واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: معانی بیست گانه ذکر در قرآن
قرآن كریم سرچشمه بزرگی از كلمات زیبا است كه فهم معانی آن نیاز به ورزیدگی و اندیشه عمیق دارد تا سد احتمالاتممكن گردد، بنابراین، شناخت «وجوه» و معناهای احتمالی یك ضرورت تفسیری به شمار میرود.اصولاً «وجوه» به معناهای احتمالی گفته میشود.بنابراین، اگر برای لفظ یا عبارتی چند معنا احتمال رود، این معناها را وجوه گویند.در این میان، یكی از واژههای قرآن كه معناهای مختلفی در قرآن دارد، كلمه «ذكر» است كه در چند معنی به كار میرود؛ مقاله زیر به بررسی آن میپردازد.«ذكر» یاد كردن و یادآوری است، خواه با زبان باشد و یا با قلب.«ذكر» را همچنین به معنای حفظ چیزی و در مقابل «نسیان» به معنی فراموشی دانستهاند، «تذكر» نیز به معنای یادآوری است.ذكر را میتوان به جوارحی، زبانی، جلی، خفی و قلبی تقسیم كرد.در قرآن كریم«ذكر» معناهای گوناگون و ویژه خود را دارد؛یعنی تنها به معنی یادآوری كردن و یاد كردن به كار نمیرود، بلكه اگر در معانی ایات الهی بیشتر اندیشه كنیم، میتوانیم به وجوه بیست گانه ذكر، این چنین اشاره كنیم: 1.یاد كردن به زبان فاذكروا الله كذكركم آباءكم؛پس خداوند را یاد كنید، همچنان كه از پدرانتان یاد میكنید ؛(سوره بقره، ایه 200)2.یاد كردن در دل ذكروا الله فاستغفروا لذنوبهم؛خدا را یاد كردند، پس برای گناهانشان درخواست آمرزش نمودند ؛(سوره آل عمران، ایه 135)3. حفظ كردن واذكروا ما فیه؛و آنچه در آن است، حفظ كنید ؛(سوره بقره، ایه 63)4.طاعت و پاداش فاذكرونی اذكركم؛پس از من پیروی كنید، تا من نیز به شما پاداش دهم ؛ (سوره بقره، ایه 152)5.نمازهای پنج گانه فاذا اَمنتم فاذكروا الله؛پس هر گاه امنیت یافتید، خدا را یاد كنید(نماز را بر پای دارید) ؛(سوره بقره، ایه 239)6.موعظه وذكّر فانّ الذّكری تنفع المؤمنین؛و موعظه كن كه موعظه(به مؤمنین سود میرساند) ؛(سوره ذاریات، ایه 55)7.بیان او عجبتم أن جاءكم ذكر من ربكم؛ایا تعجب كردید كه بیانی از سوی پروردگارتان آمد ؛ (سوره اعراف، ایه 69)8.تعریف كردن اذكرنی عند ربك؛مرا به نزد اربابت متذكر شو؛از حسن و خوبیها من برایش تعریف كن ؛(سوره یوسف، ایه 42)9.قرآن و من اعرض عن ذكری؛و هر آن كه از ذكر من (قرآن) روی گرداند… ؛(سوره طه، ایه 124)10.تورات فاسئلوا اهل الذّكر؛پس از اهل تورات بپرسند ؛(سوره نحل، ایه 43)11.خبر ساتلوا علیكم منه ذكراً؛به زودی، از آن قضیه برایتان خبری میآورم ؛(سوره كهف، ایه 83)12.شرف و انّه لذكر لك؛و به تحقیق كه این شرافتی برای تو است ؛(سوره زخرف، ایه 44)13.مسخره كردن: اهذا الذی یذكر ءالهتكم؛ایا این همان كسی است كه خدایان شما را مسخره میكند ؛(سوره انبیاء، ایه 36)14.لوح محفوظ: من بعد الذّكر؛پس از لوح محفوظ ؛(سوره انبیا، ایه 105)15.ثناگویی: و ذكر الله كثیراً؛و خداوند را بسیار ثنا میگوید ؛(سوره احزاب، ایه 21)16.وحی: فالتالیات ذكرا؛پس فرشتگانی كه وحی را تلاوت میكنند ؛(سوره صافات، ایه 3)17.رسول: قد انزل الله الیكم ذكراً.رسولاً یتلوا علیكم ایات الله؛به تحقیق، خداوند به سوی شما پیامبری فرستاد كه بر شما ایات او را میخواند ؛(سوره طلاق، ایات 10 و 11)18.نماز: ولذكر الله اكبر؛و به تحقیق كه ذكر خدا(نماز) بالاتر است ؛(سوره عنكبوت، ایه 45)19.نماز جمعه: فاسعوا إلی ذكر الله؛پس بشتابید به سوی نماز جمعه ؛(سوره جمعه، ایه 9)20.نماز عصر: عن ذكر ربی؛ازیاد پروردگارم(نماز عصر) ؛(سوره ص، ایه 32)منبع: مجله بشارتتنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه تبیان_شکوری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 435]