واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی:
متخصصان گوارش معتقدند اسهال زمانی روی می دهد که حجم مدفوع زیاد و قوام آن کم شود و تعداد دفعات اجابت مزاج از ۳ نوبت در شبانه روز تجاوز کند. چنانچه هر کدام از این ۳ شرط وجود نداشته باشد، نمی توان از اصطلاح اسهال استفاده کرد... دکتر سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و استاد دانشگاه درباره چگونگی تغذیه ما در هنگام ابتلا به این مشکل گوارشی به نکات جالبی اشاره کرده اند که در ادامه می?خوانید. ▪ آقای دکتر! از دیدگاه علم تغذیه چه دلایلی باعث بروز اسهال می شود؟ عوامل متعددی فرد را به اسهال مبتلا می کنند که ممکن است تغذیه ای، دارویی، مسمومیت و... باشند. به عنوان مثال، مصرف غذاهای مانده و فاسد و استفاده مکرر از آنتی بیوتیک ها و حتی پرخوری می توانند این مشکل را ایجاد کنند. در برخی فصول هم علت ابتلا به اسهال، شیوع بعضی از میکروب ها، ویروس ها و انگل هاست. گاهی فشارهای هیجانی، حساسیت های غذایی و... رشد باکتری ها را در روده افزایش می دهند و به سوءجذب غذا منجر می شوند. برخی مواقع نیز بدن به علت سوءتغذیه و خوردن بیش از حد غذا نمی تواند از عهده هضم و جذب آن برآید، در نتیجه برای هضم غذاها از باکتری هایی که به طور طبیعی در روده وجود دارند، کمک می گیرد. این باکتری ها گاز و نفخ ایجاد می کنند و به دفع موادغذایی سرعت می دهند و به این ترتیب مواد مازاد بر نیاز بدن خارج می شوند. ▪ آیا ویژگی های ظاهری مدفوع با توجه به هر کدام از این عوامل متفاوت است؟ بله. مثلا، اگر اسهال به دلیل افراط در مصرف مواد کربوهیدرات یا قندی ایجاد شده باشد، مدفوع بوی ترشیدگی دارد و اگر در اثر افراط در مصرف مواد پروتئینی باشد، خاکستری با بویی تند است. مادری که از شیر خود فرزندش را تغذیه می کند نباید نگران دفع مکرر و شلی مدفوع کودک باشد زیرا معمولا کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند به دفعات مدفوعی نرم و به رنگ زرد طلایی دارند. زمانی می توانیم بگوییم کودکی به اسهال مبتلا شده که مدفوعش کف آلود باشد یا بوی تندی بدهد. همچنین در بزرگسالان، اسهال هایی که به علت میکروبی ایجاد می شوند، بوی تند و زننده ای دارند. ▪ معمولا با چه باورهای نادرست تغذیه ای در بیماران مبتلا به اسهال مواجه می شوید؟ یکی از باورهای نادرست، محدود کردن غذا است. یعنی یا میزان غذا را کم یا خوردن آن را به طور کامل قطع می کنند. در حالی که کودکی که به اسهال مبتلا شده و از شیر مادر استفاده می کند، باید هرگاه گرسنه شد، شیر بخورد زیرا شیرمادر هم داروست و هم غذا و باید به دفعات به او خورانده شود. اگر اسهال و استفراغ شدید بود، باید علاوه بر شیر، آب جوشیده ولرم نیز به کودک داد. از آنجا که اسهال در کودکان با دفع فراوان آب همراه و ذخیره آب بدن کودکان کمتر از بزرگسالان است، مواد سمی بدن دفع نمی شود و انباشتگی این مواد به دلیل کاهش ادرار یا حل نشدن مواد سمی در آب، باعث ناراحتی های بیشتری در کودک می شود. ضمن اینکه تغذیه مناسب در دوره اسهال هم در کودکان و هم در بزرگسالان سرعت ترمیم مخاط روده و سرعت تولید آنزیم هایی مانند دی ساکاریداز و به خصوص لاکتاز را افزایش می دهد که هر دوی اینها برای بهبود سریع تر مخاط روده مفید هستند و میزان غذای جذب شده را در روده ها افزایش می دهند. پس نه تنها کاهش تغذیه در دوران اسهال توصیه نمی شود، بلکه باید