تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833390620
كهنترين ترجمه فارسی قرآن(سیری در ترجمه های فارسی قرآن1)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: فراسوی ترجمه
سیری در ترجمه های فارسی قرآن (1)اشاره:زبان فارسى دومین زبان جهان اسلام و نخستین زبانى است كه قرآن بدان ترجمه شده است. ازشواهد و روایات تاریخى چنین به نظر مىرسد كه سابقه ترجمه قران به زبان فارسى به زمان پیامبر اسلام بازمى گردد . تا كنون بیش از هزار بار قران كریم به زبان فارسى ترجمه شده است از این رو زبان فارسى این افتخار را دارد از بین یکصد و شش زبان زنده دنیا که قرآن به آنها ترجمه شده است نخستین و بیشترین ترجمه قران را به نام خود ثبت کند.زبان فارسى دومین زبان جهان اسلام و نخستین زبانى است كه قرآن بدان ترجمه شده است. ازشواهد و روایات تاریخى چنین به نظر مىرسد كه سابقه ترجمه قران به زبان فارسى به زمان پیامبر اسلام بازمى گردد . تا كنون بیش از هزار بار قران كریم به زبان فارسى ترجمه شده است از این رو زبان فارسى این افتخار را دارد از بین یکصد و شش زبان زنده دنیا که قرآن به آنها ترجمه شده است.1 نخستین و بیشترین ترجمه قران را به نام خود ثبت کند. با توجه به آمار ترجمههاى فارسى قرآن مىتوان گفت: از زمان نزول قران ، به طور متوسط هر سال یك بار قرآن به زبان فارسى ترجمه شده است. ایرانیان به واسطه ترجمههاى فارسى قرآن آشنایى گستردهاى با پیام الهى یافتند و بسیارى از واژههاى دینى و حِكمى فارسى نیز با بروز در این ترجمهها از زوال و فراموشى در امان ماند.ترجمه قرآن به فارسی نه تنها از جهت تعداد و سابقه نگارش، بلكه از لحاظ تنوع در روشها و سبك های ترجمه نیز در میان سایر زبانها بی نظیر است. در زبان فارسی قرآن بارها به روش تحت اللفظی، معادل، معنایی، آزاد و ارتباطی ترجمه شده است. وبه سبك های گوناگون مانند آهنگین، منظوم، دو زبانه، همراه پا پاورقی های تفسیری و غیره ارائه شده است. این همه نشان توجه و استقبال ویژه ایرانیان و فارسی زبانان به این كتاب آسمانی دارد. از این رو مترجمان قرآن متناسب با گرایش ها، سلیقه ها، و سطوح مختلف علمی به ترجمه قرآن پرداخته اند. 1. پیشینه ترجمه قران به زبان فارسیترجمه قرآن ابتدا با احتیاط فوق العاده و صدور حكم به حرمت آن مواجه شد اما این دوران دیرى نپایید. گرایش به حرمت ترجمه از بیم آن بود كه مبادا به هنگام انتقال دادن معانى قرآن از زبان عربى به زبانى دیگر، بخشى از معانى در جریان انتقال از دست برود، و یا حالت عام و پر احتمال الفاظ و عبارات به تنگنا گراید. یا در نقل مقصود خلل و اشتباهى رخ دهد و خواننده از فیض آن همه زیبایىهاى اصل عربى محروم ماند.2 پس از طى شدن این مرحله، ترجمههاى بسیارى از قرآن توسط مفسران و قرآن پژوهان ارائه شد.نخستین ترجمه قرآن كریم شناحته شده به زبان فارسى، مربوط به قرن سوم یا چهارم هجری است اما این سخن كه تا سده سوم یا چهارم هجرى هیچ ترجمهاى از قرآن به زبان فارسى وجود نداشته است نمىتواند صحیح باشد. زیرا مردمی که تشنه آگاهی از دین نو و فهم معانی قرآنی بوده اند و بیشتر آنان هم زبان عربی را نمی دانستند می بایست ترجمه یا ترجمه هایی از قرآن در دست داشته باشند.3 از این رو باید گفت تاریخ نخستین ترجمه قران به زبان فارسى بدرستى روشن نیست و پیش از ترجمههاى كامل و رسمى قرآن، ترجمه گونه هایى پراكنده و غیر رسمى از بخش بخش قرآن در میان ایرانیان رواج داشته است.نخستین ترجمه قرآن كریم شناحته شده به زبان فارسى، مربوط به قرن سوم یا چهارم هجری است اما این سخن كه تا سده سوم یا چهارم هجرى هیچ ترجمهاى از قرآن به زبان فارسى وجود نداشته است نمىتواند صحیح باشد. زیرا مردمی که تشنه آگاهی از دین نو و فهم معانی قرآنی بوده اند و بیشتر آنان هم زبان عربی را نمی دانستند می بایست ترجمه یا ترجمه هایی از قرآن در دست داشته باشندنخستین سند تاریخى مكتوب در این رابطه نامههاى پیامبر اكرم (ص) به زمامداران كشورهاى دیگر از جمله ایران است كه در آن، آیات قرآن توسط سفیران و فرستادگان نبى اكرم ترجمه شده است.
