واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا ،در اين نشست كيوان اصلاح پذير از منتقدان و فعالان حوزه ادبيات با موضوع «سرشت و سرنوشت شخصيتها» سخن گفت و نمايشنامه « تكرار نميشود در تو آن گل سرخ» را به لحاظ پرداخت، به دو موضوع مهم زندگي بشريت يعني رنج و عشق بسيار عميق دانست و در اين باره گفت: مفاهيم عشق و رنج دو عنصر پيچيده زندگي بشر هستند كه در اين نمايشنامه با حجم بسيار فشردهاش پيچيده تر هم شدهاست و در نتيجه اجراي آن كار بسيار سختي خواهد بود. وي ادامه داد: در اين نمايشنامه يك شخصيت محوري داريم به نام مرد سپيد موي كه البته پير نيست بلكه جواني است سپيدموي. اين شخصيت نقش اساسي در نمايشنامه دارد و بسيار قدرقدرت است در كنار اين شخصيت، ما با تعدادي شخصيت مواجه هستيم كه همانند مردمان عادي و تعاريف مشخص هستند كه من اصطلاحاً ان را شخصيتهاي پوسته اي ميدانم. اصلاح پذير به تقابل اين شخصيت ها اشاره كرد و افزود: اين شخصيتها در مقابل شخصيت اصلي بسيار ضعيف و فاقد اقتدار هستند.اگر سپيدموي صاحب اقتدار است اما شخصيتهاي مقابل او دچار شك و ترديد در مسائل مربوط به خود هستند. وي گفت: به واقع فقيري با ترسيم چنين شخصيتهايي قصد داشته تا نوعي بارگاه نيمه الهي به شخصيت محوري ببخشد و حضور آنها شخصيت اصلي را برجستهتر نشان ميدهد. وي بيان كرد: ماجراهايي كه در شش نمايش نامك اين نمايشنامه رخ ميدهند، همه معطوف به گذشته هستند. چرا كه هدف از بيان آنها پرداختن به ماجراها نيست، بلكه نتيجه آنها مهم است كه نشان دهند عشق سپيدموي چگونه است. اگرچه در انتها شاهد شورش همين شخصيتهاي ضعيف درمقابل سپيدموي هستيم. وي با اشاره به اين موضوع كه در تمام نمايش نامك ها ما با موضوع جنايت طرف هستيم؛ به طرح اين سوال پرداخت كه: آيا عشق موجب جنايت است يا رنج واسطهاي ميان اين دو است؟ و توضيح داد: وقتي چنين سوالي طرح ميشود سپيدموي در مقام قضاوت حاضر ميشود تا عشقي كه حاصل رنج است، را تحقير كند و اما اين كه چرا شخصيت ها شورش ميكنند، بايد گفت به آن خاطر كه سپيدموي نميتواند ثابت كند، عشق باعث جنايت نيست و خواننده هم نميتواند بفهمد به راستي عشق مورد نظر سپيدموي چه جور عشقي است و آيا واقعاً اين عشق به ساير عشقهاي مطرح شده در اين نمايشنامكها برتري دارند يا خير. اين منتقد ادبي گفت: شخصيتها بيش از آن كه از طريق چالش شناسانده شوند، از طريق روايت معرفي ميشوند در حالي كه معرفي شخصيت از طريق كشمكش شيوه مرسوم تري در نمايشنامه نويسي است. منتقد دوم اين نشست دكتر شهين حقيقي بود و به بررسي ساختار نمايشنامه در پيوند با ساختار و زبان پرداخت. وي دخالت زبان محاوره در زبان ادبي را موجب ضعيف شدن ساختار دانست و گفت: اين نوع درهمآميختگي در خود جمله و در همنشيني جملات با هم ديده ميشود كه چنين تركيبي يكدستي زبان و فضاي نمايشنامه را برهم ميزند. اين منتقد ادبي افزود:لحن مشترك ميان شخصيتها و زبان مشترك و در كنار آن حضور فراگير نويسنده در آن كاملاً ملموس است كه اين به نوعي موجب ضعف در شخصيت پردازي ميشود. حقيقي به پيوند ميان زبان و ساختار نمايشنامه و تاثير آن در پردازش شخصيتها پرداخت و ادامه داد:متن در خوانشهاي مختلف دچار ابهام است كه اين ابهام دلايل مختلفي دارد از جمله كم بودن شرح صحنه و كنش كاراكترها، ابهام در معناي جمله به خاطر ابهام در ساختار آن و ابهام به خاطر دوپهلوگويي شخصيتها است. وي نتيجه گرفت كه ردپاي فقيري نويسنده نسبت به فقيري نمايشنامه نويس بسيار پررنگتر است و قلم داستاننويسي ايشان در درام همچنان فعال است، چراكه همانند يك نويسنده دست به تفسير ميزند و از زاويه ديد داناي كل به شرح ماجرا ميپردازد و تفاسير خودش را در زبان و درونمايهاي شاعرانه ميپيچد. اگرچه زبان شاعرانه او در بخشي از نمايشنامه بسيار درخشان ظاهر ميشود. آخرين منتقد اين نشست احمد سپاسدار از فعالان تجربي عرصه تئاتر فارس بود و به بررسي سازوكارهاي دراماتيك نمايشنامه پرداخت و اين نمايشنامه را از زاويه اجرا مورد بررسي قرار داد. وي به موضوع تخيل در پردازش اين نمايشنامه اشاره كرد و گفت: تخيل در هر اثر هنري موجب پرواز خواننده ميشود، اما وقتي تخيل به سمت ابهام پيش برود و يا شكل شخصي به خود بگيرد، آنگاه يك ضعف محسوب ميشود. سپاسدار با توضيح اين مطلب كه گستره درام بسيار وسيع است و تنها با نوشتن و يا چند جلسه آموزش مهارت در آن به دست نميآيد، افزود: ممارست، نوشتنهاي مكرر و تجربه اندوزي است كه ميتواند يك درام را در مفهوم ايدهآل خلق كند. اين فعال حوزه تئاتر ادامه داد: اما مفهوم درام حركت است و حركت يعني كنش و واكنش، اما در اين نمايشنامه بيشتر شاهد روايت هستيم تا كنش و واكنش. وي با اشاره به ديالوگ پردازي گفت: ديالوگها در يك درام بايد به شكلي نوشته شوند كه اجراي آن براي بازيگر راحت باشد، ولي در اين نمايشنامه با مواردي برخورد ميكنيم كه چنين نيست. سپاسدار به ديالوگپردازي نمايشنامه از منظر اجرا اشاره كرد و گفت: در بسياري جاها فقيري به درام نزديك شدهاست و حتي ديالوگهاي شاهكاري هم در آن ميبينيم ولي در خيلي بخش ها اين مساله تنها به حيطه درام نزديك شده اما به آن وارد نشده است.در نهايت اين كه استفاده از روايت در اين نمايشنامه آن را در اجرا سخت ميسازد. در انتهاي اين نشست امين فقيري به بخشي از سوالات حاضران پاسخ داد و افزود: اين نمايشنامه براي اجرا نوشته نشده است، يعني هدف من اين نبوده است و براي همين از فرمهاي سخت استفاده كردم و از هر سبكي را كه ميپسنديدم انتخاب و روي كاغذ آوردم. مجموعه نشست هاي فصل كتاب فارس با شعار «در فارس همه فصلها فصل كتاب است» به نقد و بررسي آثار بزرگان ادبيات فارس ميپردازد كه با همكاري اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس، بنياد فارس شناسي و مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس برگزار ميشود.ك/1 7382 /675
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 203]