واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: فرهنگسازی در بازیهای کودکانه جایگاهعروسکهای ملی در دنیا الگوسازی در روشهای تعلیم و تربیت از مهمترین و کلیدیترین مفاهیم است و در حالی که افراد در هر سن و جنسی الگوهای خاص خود را دارند، دوران کودکی در این میان از اهمیت خاصی برخوردار است. طبیعی است که الگوهای دوران کودکی بهطور عمده از مؤلفههای عاطفی به جای گزارههای عقلانی بهره میبرند و به همین دلیل استفاده از نمادهایی چون شخصیتهای فانتزی و حیوانی در انتقال مفاهیم آموزشی و تربیتی به کودکان همواره مورد توجه بوده است. در این میان قدرت بالای عروسک در ایجاد حس همذاتپنداری و تفاهم خیالی با کودک موجب شده بسیاری از کشورهای دنیا برای تولید عروسکهای مورد نظرشان سرمایهگذاریهای هنگفتی کنند. از اینرو امروزه کشورهایی که از پیشینه و تاریخ کهنی برخوردار هستند با توسعه عروسکهای ملی سعی در تقویت ریشههای فرهنگیشان در میان نسلهای جدید دارند و کشورهایی که فاقد چنین ویژگیهای فرهنگی و تاریخیای هستند نیز با توجه به این مهم اقدام به خلق عروسکهای ملی برای خود کردهاند و در سایه غفلت کشورهای دیگر، کودکان سراسر جهان را از طریق عروسکها تحت سلطه فکری و فرهنگی خود درآوردهاند. بسته فرهنگی آمریکایی برای جهان «باربی» هنگامی متولد شد که علاقه دختر یک زوج کارخانهدار آمریکایی در کالیفرنیا منجر به عقد قرارداد برای دریافت امتیاز عروسکی موسوم به «لیلی» از آلمانیها شد. در آن زمان عروسک لیلی که از شخصیت، اندام و چهره یک زن خیابانگرد آلمانی به همین نام ساخته شده بود، بیشتر به عنوان یک قطعه کلکسیونی فقط به کلکسیونرهای اسباببازی فروخته میشد، اما کمپانی متل پس از عقد قرارداد با آلمانیها و اعمال تغییراتی در چهره این عروسک که آن را به نژاد آنگلوساکسون نزدیکتر میکرد، به تولید انبوه آن در آمریکا اقدام کرد. در همان زمان نام لیلی در کمپانی متل به باربی که مخفف باربارا نام دختر کوچک رئیس کمپانی متل بود، تغییر یافت. باربی بزودی در صدر فروش اسباببازیهای جهان قرار گرفت به طوری که قیمت آن از 3 دلار در سال 1959 به 4 هزار و 500 دلار در سالهای اخیر رسید. امروزه اين شرکت با ثروت بیش از 500 میلیون دلاری خود یک شرکت سهامی عام در آمریکاست و با تولید انواع مختلف این عروسک تجارت خود را گسترش داده است. کمپانی متل پس از رونق یافتن باربی در سال 1961 عروسکی به نام «کن» تولید کرد. این عروسک پسری بود با لباسهای شیک و موهای قهوهای که این بار نامش را از نام پسر خانواده هندلر گرفته بود. به این ترتیب عروسک باربی صاحب یک دوست شد. بعدها در سال 1963 عروسک «میچ» و در سال 1965 عروسک «اسکیپر» به کن و باربی پیوستند. در سال 1968 کمپانی متل برای جهانیتر کردن باربی به ساخت و فروش عروسکهای سیاه و زرد اقدام کرد. باربیهای نژاد سیاه و زرد با اندامی مانند اندام باربی اصلی ساخته شدند و فقط رنگ پوست و چهرة آنها متفاوت طراحی شد. عروسک دورگه آفریقایی- آمریکایی برای کودکان سیاهپوست در آمریکا و آفریقا که به باربی سیاهان معروف شد با نام «کریستین» به بازار آمد و «کییرا» نامی بود که برای باربی ژاپنیها و چینیها انتخاب شد. «ترزا» هم نام باربی نژاد آمریکای لاتین است که در سال 1988 یعنی 2 سال قبل از کییرا به بازار آمده بود. باربی در موارد مختلفی به فرهنگ آمریکایی خدمت کرده است. در طول جنگ عراق و آمریکا در سال 1990 عروسک باربی با پوشش نظامی آمریکایی به تهییج افکار عمومی پرداخت. پس از واقعه 11 سپتامبر نیز باربی با پوشیدن یونیفرم نیروهای نظامی ضدتروریست با ایفای نقش جدید خود با شعار «باربی، روح آمریکایی» به بازار آمد. بدون شک عروسک باربی که برخلاف دیگر عروسکها با چهره یک زن 20ساله آمریکایی طراحی