واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
بازماندگان كربلا نويسنده:نعمت الله صفریمنبع:مجله پرسمان در برخى از روايات آمده است كه امام حسين عليهالسلام هنگام خروج از مدينه، نامهاى با مضمون زير خطاب به بنى هاشم نگاشت: «اما بعد فانه من لحق بى منكم استشهد و من تخلف لم يبلغ مبلغ الفتح; (9) هر كس به من بپيوندد، به شهادت مىرسد و كسى كه از من جدا شود، به پيروزى نخواهيد رسيد .» . اين نامه با واقعيات تاريخى كه حكايت از زنده ماندن تنى چند از بنى هاشم و غير آنها در واقعه عاشورا مىكند، منامات دارد و از اين رو، برخى در صدد توجيه آن برآمده، كلمه «استشهد» را به معنى «در معرض شهادت قرار مىگيرد» ، ترجمه كردهاند . كسانى را كه با مراجعه به منابع تاريخى، زنده ماندن آنها به دست مىآيد، در دو بخش بنى هاشم و اصحاب ديگر معرفى شوند: الف . بنى هاشم: 1 . امام سجاد عليهالسلام . 2 . حسن بن حسن، معروف به حسن مثنى . او در روز عاشورا، در حالى كه مجروح بود، اسير شد و در حالى كه اسماء بن خارجه، قصد كشتن او را داشت، عمربن سعد نگذاشت كشته شود . او با فاطمه دختر امام حسين عليهالسلام ازدواج كرد و در 35 سالگى دنيا را وداع گفت . وى در مدتى متولى اوقاف و صدقات حضرت على عليهالسلام بود . (10) حسن بن حسن، پدر عبدالله بن حسن معروف به عبدالله محض، پدر محمد بن عبدالله معروف به نفس زكيه است و به جهت آن كه اولين علوى بود كه از پدر و مادرى علوى به دنيا آمده بود، به اين لقب معروف شد . 3 . زيد بن حسن عليهالسلام . او نيز از فرزندان امام حسن عليهالسلام بود كه برخى منابع، حضور او را در كربلا تاييد كردهاند . (11) او مدت نود سال زيست و از بزرگان بنىهاشم به حساب مىآمد و مدتها متولى صدقات پيامبر اكرم (ص) بود . (12) 4 . عمرو (عمر) بن حسن عليهالسلام . گزارش حضور او در كربلا و زنده ماندنش پس از اين واقعه، در برخى از منابع ذكر شده است . (13) 5 . محمد بن عقيل . 6 . قاسم بن عبدالله بن جعفر . (14) ب . اصحاب ديگر: 1 . عقبة بن سمعان . او غلام رباب، همسر امام حسين عليهالسلام و مادر سكينه خاتون (15) بود كه در روز عاشورا اسير شده، نزد عمر بن سعد برده شد و هنگامى كه عمر شنيد كه و برده است، دستور آزادى او را داد . (16) 2 . ضحاك بن عبدالله مشرقى . او با امام حسين عليهالسلام چنين شرط كرده بود كه تا مادامى كه امام عليهالسلام يار و ياورى دارد، در كنار او باشد و هنگامى كه امام عليهالسلام تنها شد، بتواند آن حضرت عليهالسلام را ترك كند . از اين رو در روز عاشورا و در آخرين لحظات، به نزد امام عليهالسلام آمده، شرط خود را يادآور شد . امام عليهالسلام او را تصديق كرده، پرسيد: چگونه خود را نجات مىدهى؟ سپس فرمود: اگر بتوانى خود را نجات دهى، از نظر من مانعى ندارد . او پس از شنيدن اين سخن، سوار بر اسب خود شد و با جنگ و كشتن دو نفر از سپاه دشمن و شكافتن صف آنها، توانستبه طور معجزهآسا خود را نجات دهد . (17) مورخان بعدها از او به عنوان يكى از راويان حوادث مختلف عاشورا بهره بردند . (18) 4 . غلام عبدالرحمن بن عبدالله انصارى . او در صحنه كربلا حضور داشته، ناقل برخى از روايات بوده است . او مىگويد: هنگامى كه ديدم ياران كشته شدند، من از صحنه فرار كرده، خود را نجات دادم . (19) 5 . مرقع بن ثمامة اسدى . 6 . مسلم بن رباح مولى على . (20) همان گونه كه در لابلاى اسامى اين افراد يادآور شديم، تعداد فراوانى از روايات واقعه كربلا كه در كتب تاريخى به يادگار مانده، با واسطه يا بىواسطه از اين افراد نقل شده است . پی نوشت:9 . مجلسى، بحارالانوار، ج 44، ص 330 . 10 . بحارالانوار، ج 44، ص 166 و 167 . 11 . مقاتل الطالبيين، ص 119; به نقل از صالحى نجفآبادى، شهيد جاويد، ص109 . 12 . بحارالانوار، ج 44، ص 163 - 165 . 13 . تاريخ الطبرى، ج 4، ص 359; به نقل از شهيد جاويد، ص 109 . 14 . سير اعلام النيلاء، ج 3، ص 203 به نقل از شهيد جاويد، ص 109 . 15 . ابن مخنف، وقعة الطف، ص32 كه از تاريخ الطبرى، ج 5، ص 454 نقل شده است . 16 . ابن اثير، الكامل، ج2، ص569 . 17 . وقعة الطف، ص 34 و 35 (مقدمه) . 18 . وقعة الطف، ص35، مقدمه كه از تاريخ طبرى، ج 5، ص 421 و 422 نقل شده است . 19 . شهيد جاويد، ص 109 كه از تاريخ الطبرى، ج 4، ص 347 و تهذيب تاريخ ابن عساكر، ج 4، ص 338 نقل شده است .
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 308]