واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: هنر در کلام شیوای امام خمینی
در اين مقاله برآنيم تا به مقوله هنر از ديد امام خميني و منظر فقهاي شيعي بپردازيم. رهنمودهاي امام راحل قطعاً ميتواند از پيچيدگيهاي اين بحث تا حد زيادي پرده بردارد، اما تطبيق كليات بر مصاديق همچنان رفتارها و پرسمانهاي ضد و نقيضي را پيش روي ميآورد كه بر فقيهان آگاه جامعه است وحدت رويه و نظري واحد در اين عرصه ارائه دهند و گرد حيرت را از ديدگان مقلدين معتقد و محتاط بزدايد.تعريف هنر و رابطه آن با فقه انسان فطرتاً زيباييخواه آفريده شده است و حواس او آنچنان با محيط اطرافش هماهنگي يافته كه نغمه دلنشين و بوي خوش، منظره دلفريب، لطافت و سرسبزي، براي او لذت آور و فرحبخش مينمايد، از طرفي وقتي روح كمالجويي با اين حس درميآميزد از او انساني آفرينشگر و خلاق ميسازد. پديدههاي جهان را گزينش كرده با احساس خود آن را بازآفريني ميكند و از مدد نيروي خيال از پديدههاي هستي مقوله هنر را به نمايشميگذارد چنين كوششي كه به آفرينش اثري زيبا ميانجامد هنر و آفرينندؤ آن هنرمند ناميده ميشود. هنر تجلّي احساس انسان است در قالب محسوس، زبان درون است با مخاطباني اهل دل، حقيقت را مينماياند بدون آنكه به وعظ و استدلال بپردازد. زباني دردمند، زيبابين، پرشور كه همه آدميان را با هر مليّت و نژادي به يكديگر پيوند ميدهد. تكنولوژي و تمدن به هنر توانائي ميبخشد و آن را فراتر از مرزهاي جغرافيايي به اقصي نقاط جهان انتقال ميدهد.اما هنر، اين وديعه الهي همچنان در ميان دو قطب جان و جسم، ماده و معنا، خداجويي و كفر در نوسان بوده است. و از دستبرد آفتهايي همچون نفسپرستي، قدرتمداري، استعمار و ابتذال در امان نمانده است. لذا هنر با همه عظمت و رسالتي كه دارد به هنر متعهد و مسئول و نيز هنري كه ابزار دست سودجويان و قدرتطلبان و سرمايهداران است تقسيم شده است. هنري كه در مسير تكامل بشري حس خداپرستي و خلقيات انساني است هنر متعهد و ديني است و هنري كه جامعه را به فساد و ابتذال و گمراهي ميكشاند هنر مبتذل و منفي است. اينجاست كه "تكليف" سر بر مي آورد و "فقيه" در بيان تكليف به تكاپو ميافتد و فقه ميان بايدها و نبايدها مرز مي سازد. گرچه پيچيدگي هنر، بيان دقيق مصاديق احكام تكليفي، حرمتها و حلّيتها را دشوار ساخته است و اگرچه كتب فقه سنتي برخي از مصاديق موجود در زمان خود را مانند خريد و فروش مجسمه و ساخت و يا نگهداري آن و تصويرگري و موسيقي و خريد و فروش آلات موسيقي و ... مورد بحث قرار دادهاند كه ميتواند دستمايه خوبي براي دوران حاضر باشد. اما امروزه جلوههاي هنر به اندازهاي گسترده شده است كه هنوز صدها پرسش در هنر فراروي مجتهد و مقلد است و تغييرات و مقتضيات زماني و مكاني بازنگري جديدي را در موضوع هنر ميطلبد.(قسمت اول) ادامه دارد.....
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 211]