واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: دستاورد ایران در نشست اسلام آباد اما آنچه به صورت ماهرانه ای در متن بیانیه سه کشور ایران ، افغانستان و پاکستان گنجانده شده و مستقیما به اجلاس لندن بر می گردد این است که در این بیانیه تاکید شده است که هر کنفرانس منطقه ای یا بین المللی باید برای حصول به اهداف مشترک و صلح و ثبات پایدار در افغانستان اهمیت و برجستگی مکانیزم 3 جانبه آنان را بپذیرد. عصرایران ؛ اسماعیل سلطنت پور - نشست یک روزه وزرای امور خارجه سه کشور ایران، پاکستان و افغانستان اگرچه بازتاب درخوری در رسانه های غربی نداشت اما دستاوردهایی را برای سه کشور به ارمغان آورد که می تواند مناسبات آتی منطقه ای را به سمتی هدایت کند که تنها در رهگذر این یادداشت تفاهم مورد توافق قرار گیرند.در نشست متکی، قریشی و سپنتا وزرای خارجه ایران، پاکستان و افغانستان مسائلی مطرح شد که بدون شک بر آینده همکاری های سه جانبه از یک سو و حضور و نفوذ قدرتهای بزرگ در منطقه از سوی دیگر تاثیر گذار باشد.کشورهای غربی اگرچه چندی قبل به صورت محرمانه جلسه ای برگزار کرده بودند تا زمینه های برگزاری دلخواه نشست لندن درباره افغانستان را فراهم کنند اما اقدام هماهنگ وزرای خارجه ایران، افغانستان و پاکستان حرکت آنان را ناکام گذاشت با این تفاوت که برخلاف کشورهای غربی این سه در حضور همگان و رسانه ها توافقات خود را امضا کردند.نشست سه جانبه اسلام آباد از این جهت قابل تامل است که درصورت پایبند بودن افغانستان و پاکستان به مفاد آن که البته این پایبندی در بندهای مختلف مورد تاکید قرار گرفته است ، کنفرانس لندن با محوریت راهکار منطقه ای برای حل مشکل افغانستان برگزار خواهد شد و به عبارت دیگر در حالی که عوامل بحران در افغانستان قصد داشتند با برگزاری نشست مشکلات خود را در افغانستان حل کنند رایزنی سه جانبه افغانستان و دو کشور همسایه اش ورق مذاکرات قدرتهای بزرگ را برگرداند.مهمترین موضوعی که می توان به عنوان عامل موفقیت رویکرد ایران در مسئله افغانستان از آن یاد کرد تاکید و تعهد افغانستان و پاکستان بر منطقه ای بودن بحران افغانستان و نیز منطقه ای بودن راه حل آن است.تاکنون جمهوری اسلامی ایران همواره بر این نکته به عنوان پارادایم اصلی در بحران افغانستان تاکید داشت که علت ناموفق بودن تلاش ها در جهت صلح و ثبات در افغانستان حضور نیروهای خارجی و بین المللی در این کشور است نکته ای که در نشست اسلام آباد به عنوان مصوبه مورد امضای طرفین قرار گرفت.از سوی دیگر ایران اخیرا اعلام کرده بود که در صورتی در نشست لندن با موضوع افغانستان شرکت می کند که این نشست دستور کار مشخص داشته باشد و نقش موثر کشورهای منطقه از جمله ایران در این نشست مورد توجه قرار داشته باشد به عبارت بهتر ایران به نوعی اعلام کرد حاضر نیست در نشستی تشریفاتی که مصوبات آن از قبل مورد توافق قرار گرفته و به امضا رسیده شرکت کند و از ظرفیت خود برای کمک به کشورهایی استفاده کند که رویکردشان در افغانستان حضور دراز مدت است. اما با مطالعه بندهای یادداشت تفاهم ایران و افغانستان و پاکستان می توان دریافت که با مذاکرات موفق ایران توانسته است دو بازیگر دیگر موثر منطقه ای را نسبت به نظر خود نه تنها متقاعد و توجیه کند بلکه امضای آنان را نیز برای تحقق این راهکار و رهیافت کسب کند.بر اساس یادداشت تفاهم وزرای خارجه ایران، افغانستان و پاکستان در اسلام آباد سه کشور در زمینه فرآیندهای منطقه ای اعلام کردند توافق کرده اند که از فرآیندهای جاری منطقه ای در جهت ایجاد اجماع منطقه ای برای برقراری صلح، امنیت و ثبات و توسعه حمایت کنند و "قویا" معتقدند همکاری 3 جانبه آنان کلید برقراری صلح و ثبات منطقه ای است و علاوه بر این سه کشور بر "تعهد" خود برای تقویت این همکاری تاکید کردند.