واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: بیانیه تهران نقاط مثبت و منفی توافق تبادل سوخت ایران بر اساس قطعنامه های شورای امنیت در زمینه واردات اورانیوم و سوخت هسته ای تحت تحریم است. اقدام آمریکا و فرانسه در مبادله سوخت با ایران خود به نوعی نقض کننده و نادیده گرفتن این تحریم و به رسمیت شناختن غنی سازی 5 درصد ایران است. عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - بالاخره و برخلاف پیش بینی بدبینانه مقامات آمریکا، روسیه و ترکیه، موافقت اولیه تهران برای تبادل سوخت هسته ای میان ایران و کشورهای گروه وین با واسطه آژانس بین المللی انرژی اتمی و رایزنی و میانجیگری فشرده مقامات برزیل و ترکیه در تهران صورت گرفت.در این باره اشاره به نکات زیر مهم به نظر می رسد:1- رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه قرار بود در نشست گروه 15 در تهران و مذاکرات میانجیگری تبادل سوخت همزمان با رییس جمهور برزیل در تهران حاضر شود اما چند روز مانده به این نشست در اظهاراتی به دور از سیاست های قبلی آنکارا، گفت که به دلیل ناامیدی از دستیابی به توافق و متمایل نبودن ایران به حل مساله هسته ای خود به تهران نخواهد آمد و لولا داسیلوا رییس جمهور برزیل را در ماموریت میانجیگری تهران تنها می گذارد .اما ایران با موافقت با موضوع تبادل سوخت به نوعی اردوغان را وادار به عقب نشینی کرد تا به تهران بیاید. 2- ایران با قبول تبادل سوخت و امضای بیانیه آن با حضور سران دو کشور غیردائمی شورای امنیت یعنی ترکیه و برزیل، عملا توانست تصویب قطعنامه تشدید تحریم ها علیه خود در شورای امنیت را با مشکل جدی روبه رو کند.3- با توافق هسته ای در تهران، موضوع هسته ای ایران و بالا گرفتن آن در جهان حداقل برای مدت زمانی با آرامش روبه رو خواهد شد و این موضوع بر تلاش های آمریکا و غرب برای تشدید تحریم ها علیه ایران تاثیر منفی بسیاری خواهد داشت.4- برزیل را می توان جزو کشورهایی دانست که در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، پتانسیل های آن مورد اهتمام گسترده قرار گرفت. برای نخستین بار احمدی نژاد در قامت رییس جمهور ایران به برزیل سفر کرد و تهران نیز برای اولین بار میزبان رییس جمهور برزیل شد. برزیل درباره میزبانی از احمدی نژاد و سفر رییس جمهوری این کشور به تهران به شدت از سوی آمریکا و اسراییل و دیگر قدرت های جهانی تحت فشار قرار گرفت اما در نهایت این دو سفر انجام شدند. لولا پیش از سفر به تهران گفته بود به ایران سفر می کند تا مانع از تکرار فاجعه حمله به عراق در مورد ایران شود. به نوعی و بر اساس فعالیت های رسانه های غربی، تلاش های لولا در تهران به عنوان آخرین تلاش در موضوع هسته ای تهران مطرح شده بود . پس با موفقیت این تلاش، عملا جهان و جهانیان باید انتظار خاتمه این مساله را داشته باشند و این موضوعی است که از سوی تصمیم گیران ایرانی به شدت دنبال شد.به نظر می رسد شخص احمدی نژاد نیز با موافقت با میانجیگری برزیل در درجه نخست مزد مقاومت های برزیل را در برابر غرب و اسرائیل پرداخت کرد و از سوی دیگر آب سردی را بر آتش شعله ور شده هسته ای ایران ریخت ؛ آتشی که هر روز مقامات آمریکایی سعی می کردند آن را شعله ورتر کنند. 5- موضوع چگونگی اجرای بیانیه تهران خود شامل شرح و بسط دیگری است . به دیگر سخن ایران می تواند پس از برقراری آرامش و ابتر ماندن تلاش های آمریکا و غرب در شورای امنیت مطالبات خود را مطرح و بر اجرای آنها پافشاری کند. 6- مساله اصلی موضوع هسته ای ایران که در قطعنامه های متعدد شورای امنیت نیز به آن