محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826107140
انقلاب اسلامی و حرکتهای انقلابی در جهان سوم
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
انقلاب اسلامی و حرکتهای انقلابی در جهان سوم به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران فضایی از اصول گرایی اسلامی سراسر جهان اسلام را فراگرفت که در نتیجه ی آن حرکت های اسلامی متعددی پدید آمد.در این دوره برخی حرکت های اسلامی که پیش تر خاموش بودند مجدداً فعال شدند و برخی ملهم از انقلاب اسلامی ظهور کردند.بر اساس یک پژوهش علمی (1) درباره ی تأثیر انقلاب اسلامی بر حرکت های انقلابی در کشورهای عربی چنین آمده است: در لبنان که بیش از هر کشور دیگری تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار گرفته جنبش های شیعی (امل)،(امل اسلامی)،حزب الله و گروه سنتی (جنبش توحید اسلامی) تحت تأثیر انقلاب اسلامی رشد کرده یا تأسیس شدند.در عراق نیز فعالیت (حزب الدعوه الاسلامی) که از حمایت آیت الله سید محمد باقر صدر برخوردار بود در اثر وقوع انقلاب اسلامی گسترش یافت.و در سال 1361 (مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق) با هدف مبارزه با حکومت صدام حسین پدید آمد که البته نقش انقلاب اسلامی در این امر کاملاً آشکار بود.هم چنین در عربستان سعودی وقوع انقلاب اسلامی انگیزه ی خوبی به اخوان المسلمین داد تا رژیم سعودی را مورد حمله قرار دهد.آنها چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران،تحت رهبری جهیمان العتیبی مسجدالحرام را اشغال کردند.(سازمان انقلاب اسلامی جزیره العرب) که گروهی شیعی بود و رهبری قیام های عاشورای 1979 در استان قطیف عربستان را بر عهده داشت نیز تحت تأثیر انقلاب اسلامی پدید آمد.علاوه بر این،در بحرین- که بیش از 70 درصد مردم آن شیعه اما حکومت در دست اقلیت سنی است – (جبهه ی اسلامی برای آزادی بحرین) در سال 1981 به کودتایی نافرجام دست زد.در کویت گروه حزب الله کویت پدید آمد در دو کشور قطر و امارات عربی متحده نیز گرچه گروه اسلامی خاصی فعالیت نمی کند اما اعتراضات اجتماعی دیده شده است.انقلاب اسلامی،در مصر تأثیری غیرمستقیم بر جنبش های اسلامی داشته است.این تأثیرگذاری هم باعث رادیکال شدن برخی جنبش- ها شد و هم جنبش های میانه رو را به فعالیت بیشتر برای رسیدن به اهداف خود تشویق کرد.گرچه رادیکالیسم اسلامی و توسل به شیوه هایی قهرآمیز علیه دولت مصر،از اوایل دهه 1970 شروع شده بود اما پس از انقلاب ایران،گروههای جدیدی،توسل به این شیوه ها را گسترش دادند.اوج این رادیکالیسم،ترور انورسادات در اکتبر 1981 توسط سازمان الجهاد تحت رهبری عبدالسلام فرج بود.سرانجام در سوریه و در میان فلسطینی ها نیز شاهد اثرگذاری انقلاب اسلامی بوده ایم.در سوریه (اخوان المسلمین) تحت تأثیر انقلاب اسلامی فعالیت خود را گسترش داد،هرچند این سازمان بعد ها به دلیل گسترش روابط ایران و سوریه به انتقاد از ایران پرداخت.در حال حاضر در میان فلسطینی ها دو گروه اصلی (جهاد اسلامی) و (سازمان مقاومت اسلامی) یا حماس حضور دارند که هر دو در نیمه ی دهه ی 1980 متأثر از پیروزی انقلاب اسلامی اعلام موجودیت کردند.