از این گذشته سه کشور همچنین تاکید کردند که روندهای حل مسائل منطقه ای باید "بومی" باشد و "مالکیت" همسایگان بلافصل افغانستان بر این روندها را به "رسمیت" شناخته شود بر اساس این بند یادداشت تفاهم می توان ارزیابی کرد که ایران حمایت افغانستان و پاکستان را نسبت به دیدگاه هایش در موضوع افغانستان به دست آورده و بر این اساس می توان تاکید کرد که در صورت تداوم مشورت های سه کشور عملا می توان از نشست لندن به بهترین شکل برای حل بحران افغانستان بهره جست و بدون تردید ایستادگی بر موضع منطقه ای بودن بحران افغانستان و لزوم بهره گیری از ظرفیت های منطقه ای برای آن می تواند محور اصلی سه کشور در اجلاس لندن باشد هرچند جمهوری اسلامی ایران تاکنون حضور یا عدم حضور خود را در این اجلاس اعلام نکرده است.بر اساس یکی دیگر از بند های مورد توافق سه کشور،این سه تاکید کردند که تعاملات بین المللی در خصوص افغانستان باید بر اهمیت مالکیت افغانستان بر طرح ها و اولویت های خود صحه بگذارند بر این اساس افغانستان به عنوان قربانی اصلی بحران می تواند نقشی جدی تر درباره تصمیمات قدرت های بزرگ نسبت به خود بازی کند و با این وجود می توان تاکید کرد که افغانستان اینک واقعیت های جدیدی نسبت به توان نقش آفرینی خود در بحران داخلی اش را درک کرده و به عقیده مسوولان آن دوره نسخه پیچی دیگران برای افغان ها خاتمه یافته است.اما آنچه به صورت ماهرانه ای در متن بیانیه سه کشور ایران ، افغانستان و پاکستان گنجانده شده و مستقیما به اجلاس لندن بر می گردد این است که در این بیانیه تاکید شده است که هر کنفرانس منطقه ای یا بین المللی باید برای حصول به اهداف مشترک و صلح و ثبات پایدار در افغانستان اهمیت و برجستگی مکانیزم 3 جانبه آنان را بپذیرد.روشن است که ایستادگی ایران ، افغانستان و پاکستان بر این توافق می تواند اساسا برنامه نشست لندن را دگرگون کند و کشورهایی را که به ظن قدرت ها در حاشیه قرار دارند را متن اصلی موضوع معرفی کند و میتوان عنوان کرد همکاری سه کشور ایران افغانستان و پاکستان در مقابله با یکجانبه گرایی بازی است که بنده آن کشورهای منطقه خواهند بود.در موضوع افغانستان به جای اینکه غربی ها میان دار اصلی ماجرا باشند باید به عنوان متهم و بدهکار پاسخگوی اعمال خود باشند و از این گذشته کمترین دستاورد پذیرفتن نقش ایران ، پاکستان و افغانستان در چالش های منطقه ای، الزام کشورهای غربی به همکاری و تعامل با این سه کشور است که می تواند بستر ساز حل موضوعات دیگر منطقه ای نیز باشد.در هر صورت پیش از برگزاری نشست لندن دو نشست دیگر در استانبول ترکیه و مسکو در رابطه با افغانستان برگزار می شود که قرار گرفتن بند های بیانیه اسلام آباد می تواند به اجماع کشورهای بیشتر نسب به لزوم به کارگیری راهکارهای منطقه ای در افغانستان بیانجامد.علاوه بر این جمهوری اسلامی ایران از طرف دیگر به زودی میزبان وزاری خارجه همسایگان افغانستان خواهد بود که قرار گرفتن این بند در توافقات اسلام آباد می تواند ظرفیت جدیدی پیرامون نقش ایران در کمک به صلح و ثبات در افغانستان فراهم کند.بر این اساس می توان سفر یک روزه منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران به پاکستان را یک سفر کاری موفق با دستاورد مشخص نامید و تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران فصل نوینی در حضور فعالانه در معادلات منطقه ای آغاز کرده و حضور در معادلات منطقه ای زمینه ساز بالا رفتن قدرت چانه زنی در معادلات بین المللی خواهد بود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 324]