واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: قصه «ساختمان ۸۵» برخلاف دیگر آثار پلیسی فخیم زاده، دیر آغاز میشود. پس از گذشت بیش از چندین قسمت از سریال، هنوز تکلیف مخاطب با داستان، شخصیتها و روابط پیچیده آنها.... یک داستان پراکنده یادداشتی بر مجموعه تلویزیونی «ساختمان ۸۵» ساخته مهدی فخیم زاده فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی با مضمون پلیسی، جنایی و معمایی از گونههای پرتماشاگر، در عرصه سینما و تلویزیون ایران و جهان میباشد. این گونه آثار از آن جا که بر اساس یک خط روایی پیچیده و وجود شخصیتهای مبهم، مرموز و کنجکاو برانگیز ساخته میشوند، تا حد زیادی توانمندی همراه ساختن مخاطب و غافلگیری او را دارند. استقبال عموم بینندگان عام و خاص از این دست فیلمها و سریالها نیز، گواه این ادعاست. «مهدی فخیم زاده» به عنوان کارگردانی مستعد، خوش قریحه و توانمند در عرصه سینما و تلویزیون، پیش از این با ساخت سریالهای جذاب پلیسی «خواب و بیدار»، «حس سوم» و «بی صدا فریاد کن»، شایستگی خود را در کارگردانی آثاری از این دست به اثبات رسانده است. وی در «ساختمان ۸۵» جدیدترین ساخته تلویزیونی خود، با محور قرار دادن یک بازپرس به عنوان شخصیت اصلی داستان، به بررسی روابط اجتماعی انسانها و آسیب شناسی بزهکاریهای جامعه میپردازد. وی در این سریال قالب روایی اش را، از گونه ماجرایی معمایی و جنایی برگزیده است. اما در عمل به اصول و قواعد این گونه (ژانر)، چندان پایبند نیست. قتلی در ساختمانی اتفاق میافتد و در پی پیدا شدن جسدی میان دیوارهای این ساختمان، معمایی برای کشف این جنایت شکل میگیرد. در حقیقت روابط مختلف میان شخصیتهای اصلی داستان سریال «ساختمان ۸۵»، رخدادهایی را پیش روی بیننده قرار میدهد. اتفاقاتی که باید مخاطب را گام به گام، با آدمهای سریال همراه سازد تا با آنها در پیدا کردن قاتل و کشف معمای قتل سهیم باشد. کارگردان تلاش دارد تا مخاطبش در پیدا کردن قاتل با بازپرس شریک شود و به نوعی، خودش معمای این جنایت را بگشاید. قتل در «ساختمان ۸۵» هم چون دیگر آثار فخیم زاده، بر اساس یک رویداد هولناک و حادثه ای پرتعلیق آغاز میشود. به تدریج گرههای اصلی داستان شکل میگیرد و در فراز و نشیب قصه، مخاطب در پی سرنخی است تا بتواند پیش تر از شخصیتهای سریال گام بردارد. اما از آن جا که داستان پرشهای مقطعی فراوان دارد و سریال قصه اش را به گونه ای منسجم روایت نمیکند، بیننده نمیتواند شیرینی غافلگیری و حدس زدن حوادث و رخدادها را بچشد. اتفاق خوشایندی که تا این قسمت از سریال، هنوز رخ نداده است. شخصیتهای پرشمار با روابطی مبهم «ساختمان ۸۵» با رعایت و پایبندی به قواعد و اصول و شرایط گونه پلیسی، میتوانست بحرانهای اجتماعی و اخلاقی را در بستر مناسبات خانوادگی، به گونه ای مناسب به تصویر بکشد. در این صورت میشد این سریال را جزو دیگر آثار موفق پلیسی فخیم زاده فهرست کرد. اما متاسفانه حضور بازپرس در ساختمان محل جنایت و پی گیریهای مامور پرونده قتل، هیچ گونه کارکرد پلیسی و دراماتیکی در بستر داستان «ساختمان ۸۵» ندارد. از آن جا که شخصیت پردازی آدمهای سریال هم چندان چفت و بست درست و ساختارمندی ندارد، کارگردان نمیتواند موقعیتهای معمایی و جنایی پر رمز و رازش را برای بیننده خلق و تصویر کند. قصه «ساختمان ۸۵» برخلاف دیگر آثار پلیسی فخیم زاده، دیر آغاز میشود. پس از گذشت بیش از چندین قسمت از سریال، هنوز تکلیف مخاطب با داستان، شخصیتها و روابط پیچیده آنها مشخص نیست. از طرفی نیز با توجه به کند بودن ریتم و ضرباهنگ «ساختمان ۸۵»، التهاب، شور و هیجانی که لازمه یک اثر پلیسی است، در این سریال احساس نمیشود. فخیم زاده در مقایسه با دیگر آثار پیشین اش، از همان آغاز آدرس سرراستی به مخاطبش نمیدهد. شخصیتهای پرشمار داستان و روابط مبهم میان آنها، نیز به گونه ای نیست که بتواند بستر مناسبی را، برای همراهی بیننده با خط روایی سریال فراهم کند. بدین مفهوم که تعلیق و گره افکنی لازم، فراز و نشیب داستانی، شخصیتهای هویت مند و شناسنامه دار، لحظات هولناک، مشکوک و رازآلود و مناسبات پر سوءظن، در بافت داستان و ساختار «ساختمان ۸۵» تنیده نشده است.