در این میان،جهاد اسلامی آشکارا از انقلاب اسلامی دفاع کرد و خواستار الگو گرفتن از حرکت مردم ایران بود.مواضع دو سازمان یاد شده در برابر مسأله ی فلسطین،با مواضع ایران مشابهت بسیاری دارد.(2)انقلاب اسلامی به جز کشورهای عربی،در سایر مناطق و کشورها از جمله آسیای جنوبی،آسیای مرکزی،قفقاز و ترکیه نیز بازتاب یافته است.در افغانستان به دلیل اشتراک فرهنگی و زبانی،اثربخشی انقلاب اسلامی حتی پیش از پیروزی این انقلاب آغاز شد و در مقاومت مردم در برابر کودتای کمونیستی طرفدارشوروی نمود کاملی یافت.پس از پیروزی انقلاب ایران و اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی نیز گروههای شیعه و سنی،یعنی مجاهدین افغانی،از انقلاب اسلامی الهام می گرفتند و بدون شک تأکید این گروهها بر اسلام تحت تأثیر این انقلاب صورت گرفته بود.(3)در پاکستان نیز پیروزی انقلاب اسلامی ایران باعث ارتقای سطح فکری و بینش سیاسی نسل جوان شیعی و پیدایش (نهضت اجرای فقه جعفری) گردید؛نهضتی که از افق مشابهی با انقلاب اسلامی برخوردار است.بیشتر جمعیت اهل تسنن پاکستان نیز انقلاب اسلامی ایران را به دیده ی احترام می نگرند و خود را در چنبره ی فرقه هایی مانند (سپاه صحابه) گرفتار نکرده اند.البته در این میان،مسأله فرقه گرایی عاملی در جلوگیری از اثربخشی بیشتر انقلاب اسلامی در پاکستان بوده است.(4)در کشمیر نیز- که آن را به دلایل فرهنگی و تاریخی،ایران صغیر خوانده اند- همواره در اعتراضات مردمی،شعارهای انقلاب اسلامی طنین انداز می شود؛به ویژه اهالی کشمیر آزاد که به شدت طرفدار انقلاب اسلامی اند.(5)در آسیای مرکزی از جمله در کشورهای تاجیکستان و ازبکستان حرکتهایی تحت تأثیر انقلاب اسلامی پدید آمد،هرچند حضور چریک های وهابی- که مأتثر از حرکت طالبان اند- نیز دیده می شود.(6)در قفقاز نیز چه قفقاز تحت حاکمیت روسیه،یعنی جمهوری های مسلمان نشین این کشور مانند چچن،داغستان،بالکاریا و اوستیای شمالی- که سابقه ی مبارزه ی طولانی با روسها داشته اند- (7)و چه قفقاز جنوبی،یعنی جمهوری آذربایجان،بازتاب انقلاب اسلامی وجود داشته است.گفتنی است در جمهوری آذربایجان این حرکت در حزب اسلامی آن تجلی یافت.و نهایتاً،حتی در ترکیه ی لاییک نیز نفوذ احزاب اسلامگرا قابل مشاهده است.به جز سه محور اساسی ذکر شده،تأثیرات انقلاب اسلامی ایران در چند زمینه ی دیگر نیز نمود می یابد که به صورت گذار بدانها می پردازیم:1.دولتها و نخبگان سیاسی در جهان اسلام؛فضای در حال گسترش اسلام گرایی که ناشی از وقوع انقلاب اسلامی ایران بوده است،بر دولتها و نخبگان سیاسی در جهان اسلام تأثیر نهاده و نمودهایی بارز یافته است؛مانند تغییر بعضی از حکومتها و پیوند آنها با اسلام (مانند سودان و پاکستان)،ورود اسلام گرایان به پارلمان (مانند حزب الله لبنان و اخوان المسلمین اردن)،تغییر ایده های رؤسا و شاهزادگان و خط مشی های سیاسی و بین المللی دولتها (مانند مالزی و عربستان سعودی) و نیز تشکیل دولت توسط احزاب اسلام گرا (مانند ترکیه).2.