تعداد دفعات آن در جریان اسهال بیشتر شود به طوری که استفاده از مواد غذایی بیشتر، دو هفته پس از قطع اسهال باید ادامه داشته باشد تا کمبود مواد ضروری که جذب نشده اند و ذخایرشان در بدن کم شده، جبران شود. توصیه دیگر این است که والدین هنگام اسهال کودکان در هر وعده غذایی یک قاشق مرباخوری روغن مایع به خصوص روغن زیتون یا روغن کنجد یا روغن هسته انگور به غذای کودکشان اضافه کنند و مطمئن باشند که این روغن افزوده شده باعث شدت یافتن اسهال فرزندشان نخواهد شد. اصولا افراد تصور می کنند روغن ها باعث افزایش تعداد دفعات مدفوع یا شل شدن آن می شوند در حالی که این طور نیست. این توصیه در مورد بزرگسالان هم صدق می کند ولی باید از روغن های مایع و روغن های نجوشیده، استفاده کرد. حتی افزودن یک قاشق مرباخوری کره پاستوریزه به کته و افزودن سینه مرغ آبپز به غذا پس از فروکش کردن اسهال می تواند نیرو و توانی که از بیمار سلب شده، جبران کند. ▪ بایدها و نبایدهای مصرف مواد غذایی در این دوران شامل چه مواردی هستند؟ مصرف غذاهای مناسب سن مانند کته، هویج پخته شده و سیب پخته شده و سیب خام بدون پوست در بهبود اسهال موثر است و می تواند در ضدعفونی کردن و از بین بردن میکروب ها در بدن تاثیرگذار باشد. بهترین مواد غذایی، ماست و دوغ به خصوص از نوع پروبیوتیک هستند. این مواد، باکتری های زنده دوستدار سلامت دارند و می توانند از استقرار میکروب های بیماری زا در دستگاه گوارش جلوگیری کنند. هرچه بیشتر ماست بخورید هم آثار آن را برای تامین مواد مغذی و ضدعفونی کردن دستگاه گوارش، بیشتر خواهید دید. خوردن سیب بدون پوست خام یا پخته بدون شکر، موز و هویج برای درمان اسهال مفید است به خصوص اینکه در اثر اسهال، پتاسیم بدن دفع می شود و افراد احساس ضعف و خستگی می کنند. موز یکی از میوه های سرشار از پتاسیم است و ترکیبات فیبری بسیار خوبی دارد که می تواند به کاهش دفعات اسهال کمک کند. اما سبزی های خام، میوه ها و مواد غذایی ای که اسمولاریته بالایی دارند، مانند مایعات شیرین و آبمیوه های تجاری نباید به فرد مبتلا به اسهال داده شود زیرا این مواد دفعات دفع را افزایش می دهند و اسهال را بدتر می کنند. به علاوه، مواد غذایی کهنه و فاسد، فست فودها، سوسیس و کالباس، غذاهای سرخ شده، غذاهایی که حاوی الیاف زیاد و فیبرهای نامحلول هستند، نباید در این دوران مصرف شوند زیرا فیبرها می توانند به سرعت عبور غذاها کمک کنند. بهتر است از موادغذایی کم فیبر یا فیبرهای محلول استفاده کنید و خوردن غذاهای حاوی فیبر نامحلول در صورت وجود یبوست مورد توجه قرار گیرد. ▪ خیلی ها ممکن است هنگام ابتلا به اسهال خودسرانه دارو بخورند. این کار چه مشکلاتی را برایشان می تواند در پی داشته باشد؟ معمولا اسهال و استفراغ یک حالت دفاعی در بدن ایجاد می کند که نباید جلوی آن را با مصرف دارو گرفت. گاهی افراد به محض ابتلا به اسهال و استفراغ دارو مصرف می کنند تا جلوی اسهالشان را بگیرند در حالی که اسهال و استفراغی که به علت پرخوری و مسمومیت ها ایجاد می شود، یک حالت تدافعی است تا بدن عوامل بیماری زای بی شماری که حمله کرده اند و توان دفاع از خود را در مقابل آنها ندارند، بیرون براند. چون آب زیادی از بدن دفع می شود، مصرف آب و مایعات فراوان اهمیت زیادی هم در کودکان و هم در بزرگسالان دارد. روزنامه سلامت پایگاه اینترنتی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23970]