حضور آدمهایی با روابط نامشخص و مبهم در ساختمانی که بیشتر اهالی آن خلافکار هستند، میتوانست دستمایه خوبی برای یک اثر پلیسی و جنایی باشد. اما فخیم زاده با روایت موازی اما منقطع چند داستان مربوط به ساکنان ساختمان که هیچ نقطه اشتراکی هم با هم ندارند، مخاطبش را سر درگم، حیران و بلاتکلیف کرده است. به همین سبب بیننده از همراهی با آدمهای داستان باز میماند و در تلاطم ماجرایی مبهم، خود را تنها مییابد. اتفاق خوشایندی که هنوز رخ نداده است مهدی فخیم زاده در «ساختمان ۸۵» نمیتواند با وقوع یک حادثه مشکوک و رمزآلود، آدمهای داستانش را در یک موقعیت یکسان و مشترک، برای رمزگشایی از یک حادثه جنایی قرار دهد. در حالی که بر اساس اصول و قواعد ژانر پلیسی، وجود مناسبات پرتعلیق و کشمکشهای لازم برای ایجاد گره افکنیهای سرشار از سوءظن، از بدیهی ترین مصالح ایجاد موقعیتی معماگونه بر فضای داستان است. کارگردان با توجه به جنس قصه «ساختمان ۸۵» و شیوه روایت آن، میتوانست از ظرفیتهای تعلیق آفرین و پرکشش داستانهای پلیسی بهره گیرد. در این صورت میشد تصویری جذاب و گرم از یک سریال پلیسی - جنایی به مخاطب ارائه کرد. فضای طنزگونه و روابط فانتزی میان شخصیتهای «ساختمان ۸۵»، سبب شده است تا به جای آن که روایت فضایی تلخ، گزنده، رمزآلود و پلیسی داشته باشد، به بستری برای بیان روابط فانتزی میان شخصیتهایی مبهم تبدیل شود. فخیم زاده با وجود بهره گیری از بازیهای زیرپوستی بازیگران توانمندی چون رویا نونهالی، محمود پاک نیت، انوشیروان فاطمی، لیلا برخورداری، عمار تفتی و ... نتوانسته است برای آنها شناسنامه ای در خور کارنامه بازیگری شان بیافریند. آنها تا این جای داستان بیش از آن که شخصیت باشند، بیشتر به تیپ شبیه اند. این مشکل زمانی بیشتر آشکار میشود که کارگردان داستان «ساختمان ۸۵»، را در مجتمعی مسکونی روایت میکند که شمار بسیاری از آدمهای آن، خود بزهکار و خلافکارند. شخصیتهایی که به سبب شخصیت پردازی نامناسب، سردستی و سطحی، نمیتوانند احساس همذات پنداری بیننده را برانگیزند. نکته ای که میتوانست یکی از امتیازات بارز سریال باشد که متاسفانه تاکنون این اتفاق خوشایند رخ نداده است! انگار هنوز باید منتظر بود «ساختمان ۸۵» روابط اجتماعی یک جامعه بزهکار را، در قالب داستانی جنایی روایت میکند. پیدا شدن جسدی در یک ساختمان آدمهای بسیاری از ساکنان این مجتمع مسکونی را، با پرونده یک قتل مرموز درگیر میکند. اما نکته جالب این است که جسد در ساختمانی پیدا میشود که بیشتر ساکنان آن خودشان خلافکارند. بی تردید وجود این آدمها پرسشهای فراوان و سر نخهای زیادی را، در کشف معمای قتل برای بازپرس فراهم میکند. سرنخهایی که هر کدام از آنها، میتواند به کشف جرایم دیگری بینجامد. اما این گونه نمیشود چون در «ساختمان ۸۵» اعضای مجتمع مسکونی با آن که در کنار یکدیگر زندگی میکنند، از حال و روز هم چندان خبری ندارند. بازپرس سریال با آن که نشانههایی از فرمولهای رایج آثار پلیسی را دارد، اما کمتر شباهتی با چنین آدمهایی دارد. متاسفانه «ساختمان ۸۵» در قسمتهایی که تاکنون شاهدش بوده ایم، نتوانسته است انتظار و توقع دوستداران سریالهای «خواب و بیدار»، «حس سوم» و «بی صدا فریاد کن» فخیم زاده را بر آورده کند. در «ساختمان ۸۵» کارگردان با رویکردی ملودرام، به یک داستان پلیسی پرداخته است. به همین سبب نیز نتیجه آن چیزی جز بلاتکلیفی مخاطب با این کلاف سردرگم نیست. انگار هنوز باید منتظر بود و دید که آیا با توجه به سابقه قابل تامل فخیم زاده در ساخت سریالهای پلیسی، «ساختمان ۸۵» در قسمتهای آینده اش میتواند مخاطب را با خود همراه کند و اتفاق خوشایندی که همگان انتظار آن را از کارگردانی چون فخیم زاده دارند رقم بزند؟ این اتفاق هم چیزی نیست جز غافلگیری مخاطب، در مراجعه با حدس و گمانهایش درباره رخدادهای سریال و آدمهای داستان. شما چه فکر میکنید؟
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 427]