تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815409590
انواع ساعت های آفتابی
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: انواع ساعت هاي آفتابيدر مطلب قبل، شرحي کوتاه درباره تاريخچه ساعت هاي آفتابي مطرح کرديم و آنها را در تمدن ايراني – اسلامي مورد بررسي قرار داديم. در اين نوشته به بيان انواع ساعت هاي آفتابي خواهيم پرداخت.ساعت هاي آفتابي با توجه به بنياد کارشان به دو دسته ارتفاعي و جهتي تقسيم مي شوند. ساعت هاي جهتي نيز در بردارنده دو دسته سمتي و زاويه ساعتي هستند. ساعت هاي ارتفاعي بر پايه تغيير ارتفاع (فاصله خورشيد از افق) کار مي کنند. ساعت هاي سمتي بر پايه تغيير سمت (زاويه تصوير شعاع حامل خورشيد بر صفحه افق با جهت شمال جغرافيايي) محاسبه مي شوند. ساعت هايي که بنياد کار آنها تغيير زاويه ساعتي خورشيد است، بر پايه فاصله زاويه اي خورشيد با نصف النهار مکان رصدگر کار مي کنند. چنين ساعت هايي که صفحه آنها تخت است، سه دسته اصلي مايل، عمودي و افقي را در بر مي گيرند.ساعت هاي افقي معمولا در جهت شمال- جنوب قرار مي گيرند و ساعت هاي مايل و عمودي به دو دسته مستقيم و غيرمستقيم تقسيم مي شوند. ساعت هاي غيرمستقيم رو به جهت خاص جغرافيايي نيستند.
1- ساعت افقيصفحه اين ساعت موازي با افق است و شاخص آن با صفحه ساعت، زاويه اي برابر با عرض جغرافيايي محل مي سازد. اين ساعت ها در همه جا و به ويژه در ايران رواج داشته اند. در ايران از اواخر سده پنجم، اين ساعت ها در کاروان سراها، صحن مسجدها و زيارتگاه ها براي بازنمايي وقت اذان به کار مي رفتند. برخي از اين ساعت ها، هنوز در ساختمان هاي قديمي باقي مانده اند. ساعت هاي خورشيدي عمودي و افقي جزو ابزارهايي بودند که جمال الدين نجاري در سده هفتم با خود از رصدخانه مراغه به پکن برد.2- ساعت عمودي در اين ساعت ها، صفحه ساعت عمود بر سطح افق است. اگر صفحه ساعت رو به يکي از جهت هاي جغرافيايي باشد، به آن ساعت عمودي مستقيم مي گويند و اگر رو به جهت خاصي نباشد، عمودي غيرمستقيم ناميده مي شود.در اين ساعت ها نيز شاخص رو به ستاره قطبي است، بنابر اين زاويه آن با صفحه ساعت برابر با متمم عرض جغرافيايي است. اين ساعت ها معمولا روي ديوارها يا ستون ها نصب مي شود. اگر ساعت عمودي غير مستقيم باشد، محاسبات صفحه آن اندکي پيچيده خواهد شد.در ايران براي نخستين بار غياث الدين جمشيد کاشاني در سده هفتم در رصدخانه سمرقند از طريق محاسبه خطوط، يک ساعت عمودي غيرمستقيم با محاسبه به دست آورد. در اين گونه ساعت ها، براي محاسبه خطوط ساعت عمودي رو به شب و رو به غرب بايد بلندي شاخص معلوم باشد.شاخص اين ساعت ها تيغه اي است که به روي سطح صفحه عمودي به طور مايل نسبت به خط افق با زاويه اي برابر با عرض جغرافيايي نصب مي شود. ساعت رو به شب از صبح تا ظهر و ساعت رو به غرب از ظهر تا عصر قابل استفاده است. اگر صفحه ساعت عمودي مستقيم نباشد، براي انجام محاسبه ها بايد زاويه انحراف صفحه نسبت به راستاي شمال- جنوب را بدانيم . دکتر دني ساووا، استاد تاريخ دانش و پژوهشگر رصد خانه پاريس که از 1990 عهده دار مديريت کمسيون ساعت هاي آفتابي در فرانسه است، يک ساعت آفتابي عمودي غيرمستقيم در محوطه برج سرخ مراغه ساخته و پرداخته است.ساعت هاي خورشيدي عمودي و افقي جزو ابزارهايي بودند که جمال الدين نجاري در سده هفتم با خود از رصد خانه مراغه به پکن برد.3- ساعت مايلصفحه ساعت مايل بين صفر و 90 درجه با افق زاويه مي سازد. اگر صفحه رو به يکي از جهت هاي مشخص جغرافيايي قرار بگيرد، ساعت مايل مستقيم است. دو نوع از ساعت هاي مايل مستقيم، بيش از انواع ديگر رواج دارد. يکي نوع قطبي و ديگري نوع استوايي.الف) نوع قطبيدر ساعت آفتابي از نوع قطبي ، صفحه ساعت موازي با محور زمين است بنابر اين صفحه ساعت با سطح افق زاويه اي برابر با عرض جغرافيايي محل مي سازد. شاخص، عمود بر صفحه ساعت است و به شکل تيغه اي مستطيل شکل ساخته مي شود. اين ساعت ها بيشتر در اروپا رواج دارد و بر سطح شيرواني ها، سرستون ها و سطح هاي مايل در ساختمان نصب مي شوند.
ب) نوع استوايياين ساعت ها رو به جنوب قرار مي گيرند و صفحه ساعت موازي با استواري زمين است. براي همين زوايه ساعت با سطح افق برابر با متمم عرض جغرافيايي محل استقرار ساعت است. با توجه به اينکه خورشيد هر ساعت 15 درجه نسبت به نصف النهار جهان جا به جا مي شود، اگر با تقريب فرض کنيم که خورشيد روي استوا حرکت مي کند، مي توانيم به راحتي درجه بندي صفحه ساعت را انجام دهيم. کافي است صفحه ساعت را به فاصله هاي 15 درجه تقسيم کنيم. در اين ساعت شاخص، عمود بر صفحه قرار مي گيرد و با توجه به اينکه خورشيد در بهار و تابستان بالاي استوا و در پاييز و زمستان، پايين استوا قرار دارد، بايد هر دو روي صفحه درجه بندي شود و در نيمي از سال صفحه رويي و نيمي ديگر از سال بخش زير صفحه استفاده شود.ساعت هاي آفتابي استوايي را مي توان به صورت حلقه اي نيز ساخت. در اين صورت از يک نوار درجه بندي شده به جاي صفحه استفاده مي شود و مي توان از حلقه هاي مختلف براي نگهداري نواري که نقش صفحه را بازي مي کند، استفاده کرد. چنين ساعتي، ساعت چند حلقه اي نام دارد.اين ساعت را مي توان به شکل کاسه اي، استوانه تو خالي و شکل هاي متنوع ديگري از سنگ يا فلز ساخت. پژوهش و نگارش: دکتر سيد حجت الحق حسيني منبع: ماهنامه آسمان شب تنظيم براي تبيان: م.ح.اربابي فر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 937]
-
گوناگون
پربازدیدترینها