واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نآمد گه آن آخر کز پرده برون آيي/آن روي بدان خوبي در پرده نهان تاکي و يا نيست شو تا هستي ات در پي رسد /تا تو هستي، هست در تو کي رسد و آنچنان خوش گفته اند در ادبيات که عطار روح بود و سنايي دو چشم او /ما از پي سنايي و عطار آمديم که هنوز چشم هايي شعر در نفس واژگان شاعران بزرگ پلک مي زند. فريدالدين ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهيم بن اسحاق عطار نيشابوري، در هفت وادي عشق ،با سمبل قرار دادن سيمرغ که در واقع سالکان راه حق هستند،راه پرتلاطم عشق را پيمود و با راهنمايي مرشد خود هدهد به منزلگاه سيمرغ که همان ذات حضرت حق است،مي رسند. عطار از جمله شعرا و عارفان نام آور ايران است که در قريه کدکن يا شادياخ در اواخر قرن ششم و اويل قرن هفتم هجري قمري به دنيا آمد و از دوران کودکي او اطلاعي در دست نيست جز اينکه پدرش در شهر شادياخ به شغل عطاري که همان دارو فروشي است مشغول بوده و بعد از وفات پدر، کار او را ادامه مي دهد. او در اين هنگام علاوه بر عطاري، طبابت نيز مي کرد که ناگهان بر اثر حادثه اي انقلاب روحي و دروني رويه زندگي او را کاملا تغيير داده و از اين پس عطار پا در وادي عشق مي نهد و عشق ورزي را تجربه مي کند. عطار، يکي از شاعران بزرگ متصوفه و از مردان نام آور تاريخ ادبيات ايران است، سخن او ساده و گيراست به گونه اي که براي بيان مقاصد عرفاني خود بهترين راه را که همان آوردن کلام ساده و بي پيرايه و خالي از هرگونه آرايش است، انتخاب کرده است. آثار عطار نيشابوري بر گرفته از نگرشي عرفاني است و متفاوت با سنت دوران است و نوعي تفکر ويژه در آثار عطار وجود دارد که هنوز ناشناخته است. همواره کساني که وارد وادي عرفان مي شوند نوعي تجديد نظر و بازسازي فکري نسبت به آموزه هاي ديني در ذهن خود و در مرحله بعد در قلم و سخن خود ايجاد مي کنند. در مقوله شناخت و معرفت، علاوه بر آموختن بايد آموخته ها را نيز هرس کرد و عرفان و عارفان زمان عطار احساس کردند آنچه که جامعه ايران آن دوران را فراگرفته نيازمند تجديد نظر و هرس است که خود کاري سخت و ضد عادت است. نمونه بارز اين نوع نگرش را در آثار و اشعار عطار بارز است و شخصيتها و قهرمانان آثار وي در بسياري از موارد با سنت ضديت دارند. اگر در مواردي عرفا خارج از ضابطه و در کنايه سخن مي گويند به دليل همين مقاومت و ضديت سنت با اين نگرشها است و عطار بر اين مبنا منطق الطير خود و داستان پرندگان را نوشت و نگرش و انتقادات خود را به سنتهاي موجود در اين قالب به کنايه اعلام کرد. هر جا که وجه نظري عرفان به عملي تبديل مي شود عرفا به خيال پردازي روي مي آورند و از اين رو منطق الطير حرکتي براي بازسازي يک انديشه به معناي اشراقي آن است. تفاوت ميان نگاه عرفاني و ديني به معناي مرسوم را بايد در آثار عطار جست و جو کرد که بيانگر آن است که عارف نسبت به ديندار يک قدم جلوتر است و عطار در منطق الطير اين فلسفه و نگاه را بسيار جا انداخته و با زيرکي نکته ها و نقطه هاي مبهمي را در آثار خود باقي گذاشته و بسيار تناقض آميز حرف خود را گفته است. عطار و ديدگاههاي او را ميانه اي مولوي و حافظ است و انسان مد نظر عطار نه فرشته است و نه شيطان بلکه او آدم است. عطار رسيدن به مرتبه فرشتگي را روح کمال نمي داند بلکه آدم بودن و خطا کردن را بخشي از وجود انسان مي داند و در اين شرايط است که کنترل نفس و وجود، امري ارزشمند خواهد بود. بدون شک شناخت همه جانبه اين شخصيت جهاني و منظومه پر بر و رنگارنگ آثار و افکار شيخ عطار بويژه براي نسل جوان، ضرورتي انکار ناپذير است که انجام اين مهم جز از عهده اهل نظر و دلبستگان فرهنگ و معرفت ايراني اسلامي بر نمي آيد. 25 فروردين ماه در تقويم فرهنگي ايران به نام پر افتخار يکي از مفاخر و نوادر شعر و ادب و عرفان ميهن اسلامي شيخ فريدالدين عطار نيشابوري زيپ و زينت يافته است و عطار شاعر بزرگ و عارف بي بديلي است که عطر سخن نغز و پر مغزش مشام جان هر صاحبدلي را نوازش داده و سيمرغ برشکوه نامش بر قله قاف معرفت انساني نشسته است. عطار پيري روشن ضمير و آگاه دل است که هفت شهر عشق را به گام هاي شور و وجد عارفانه خويش در نوريده و در اين طريقيت روحاني، مرشد و راهنماي عشاق جهان، چونان مولانا جلال الدين محمد بلخي گرديده است. شعر عطار پس از حکيم سنايي غزنوي از جلوه هاي درخشان شعر عرفاني است و عطار در مهمترين منظومه خود يعني منطق الطير، بيان تازه و بديعي از مقامات عرفاني ارايه کرده است . داستان شيخ صنعان که در دل منطق الطير جاي دارد به روشي عبرت آموز، گناه و سقوط و نجات دوباره را به زيباترين وجهي بيان کرده است. هفت وادي سلوک که عطار در منطق الطير مطرح کرده ، برداشت تازه ديگري است از هفت خان رستم که حکيم ابوالقاسم فردوسي در شاهنامه آن را مطرح کرده است. عطار به تقدس عدد هفت توجه ويژه داشته است و راه سلوک را از طريق طي کردن هفت وادي دشوار ميسر مي دانسته است و نظر عطار در زمينه مقامات عرفاني با هيچ يک از منابع قبل از او در اين عرصه بطور مطلق تطبيق ندارد. هفت شهر عشق زاده انديشه خلاق و بديع عطار نيشابوري است و از اين حيث مي توان آن را در ميان نظريه پردازان عرفان اسلامي مميز و ممتاز دانست. در حيات و ممات اين شاعر عرفان گوي ايراني افسانه سرايي هاي بسياري شده، چنانکه روايت است که اين شاعر بزرگ در سال 618 به دست مغولان کشته شده و مصيبت نامه ، عطارنامه ، مختارنامه ، تذکره الاوليا ،الهي نامه ، منطق از جمله آثار اين شاعر گران سنگ سرزمين پارسي گويان جهان است. به گزارش ايرنا،برگزاري نشست هاي علمي و فرهنگي به مناسبت روز بزرگداشت عطار نيشابوري نيز در همين راستا قابل ارزيابي و نيز شايسته قدرداني است. گزارش از محمود رييسي 671/7359
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 574]