دومین شاهد تاریخى، ترجمه سلمان فارسى از قران است. گرچه برخی ادعا کرده اند که سلمان فارسی تمام قرآن را در زمان پیامبر اكرم4 یا در زمان خلفاى راشدین5 به فارسى ترجمه كرده است اما براین مدعا دلیلى ارائه نشده است. آنچه شهرت بیشترى دارد این است كه سلمان سوره حمد را به در خواست ایرانیان به فارسى ترجمه كرد و آنان تا زمانى كه زبانشان به عربى عادت كند در نماز از این ترجمه استفاده مىكردند.6 اما معلوم نیست اگر تلفظ عبارات عربى بر آنها دشوار بوده است چرا ترجمه همه نماز را از سلمان درخواست نكردند؟ به هرحال آنچه از ترجمه سلمان باقى مانده است ترجمه بسمله است به این عبارت: «به نام یزدان بخشاینده»7به گفته برخى مورخان، اشاراتى نیز در نگارشها و آثار پیشینیان آمده است كه فارسى زبانان پیش از سده چهارم نیز به ترجمه قرآن پرداختهاند چنانكه آوردهاند كه موسى بن سیار اسوارى (م 255 ق) قرآن را به فارسى تفسیر مىكرد.8آنگونه که مشهور است نخستین ترجمه موجود و کامل از قرآن به زبان فارسی در نیمه اول قرن چهارم هجری به دست گروهی از علمای ماوراء النهر انجام گرفت این ترجمه " ترجمه تفسیر طبری " یا" ترجمه رسمی "9 نامیده می شود .اما برخی از ترجمه پژوهان احتمال داده اند كهنترین ترجمه كشف شده از قرآن كریم به زبان فارسى را بتوان ترجمه " قرآن قدس " که به قرائن زبان شناسی وسبک شناسی زمان كتابت آن بین سالهاى 250 تا 350 قمرى است به شمار آورد.10 از طرفی دكترپیرسن احتمال مىدهد كه ترجمه معروف به "كمبریج" متأخرتر از ترجمه تفسیر طبرى نباشد.11 یا استورى در كتاب خود، مدعى نسخههاى خطى قدیمىترى از ترجمه طبرى است.12 همچنین در واتیكان ترجمه ای فارسى از قرآن موجود است و احتمالاً قدیمىتر از ترجمه طبرى است.13 بعضى نیز ترجمه سورآبادى و تاج التراجم اسفراینى را همزمان یا قدیمىتر از ترجمه طبرى نامیدهاند.14 2. روشهاى ترجمه قران به فارسىترجمه قرآن در دوران هزار و دویست ساله خود سیرى تكاملى را طى نموده و به روشهای مختلف ارائه شده است. مقصود از روش مؤلفه های تأثیر گذار در فرآیند ترجمه است؛ مثل نوع گزینش و چینش واژه ها و جمله ها كه نتیجه آن، گونه خاصی از ترجمه را به وجود می آورد.15 در طول تاریخ ترجمه قرآن اندك اندك مترجمان عناصر و مؤلفههاى جدیدى بر آن افزودند و ترجمههاى خود را غنىتر و جذابتر نمودند و به این ترتیب روشهاى گوناگونى از ترجمه قرآن را پدید آوردند. ترجمه های فارسی قران به روش های: تحت اللفظی، معادل ، محتوایی (معنایی)، آزاد و تفسیری و ساختاری (ارتباطی) ارائه شده اند.دومین شاهد تاریخى، ترجمه سلمان فارسى از قران است. گرچه برخی ادعا کرده اند که سلمان فارسی تمام قرآن را در زمان پیامبر اكرم4 یا در زمان خلفاى راشدین به فارسى ترجمه كرده است اما براین مدعا دلیلى ارائه نشده است. آنچه شهرت بیشترى دارد این است كه سلمان سوره حمد را به در خواست ایرانیان به فارسى ترجمه كرد و آنان تا زمانى كه زبانشان به عربى عادت كند در نماز از این ترجمه استفاده مىكردند1/2 . ترجمه تحت اللفظیبیشتر ترجمههاى كهن و برخى از ترجمههاى جدید به شكل تحت اللفظى است. در این روش كه بیش از هزار سال رایج ترین روش ترجمه قرآن بود تنها به عنصر معادل یابى اهمیت داده مىشد و مترجمان مىكوشیدند با دقت و احتیاط كلمات و واژههاى مناسبى براى آیات قرآن بیابند. در این نوع ترجمه ، مترجمان بدون توجه به ساختار جمله یا تنها به ترجمه لفظ به لفظ و معادل یابى و ترجمه كلمات مىپرداختند، و یا در نهایت واژگان فارسی را در ساختار زبان عربی می ریختند و به عنوان ترجمه قرآن ارائه می داند . پایبندی بیش از اندازه مترجم به زبان در این روش، به انجام متن مقصد آسیب می رساند و این امر موجب مىشد كه خواننده از درك ارتباط كلمات و جملهها با هم عاجز ماند و معناى آیه را به خوبى درك نكند.