میشود یک سفیر فرهنگی تمامعیار برای آمریکاییها محسوب میشود. اهمیت این عروسک برای آمریکاییها تا حدی است که شرکت متل طراح سابق موشکهای اسپارو و هاوک در پنتاگون را برای طراحی تغییرات و به روز کردن آن در استخدام خود گرفته است. برای خریداران باربی کار با خرید یک عروسک تازه شروع میشود زیرا عرضه وسایل مکمل باربی از قبیل لباس خواب، وسایل حمام، مایوی شنا، لباس میهمانی، وسایل آرایش و... که هر ساله چندین بار با توجه به مد روز تغییر میکند آغازی بر خریدهای مکرر است. کودکان در هر سن و با هر جنسی با الگوهای خاص خود همذاتپنداری میکنند. طبیعی است که الگوهای دوران کودکی به طور عمده از مؤلفههای عاطفی به جای گزارههای عقلانی بهره میبرند و عروسکها بهترین عرصه را برای خیالپردازیهای کودکانه دختربچهها فراهم میکنند. دروما عروسک یک چشم ژاپنی عروسکهای دروما عروسکهای دایرهای بدون دست و پایی هستند که با رنگهای تند قرمز، زرد، سبز و سفید رنگآمیزی میشوند. این عروسک که روی صورت آن ریش و سبیل نقاشی شده معمولا مرد است. به جای چشمهای این عروسک 2 دایره سفید طراحی شده است. در واقع چشم راست عروسک طبق یک سنت دیرینه هنگام ساخت روی آن نقاشی میشود اما چشم چپ را صاحب عروسک هنگامی که آرزوهایش برآورده شود، نقاشی خواهد کرد. دروما در ژاپن نماد خوشبینی، استقامت و ثبات رأی است. بعضی از این عروسکها با جملهای که روی پیشانیشان نوشته شده نشاندهنده آن است که چه آرزویی را برآورده میکنند. گاهی هم ممکن است نامخانوادگی دارنده عروسک روی گونه آن حک شود. سنت بر این است که تا زمان برآورده شدن آرزو این عروسک روی یک بلندی و در منظر همگان در بخشی از خانه نگهداری میشود. ژاپنیها معمولا این عروسک را کنار مجسمه بودا نگهداری میکنند. این عروسکها با قیمتهای متفاوتی به فروش میرسند از 500 ین برای یک درومای 5 سانتیمتری تا 10 هزار ین برای یک عروسک بزرگ. بیشتر معابد ژاپنی درومای مخصوص به خودشان را دارند و در پایان هر سال آن را میسوزانند. سوزاندن دروما یعنی آرزوها همچنان باقی است به همین دلیل با خرید یک درومای جدید راه جدیدی برای برآورده شدن آنها انتخاب میکنیم. بسیاری از کاندیداهای انتخابات اخیر ژاپن به خریدن عروسک شانس برای پیروزی در انتخابات روی آوردهاند. گزارش رویترز حاکی است عروسکهای ژاپنی «دروما» توسط کاندیداها و بسیاری از طرفدارانشان خریداری میشوند تا شانس آنها را در پیروزی افزایش دهند. این عروسکها نخستین بار در دهه 30 میلادی به عرصه انتخابات سیاسی ژاپن وارد شدند. گفتنی است؛ تنها گروه پیروز در انتخابات میتوانند چشم دیگر دروما را نقاشی کنند. خانواده ماتروشکا عروسکهای «ماتروشکا» که در زبان روسی به آنها بابوشکا هم گفته میشود از چندین عروسک متحدالشکل که در دل هم قرار میگیرند، ساخته میشود. ماتروشکا از یک نام دخترانه روسی گرفته شده و بابوشکا هم به معنی مادربزرگ است. تعداد این عروسکهای بیدست و پا معمولا 5 تا یا بیشتر است که بیشتر به شکل زنانه نقاشی شدهاند. قدمت این عروسکها به سال 1890 میلادی بازمیگردد و گفته میشود که از عروسکهای ژاپنی موسوم به شیچی فوکو جین یا 7خدای شانس در ساخت آنها الهام گرفته شده است. عروسکهای ژاپنی شامل 7 عروسک درون هم بودند که 6 تای آنها زن و یکی مرد بوده است. در زمان گورباچف کشیدن نقاشی رهبران اتحاد جماهیر شوروری روی این عروسکها امری مرسوم شده بود به طوری که معمولا بزرگترین عروسک به شکل گورباچف نقاشی میشد و چرننکو و دیگران از دل او درمیآمدند. امروزه هم تصاوير مدودف و دیگر سیاستمداران روسی روی این عروسکها نقاشی میشود. البته تمام عروسکهای باستانی روسی بدون چهره هستند تا چشم نخورند. منبع: وطن امروز
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 427]