهام سخن نگویید و دست از كنجكاوی بردارید و اگر میخواهید اجمالاً در این ارتباط چیزی بدانید ، این آیه را قرائت كنید : " فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِیَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا یَعْمَلُونَ " » 12فردوس بهترین و برترین مراتب بهشت است و با اینكه طبع تحولطلب انسان دائماً تقاضای دگرگونی و تنوع میكند ، ساكنان فردوس هرگز تقاضای نقل مكان و تحول نخواهند كرد : "إنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا ، خَالِدِینَ فِیهَا لَا یَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا ."13یكی دیگر از مراتب والای بهشت كه آیات مباركه به تصریح بیان میكند غرفههای آن است . غرفه در لغت به اتاق فوقانی گویند كه بر روی اتاقهای دیگر ساخته شده است و محل عالی و مرتفع از خانه و قصر است و در روایات نیز كنایه از درجه عالی در بهشت است كه به افراد خاصی عنایت میشود : " لَكِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِیَّةٌ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ الْمِیعَادَ ." غرفههای بهشت هم از نظر جایگاه و هم از نظر پایگاه در اعلی مراتب بهشت است ، زیرا اهل تقوا از نظر جایگاه در عمارات بلندی كه به اطراف اشراف دارد ، قرار دارند و از نظر پایگاه نیز در مقام والایی قرار دارند .این بود توصیف اندکی از القاب و مراتب بهشت زیبای وعده داده شده به مؤمنین . زهرا اجلال – گروه دین و اندیشه تبیان1- یونس / 252- حدید / 123- غاشیة / 8-94- حجر / 465- حجر / 476- مریم / 637- فاطر / 34-358- توبه / 1119- زخرف / 7110- تکاثر / 811- رعد / 23-2412- سجده / 17 – مجمع البیان / ج 4 / ص 3313 کهف / 107 – 10814- زمر / 20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 394]