حدود هزار نمونه از این گونه ترجمه به زبان فارسى وجود دارد. حدود دو دهه پیش از سوى مؤسسه انتشارات آستان قدس رضوى فهرست 326 نسخه از آنها در مجموعهاى معرفى شد.16 و سپس فهرستگان نسخههاى خطى ترجمههاى فارسى قرآن كریم كه مشتمل بر 895 نسخه خطی (بدون تکرار ) ترجمه قرآن بود از طرف مرکز ترجمه قرآن به چاپ رسید.17بىشك در بقاى یك هزار ساله ترجمه تحت اللفظى با همه كاستىهایش، رمز و رازى نهفته است كه بیش از هر چیز باید به ترس از خدشهدار شدن حریم قرآن18 اشاره كرد. گرچه برخى محققان "نداشتن نظریههاى زبانى در باب ترجمه" را نیز از جمله دلایل این امر برشمردهاند.19 اما با توجه به قوت و توانائى علمی مترجمان قرآن كریم و همچنین با عنایت به اینكه ترجمه سایر متون و كتب غیر قرآنى در این دوره از روش ترجمه تحت اللفظى پیروى ننموده است مىتوان گفت دلیل نخست تنها دلیل پذیرفتنى در این باب است.توجه به این نكته پیش از شمارش مهمترین ترجمههاى تحت اللفظى در خور ذكر است كه ترجمههاى كهن هرچند از نظر قالب و ساختار كلام تحت اللفظى هستند اما بیشتر آنها از دقت و استحكام برخوردارند. این امر نشانگر آن است كه مترجمان آنها با كمال دقت و احتیاط و با ژرفنگرى خاصى دست به ترجمه قرآن زدهاند و تلاش آنها بر این بوده است كه از هیچ واژه و حرفى از قرآن در ترجمه فروگذار نكنند و آن را به عنوان حفظ امانت، در ترجمه خودمنعكس سازند.20در نوشتار آتی با رعایت ترتیب تاریخی، به مهم ترین ترجمه های تحت اللفظی قرآن - که بیشتر آنها از ترجمه های کهن است - اشاره می کنیم.ادامه دارد...نویسنده: محمد خامه گرتنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان[1] - براساس آخرین آمار ارائه شده از قران های مترجم موجود در مرکز ترجمه قران به زبان های خارجی[2] - دانشنامه جهان اسلام ، ج 2 ص 80[3] - مقدمه قران قدس،ص23[4] - المبسوط ، سرخسی ، ج 1، ص37 وی نقل می کند که سلمان فارسی از مصطفی (ص) دستوری خواست تا قرآن را به پارسی به قوم خویش نویسد .وی دستوری داد ، چنین گفتند که وی قران نوشت و پارسی آن در زیر آن بنوشت.[5] - قرآن ناطق ج 1 ص[6] - تاج التراجم ، ج 1 ، ص 8[7] - المبسوط ، ج 1، ص37[8] - البیان و التبیان ، ج 1 ، ص 139[9] - تاریخ ترجمه از عربی به فارسی ،ص 25[10] - نوترین گنج در کهن ترین گنجینه ، بینات ، شماره 4 ، زمستان 1373[11] - ترجمههاى موجود قرآن كریم، مجله تحقیقات اسلامى، سال اول، شماره 9، ص 2[12] - ادبیات فارسى بر مبناى تألیف استورى، ج 1، ص 278[13] - همان ص 2[14] - دائرة المعارف فارسى،ج 2، ص 2033[15] - یادگارنامه فیض الاسلام، محمد علی رضایی اصفهانی، ص 274.[16] - فهرست نسخ خطى قرآنهاى مترجم كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى، محمد آصف فكرت، ج 1، مشهد مقدس، آستان قدس رضوى ،1363[17] - فهرستگان نسخههاى خطى ترجمههاى فارسى قرآن كریم،علی صدرایی خویی، با همکاری سید هاشم شهرستانی و محمد ترابیان فردوسی، چاپ اول، قم مرکز ترجمه قران مجید به زبانهای خارجی ، 1383[18] - خرمشاهی ، بهاء الدین ، مقدمه ترجمه قرآن گرمارودی ، ص 659[19] - خرمشاهی ، بهاء الدین ، همان ، ص 658[20] - انصارى،محمد علی ، نگرشى بر سیر ترجمههاى قرآن به فارسی، ترجمان وحى، ش 11 ، ص 27
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 425]
-
گوناگون
پربازدیدترینها