پرداخته شد، مخالفت صریح با غنی سازی ایران بود ؛ حتی آمریکا تعلیق غنی سازی را پیش شرط مذاکرات و اقدامات دیگری می دانست گر چه در مذاکرات ژنو این پیش شرط خود را نادیده گرفت اما هم اکنون به موضوع دیگری پرداخته شده است و آن مبادله سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران است. به بیان دیگر موضوع اصلی یعنی همان غنی سازی همچنان باقی مانده و ایران هیچ تعهدی برای محدودیت یا تعلیق غنی سازی نداده است و از این نظر تهران امتیاز بزرگی را به دست آورده است.همچنین تنها نیازمندی ایران برای غنی سازی در مقیاس 20 درصد و سوخت هسته ای برای راکتور تهران نیست بلکه ایران نیروگاه بوشهر و 20 نیروگاه دیگر را نیز در برنامه دارد که می بایست برای آنها نیز اورانیوم غنی کند و سوخت هسته ای بسازد و لذا توجیه لازم برای ادامه غنی سازی ایران در مقیاس 20 درصد وجود دارد.7- ایران با این توافق بار دیگر به صورت عملی بر پایبندی خود به تعهدات بین المللی، آرامش منطقه، دور نگه داشتن منطقه از بحران و احتمال اقدام نظامی و البته در راس آنها ثابت کردن مقاصد صلح آمیز خود تاکید کرد.8- ایران بر اساس قطعنامه های شورای امنیت در زمینه واردات اورانیوم و سوخت هسته ای تحت تحریم است. اقدام آمریکا و فرانسه در مبادله سوخت با ایران خود به نوعی نقض کننده و نادیده گرفتن این تحریم و به رسمیت شناختن غنی سازی در ایران است.9- توافق تهران، به نوعی وزن افزایی برای کشورهای مهم گروه 15 است و از این منظر می توان آن را اقدامی راهبردی برای ارتقای سطح اهمیت کشورهای خارج از دایره چند کشور محدود غربی دانست. به بیان دیگر ، بیانیه تهران می کوشد دایره بازیگران تاثیر گذار بین المللی را از چند کشور معروف و معدود فراتر ببرد و با پررنگ کردن نقش بقیه ، بر روی ساخت قدرت در جهان امروز نیز موثر باشد. و البته سه نکته مبهم همچنان درباره توافق تبادل سوخت در تهران باقی می ماند و آن اینکه : اولا: مقامات ایرانی باید پاسخ دهند چه تضمین هایی را دریافت کرده اند که حاضر شده اند محل تبادل سوخت هسته ای در خارج از ایران قرار بگیرد و اورانیوم کم غنی شده خود را برای تبادل به کشور دیگری منتقل کنند؟ اگر این اورانیوم در کشور ثالث با هر اتفاق از قبل پیش بینی نشده ای روبه رو شود، در این صورت مقامات ایرانی تا چه اندازه قدرت حفاظت از این سرمایه ملی را خواهند داشت؟ ثانیا: پیش از این به ایران پیشنهاد شده بود که می تواند اورانیوم کم غنی شده خود را به روسیه و سپس به فرانسه منتقل کند تا سپس در فرایندی حدودا یکساله سوخت دریافت کند اما پس از آن تهران خواستار مبادله پایاپای و همزمان اورانیوم غنی شده در برابر سوخت شد که آن نیز مورد موافقت گروه وین قرار گرفت اما بحث و اختلاف اصلی بر سر محل تبادل، این پیشنهاد را ناکام گذاشت. حال معلوم نیست چرا مبادله سوخت دوباره به حالت اول (یعنی با زمان بری حدود یکساله و البته خارج از ایران) برگشته است. یعنی نه مبادله سوخت همزمان و پایاپای است و نه مبادله در خاک جمهوری اسلامی ایران صورت می گیرد.ثالثا: تهران پیش از این در کنار دو نکته مهم تبادل همزمان و تبادل در خاک ایران ، موضوع تبادل چند مرحله ای را نیز اعلام کرد و خواستار در نظر گرفتن آن توسط طرف های غربی شد . یعنی کل 1200 کیلوگرم اورانیوم کم غنی شده به یکباره مبادله نشود بلکه روند مبادله اورانیوم با سوخت به صورت چند مرحله ای و تدریجی انجام شود تا همیشه ابتکار عمل در اختیار ایران باشد. این موضوع نیز در بیانیه تهران در نظر گرفته نشده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 228]