دستاوردهای اکو‌ در یک نگاه

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
دستاوردهای اکو‌ در یک نگاه

(الف ) سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در آغاز، سازمان سه جانبه ای بود که ایران، پاکستان و ترکیه بنیانگذارانش بودند. در واقع این سازمان احیا شده سازمان همکاری منطقه ای برای عمران (ار سی دی) بود، که در سال 1343 تشکیل شد.سه کشور بنیانگذار (ار سی دی) از نظر توسعه اقتصادی کم و بیش در سطح متوازنی قرار داشتند و هر سه در شمار کشورهای بلوک غرب محسوب می شدند. سران سه کشور در تیر سال 1343( 1964میلادی) در استانبول بر همکاری منطقه ای به عنوان عامل رشد و توسعه ملی و تامین صلح و ارامش و ثبات، تاکید کردند و ارتباطات تاریخی و فرهنگی ملت های خود را سبب تحکیم این همکاری دانستند.پیمان ازمیر که بیان کننده اهداف و انگیزه های اساسی بنیانگذاران سازمان همکاری عمران منطقه ای بود، در اسفند سال 1355(1977 میلادی) به تصویب رهبران سه کشور رسید.در این پیمان توسعه همکاری منطقه ای با توجه به پیوندهای فرهنگی و تاریخی سه کشور مورد تاکید قرار گرفت.دولت های عضو ار.سی.دی گسترش بازرگانی در میان خود، توسعه شرایط مساعد در هر یک از کشورهای عضو برای رشد پایدار اقتصادی و تحکیم علائق و پیوندهای فرهنگی و اجتماعی و کمک به رشد و توسعه تجارت منطقه را از اهداف اساسی خود دانستند.از آنجا که این سازمان بر پایه سازمان سنتو شکل گرفته بود اساسا شاکله ان عمدتا از ماهیتی سیاسی برخوردار بود تا ماهیت اقتصادی از این رو در عمل به علت جهت گیری های سیاسی هر یک از کشورها، که عمدتا براساس منافع خاص خود حرکت می کردند، نتوانست به اهداف اعلام شده دست یابد.پیروزی انقلاب اسلامی ایران یکی از عوامل سستی در روند فعالیت سازمان همکاری عمران منطقه ای (ار.سی.دی) بود. پس از سال 1357 فعالیت این سازمان به حالت تعلیق درامد و در سال 1358 منحل شد اما پس از پنج سال، براساس سیاست گسترش همکاریهای منطقه ای و توسعه همکاری میان کشورها همجوار و با توجه به جنگ تحمیلی و محاصره اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، توسعه همکاریهای منطقه ای بر پایه اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در اولویت قرار گرفت و مجددا سازمان ار.سی.دی با عنوان سازمان همکاری اقتصادی،‌فعالیت خود را از 9 بهمن 1363 اغاز کرد. اما تا خرداد 1369 که پروتکل اصلاحی عهدنامه ازمیر در اجلاس ویژه اسلام آباد به امضای وزرای سه کشور رسید، عملا فعالیتی نداشت.با فروپاشی نظام کمونیستی و استقلال جمهوری های شوروی، زمینه مناسب برای تغییرات گسترده در ابعاد منطقه ای و بین المللی فراهم شد.هر یک از جمهوری های تازه استقلال یافته برای استقرار حاکمیت سیاسی و حفظ موقعیت جدید خود فعالیت هایی را اغاز کردند و در کنار ایجاد و توسعه روابط دو جانبه، ورود به گروه بندیهای جدیدی که بعضا براساس علائق سیاسی - اقتصادی و همچنین هویت فرهنگی، موقعیت جغرافیایی و شرایط حاکم منطقه ای و بین المللی شکل می گرفت مد نظر قرار دادند. از این رو این کشورها علاقمند به شرکت در سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) شدند. متعاقب ان براساس تصویب شورای وزیران در سال 1371 (1992) پنج کشور اسیای مرکزی به همراه آذربایجان و افغانستان به اکو پیوستند و بدین ترتیب اکو به سازمان منطقه ای با ده عضو تبدیل شد. درحال حاضر کشورهای جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان عضو این سازمان هستند.ب) تشکیلات سازمان همکاری اقتصادی (اکو)براساس توافقهای به عمل امده در پیمان ازمیر، ارکان زیر، وظایف محول شده به سازمان همکاری اقتصادی را انجام خواهند داد. نشست سران : در این نشست توصیه های لازم و مفید از سوی بالاترین سطوح رهبری کشورهای عضو به سازمان همکاری اقتصادی به عمل می آید. این نشست تاکید و تصدیق مجددی بر اهداف و برنامه های سازمان همکاری اقتصادی است. زمان و مکان برگزاری نشست سران هر دو سال یکبار و تابع پیشنهاد و امادگی کشورهای عضو جهت میزبانی اجلاس است. نخستین اجلاس سران در 28 و 29 بهمن سال 1370 در تهران برگزار شد و تاکنون هشت اجلاس دیگر به ترتیب در شهرهای استانبول (ترکیه)، اسلام آباد (پاکستان)، عشق آباد (ترکمنستان)،‌آلماتی (قزاقستان)، تهران (ایران)، استانبول (ترکیه)، دوشنبه (تاجیکستان) و باکو (اذربایجان) تشکیل شد. شورای وزیران: این شورا رکن اصلی و تعیین کننده سیاست ها و تصمیمات اکوست. این شورا مرکب از وزرای امور خارجه کشورهای عضو و یا نمایندگان دیگری با مقام وزارت از کشورهای عضو است. شورای وزیران سالانه تشکیل جلسه داده و محل اجلاس می تواند بطور متناوب در هر یک از کشورهای عضو باشد. تاکنون 17 اجلاس شورای وزیران برگزار شده است. شورای نمایندگان دائم: این شورا متشکل از مدیرکل مربوط وزارت امور خارجه و روسای نمایندگان سیاسی دولتهای عضو در تهران است. در واقع این شورا بازوی اجرائی شورای وزیران است و جز در مواقع تشکیل جلسه شورای وزیران، جانشین دائمی وزیران و از طرف انها مسئول اجرای سیاست ها و تنظیم امور است. این شورا به دفعات و هر زمان که لازم باشد، در تهران تشکیل جلسه می دهد. ریاست این شورا هر شش ماه با یکی از دولت های عضو است. تاکنون 142 اجلاس شورای نمایندگان دائم تشکیل شده است. شورای برنامه ریزی منطقه ای : این شورا مرکب از روسای سازمان های برنامه و بودجه دولت های عضو و یا نمایندگان انها با همان اختیارات است. این شورا بمنظور بررسی برنامه های اجرا شده از سوی سازمان و تحقق اهداف تعیین شده، حداقل سالی یکبار تشکیل جلسه می دهد. نتیجه این جلسات بصورت گزارشی از گذشته و ارزیابی عملکردها، تسلیم شورای وزیران می شود تا تصمیم گیری مناسب به عمل آید. تاکنون 19 اجلاس شورای برنامه ریزی منطقه ای تشکیل شده است. نشست های مقدماتی فنی و تخصصی : بمنظور بررسی موضوعات گوناگون کمیته هایی تشکیل می شود و گزارش انها جهت ملاحظه به شورای برنامه ریزی منطقه ای ارائه می شود. در این خصوص هفت نشست مقدماتی در رشته های زیر تشکیل می شود. حمل و نقل و ارتباطات، کشاورزی و صنعت، تجارت و سرمایه گذاری، انرژی، محیط زیست و معدن، مدیریت توسعه پایدار و منابع انسانی، تحقیقات اقتصادی و امار و امور بین الملل. دبیر خانه و دبیر کل سازمان همکاری اقتصادی (اکو) مقر دبیرخانه سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در تهران است. در راس دبیرخانه دبیرکل قرار دارد که از جانب دو معاون و شش مدیر، 3 دستیار مدیر، تعدادی کارشناس و کارمندان پشتیبانی مساعدت می شود. تعداد کنونی کارمندان دبیرخانه نزدیک به 60 نفر است که 35 درصد انها در رده های مختلف از اتباع جمهوری اسلامی ایران هستند. دبیرکل براساس معرفی یک دولت عضو از طرف شورای وزیران منصوب می شود و مدت تصدی او چهار سال است. درحال حاضر دبیرکل از کشور پاکستان است. دبیرکل بعدی از میان کشورهای عضو براساس حروف الفبا انتخاب خواهد شد. دبیرخانه برای مخارج و هزینه خود تابع بودجه مرکزی است و کارکنان ان کارمندان بین المللی تمام وقت محسوب می شوند. انتصاب مدیران و کارکنان دبیرخانه براساس میزان و سهم هر یک از کشورهای عضو است. وظایف دبیرخانه از این قرار است: - تهیه طرح و تنظیم برنامه فعالیت ها به منظور تسلیم به دولت های عضو. - حفظ تماس با دولت های عضو از طریق مجاری مقتضی به منظور پیگیری پیشرفت اجرای تصمیمات شورای وزیران و امور و موضوعات مرتبط سازمان. - اقدام به عنوان مقام اطلاعاتی در خصوص فعالیتهای اکو. - اقدام به عنوان مقام تمرکز بخش در مورد تمامی مسائل و موضوعات مربوط به اکو - تهیه دقیق گزارش سالانه در مورد فعالیت های اکو - حفظ تماس مستمر و نزدیک با موسسات و سازمان های تخصصی اکو - ارتباط با مجامع بین المللی و سازمان های منطقه ای که اهداف مشابه با اکو دارند. - تامین تسهیلات اداری و اسنادی و تهیه پیش نویس ها و گزارشها و اعلامیه های شوراها و کمیته ها و سایر ارکان. - حفظ اسناد و مطالعات و گزارش های اکو. - سایر امور محوله از سوی شورای وزیران . موسسات منطقه ای و کارگزاریهای تخصصی اکو برای همکاری در زمینه های خاص، سازمان ها و موسسات منطقه ای و کارگزاریهای تخصصی ایجاد شده اند که تعداد و ماهیت انها می تواند از سوی شورای وزیران تغییر یابد. این موسسات و کارگزاریها عبارتند از: - دانشکده بیمه اکو - اتاق بازرگانی و صنایع اکو - شرکت بیمه اتکایی اکو - بانک توسعه و تجارت اکو - کشتیرانی اکو - بنیاد علمی اکو - موسسه آموزش عالی اکو./2759/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 301]