سازمان های بین المللی؛حضور و مواضع ایران انقلابی در سازمان های بین المللی مانند جنبش عدم تعهد،سازمان کنفرانس اسلامی،اوپک و اتحادیه ی بین المجالس،در تصمیمات و قطعنامه های صادر شده نقش مهمی داشته؛از جمله همکاری ایران و عربستان دو اوپک در سالهای اخیر باعث افزایش بهای جهانی نفت گردیده است.ناگفته نماند که که ایران در برخی ارگان های وابسته به سازمان ملل متحد مانند سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (یونسکو) نیز اثرگذار بوده است.3.الهیات رهایی بخش در آمریکای لاتین؛امریکای لاتین شامل بیست کشور است که به دلیل صدها میلیارد دلار بدهی خارجی و وابستگی اقتصادی و در نتیجه،فقر شدید،از دهه ی 1960 شاهد برخی وقایع بوده است؛مانند پناه بردن مردم به کلیساها،سیاسی شدن کشیشان و نیز ظهور پرشمار انجمن های مسیحی با افکار سیاسی.(8) گفتنی است فیدل کاسترو،رهبر انقلاب کوبا،مصاحبه ای به وجود این حرکت گسترش یافته اشاره کرده است.هم چنین،سوموزا دیکتاتور سرنگون شده ی نیکاراگوئه در انقلاب 1979 این کشور،ضمن تأکید بر نقش کشیشان در این انقلاب،به وجود ارتباط بین انقلابیون نیکاراگویه و ایران اشاره نموده و ادعا کرده است کشیشهایی که در انقلاب نیکاراگویه نقش داشتند پیش از پیروزی انقلاب به ایران رفت و آمد می کردند و امام خمینی ملاقات می نمودند.(9)چهره ی عمومی جوامع اسلامی؛پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد تغییراتی در چهره ی ظاهری جوامع در کشورهای اسلامی و رفتارهای عمومی آنها و حتی در میان مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی بوده ایم؛از قبیل گسترش حجاب اسلامی،در کشورهای اسلامی که نمونه بارز آن در ترکیه ی لاییک و در میان مسلمانان ساکن در کشورهای غربی مشاهده می شود،هم چنین گرایش بیشتر مسلمانان به شرکت در مراسم مذهبی و هم چنین رعایت تکالیف دینی را می توان ذکر کرد.این امر حتی در کشورهای دوردست آسیایی مانند اندونزی و مالزی در اروپا و امریکا نیز دیده می شود.پی نوشت ها:1. حمید احمدی،(انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی در خاورمیانه ی غربی)،مجموعه مقالات پیرامون جهان سوم،ص118-155.2. در مورد تأثیرات سریع و اولیه ی پیروزی انقلاب اسلامی بر حرکت مردم فلسطین،روزنامه ی القبس در اواخر سال 1385 گزارش داد که صدها تظاهرات کننده در شهرهای غرب اسراییل و نوار غزه با شعارهای الله اکبر به مکان های فروش مشروبات الکلی و سینماها حمله کردند.هم چنین در اثنای یک مسابقه ی فوتبال،تماشان به هنگام شعاردادن علیه دسته ی اسراییلی شرکت کننده،شعار (خمینی خمینی) سر می دادند.(روزنامه ی جمهوری اسلامی،8/12/1358)در زمینه ی الهام گیری فلسطینی ها از انقلاب ایران،یکی از اعضای رهبری سازمان جهاد اسلامی فلسطین در مصاحبه ای چنین گفت: پیروزی اسلام در ایران ما را مقاوم تر می سازد. ما در بیانیه ها و نشریات خود بر محوور تهران- قدس تأکید کردیم؛محوری که به زودی امریکا و اسراییل را از منطقه بیرون خواهد کرد.وی افزود ترور افسر امنیتی اسراییل به نام روز نتال هدیه ای بود به روح شهدای مکه تا بر همبستگی مبارزات مردم فلسطین و ایران تأکید کنیم. (کیهان،10/12/1366).3. نگاهی به نشریات و کتابهای مجاهدین افغانی در دوره ی مورد نظر،این گفته را تأیید می کند؛از جمله بنگرید به شماره های مختلف مجله ی حبل الله که با عنوان ارگان نشریاتی سید جمال الدین حسینی در سال های مورد نظر منتشر می گشت.4. شیعیان بیشتر در مناطق شمالی پاکستان ساکن اند،یعنی در مرز سه کشور هند،چین و افغانستان. علامه سید عارف حسین حسینی- که در سال 1363 رهبر نهضت اجرای فقه جعفری شد و در نهایت به شهادت رسید- معتقد بود موضوع پذیرش رهبری امام خمینی در جهان اسلام یک ضرورت است.وی تأکید می کرد که ما به امریکا اجازه نمی دهیم از پایگاههایش در پاکستان علیه ایران استفاده کند.هم چنین اهل سنت پاکستان به دو گروه بریلوی ( که به مراتب به عقاید شیعه و حب اهل بیت نزدیکتر هستند) و دیوبندی (که عقاید سلفی و شبه وهابی دارند) تقسیم می شوند. حدود 80% اهل سنت این کشور به دلیل گرایشهای اعتقادی و سیاسی دیدگاههای نزدیکی با ایران دارند. موارد متعدد از جمله حضور غلام اسحاق خان،رییس جمهور پاکستان در مراسم تشییع پیکر امام خمینی (رحمه الله علیه) در خرداد 1368 و پیش از آن استقبال کم نظیر از حضور ریاست جمهوری ایران در پاکستان و نیز بزرگداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و روز قدس در پاکستان،گویای بازتان و اثربخشی انقلاب اسلامی در پاکستان است؛ حتی ضیاءالحق حاکم نظامی پاکستان اعلام نمود که هدفش حاکمیت بخشی به فقه حنفی در کشور است.به رغم این امر،فرقه گرایی تا کنون از چهره های بارز صحنه ی سیاسی پاکستان بوده است.برای آگاهی بیشتر از فرقه گرایی در پاکستان و نقش منفی آن در اثربخشی بیشتر انقلاب ایران بر این کشور،بنگرید به: حاج سید کمال جوادی،فهرستواره ایرادات و شبهات علیه شیعیان در هند و پاکستان،صفحات مختلف؛علی مرتضی زیدی،ریشه یابی علل تفرقه گرایی در پاکستان،پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی علوم سیاسی،صفحات مختلف؛سیدرضا صالحی امیری،کالبد شکافی فرقه گرایی در پاکستان،پایان نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی،صفحات مختلف.5. کیهان،26/3/1370.6. عبدالوهاب فراتی،انقلاب اسلامی و بازتاب آن،ص89-92؛چالش سیاسی- مذهبی در حاشیه خزر (چریک های وهابی امنیت آسیای مرکزی و قفقاز را تهدید می کنند).آفتاب امروز،17/6/1378،ص10.7. در این زمینه ر.ک:م. گامر و دیگران،با روی شمال قفقاز،دو قرن مبارزه ی مسلمانان قفقاز،ترجمه ی سید غلامرضا تهامی،صفحات مختلف.8. برای مطالعه ی ویژگیها و دیدگاه های برخی از نظریه پردازان (الهیات رهایی بخش)بنگرید به: عباس منوچهری،نظریه های انقلاب،ص32-34؛کلیسای شوروی،ترجمه جواد یوسفیان،تهران نشر نی،1368.9.Anastasio Somoza,as told to Jack Cox,Nicaragua Betrayed,Belmont: Western Island publishers,pp 23-26 & 91-93.منبع:کتاب،انقلاب اسلامی ایران،جمعی از نویسندگان،نشر معارف،1384 ، چاپ چهارم،صص 211 تا 216
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 623]
-
گوناگون
پربازدیدترینها