واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: 4 کشور حاشیه دریای خزر پاسخ صادقانه به اعتراض ایران ندادند همه تصمیمات درباره رژیم حقوقی خزر و مسائل مربوطه که بدون توافق همه کشورهای ساحلی اتخاذ شده است، هیچ اعتبار و ارزشی ندارد و پذیرفته و اجرا نخواهد شد . روزنامه روسی مسکوفسکایا پراودا در تحلیلی از تحولات اخیر دریایی خزر و نشست چهار کشور حاشیه این دریا بدون مشارکت جمهوری اسلامی ایران نوشت: این چهار کشور پاسخ صادقانه ای به اعتراضات ایران ندادند. به گزارش مهر، این روزنامه روسی نوشت : هفته گذشته رهبران آذربایجان، قزاقستان، روسیه و ترکمنستان در شهر آکتاو (قزاقستان) نشست غیر تشریفاتی برگزار کردند، ولی ایران ناراضی است، زیرا محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران را برای شرکت در این نشست دعوت نکردند. مهدی صفری معاون اروپایی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با روزنامه "مسکوفسکایا پراودا" درباره مسائل مربوط به دریای خزر و سیاست ایران گفت : "همه مسائل مهمی که با دریای خزر ارتباط دارند، باید به صورت مشترک مورد بحث و بررسی قرار گرفته و حاصل توافق همه کشورهای ساحلی باشد". صفری در پاسخ به سئوالی درباره توضیح حساسیت ایران به این موضوع اعلام کرد : "دریای خزر، دریای بسته ای است. خزر طی 20 سال اخیر توجه خاصی را به خود جلب کرده است. بسیاری از مسائل این دریا و از جمله رژیم حقوقی، تقسیم پهنه آبی و بستر دریا، قواعد اکتشاف منابع هیدروکربنی زیردریایی، حقوق و اختیارات کشورها در این زمینه، مسائل نظامی و امنیتی و غیره هنوز تا آخر طراحی و حل نشده است که حل و فصل آنها مستلزم توافق همه کشورهای ساحلی است. چه از نظر حقوق بین الملل و چه از نظر سیاست واقعی، همه توافقات درباره مهمترین مسائل باید با مشارکت و توافق همه کشورهای ساحلی حاصل شود که ما این را "توافق عمومی" می نامیم؛ ما با عنایت به این اصل اعتقاد داریم که : 1- نشستهای منطقه ای درباره مسائل رژیم حقوقی خزر باید با مشارکت همه کشورهای ساحلی خزر برگزار شود. 2- همه تصمیمات درباره رژیم حقوقی خزر و مسائل مربوطه که بدون توافق همه کشورهای ساحلی اتخاذ شده است، هیچ اعتبار و ارزشی ندارد و پذیرفته و اجرا نخواهد شد . 3- هیچ یک از کشورهای خزر نباید به گونهای رفتار کند که به روح همکاری جمعی در دریای خزر لطمه بزند. وی در ادامه گفت : رؤسای جمهوری کشورهای ساحلی خزر در جلسه سپتامبر 2007 در تهران درباره برگزاری دور بعدی اجلاس سران کشورهای تحت ریاست جمهوری آذربایجان توافق کردند. تصمیم گرفته شد که این اجلاس در سپتامبر سال 2008 برگزار شود، ولی متأسفانه برگزار نشد. بنابراین توصیه می کنیم که جلسهای که توافق درباره تشکیل آن حاصل شده بود، در اسرع وقت تشکیل شود. روزنامه روسی در ادامه با اشاره به اظهارات رهبران این چهار کشور مبنی بر اینکه این نشست به اصل موصوع رژیم حقوقی ارتباطی نداشته، می نویسد: در وهله اول تنها می توان از نارضایتی مقامات جمهوری اسلامی ایران تعجب کرد که آنها را برای چشیدن مزه "بشبارماق" (پنچ انگشت) دعوت نکردند که آشپزان ماهر قزاق برای شب نشینی روسای جمهوری در ساحل دریای خزر پخته بودند. ولی به نظر میآید که تهران همه اسناد و بیانیههای منتشر شده توسط وزارت امور خارجه و رسانه های گروهی ما را با دقت مطالعه می کند. احتمال می رود که ایرانیان با دقت و موشکافی خود، پاسخ آلکساندر ماریاسف مدیر اداره دوم آسیای وزارت امور خارجه روسیه به سئوالی درباره دستور روز اجلاس سران در آکتاو را تشخیص داده و نپسندیده باشند. ماریاسف گفت در کنار مسائل جاری، مسئله رژیم حقوقی خزر نیز باید بررسی شود. لازم به یادآوری است که رژیم حقوقی خزر تا کنون دقیقاً تعیین نشده است و بنابراین مهمترین مسائل امنیت منطقه نیز حل نشده باقی مانده است معلوم است ایران که ایالات متحده با نظام سیاسی آن ضدیت دارد، نمی تواند نسبت به مسائل امنیت مرزهای خود بی تفاوت باشد. تازه ایالات متحده در چارچوب برنامه های مختلف هم اکنون سلاحهایی برای نیروی دریایی قزاقستان صادر میکند. بندر آکتاو نیز توسط متخصصین قزاقستانی به کمک ایالات متحده مجهز شد. آمریکایی ها نگرانی از امنیت کشتیرانی نفتکشهایی که نفت خام را برای خط لوله باکو – تفلیس – جیهان می برند، به عنوان بهانه برای هزینه های خود مطرح کردند. این روزنامه در ادامه مطلب خود آورده است : در شرایطی که آمریکاییها "همه جا حاضر و ناظر" به بهانه های مختلف به نظامی کردن دریای بسته خزر مساعدت می کنند، تهران چطور می تواند آرامش خود را حفظ کند؟ آیا نارضایتی ایران تا این حد بی معنی است که وزارت امور خارجه روسیه رسماً اعلام کرد؟ صرف نظر از اینکه چهار رئیس جمهور کشورهای جامعه مشترک المنافع با اصرار به همتای ایرانی خود اطمینان دادند که فقط برای نوشیدن چای وارد آکتاو شدند، به نظر من این ادعاها دور از صداقت است، زیرا که سرویس مطبوعاتی نورسلطان نظربایف دو روز قبل از این دیدار به خبرنگاران اطلاع داده بود که در آکتاو مسائل همکاری کشورهای ساحلی خزر و جزئیات روند مذاکرات پیرامون خزر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. این روزنامه نوشت : بازیهای بین المللی پیرامون دریای خزر را می توان به رفتار ساکنان بی نظم یک منزل مشترک تشبیه کرد. وقتی که پنج خانواده در یک منزل زندگی میکنند، هر مسئله مربوط به این منزل باید توسط پنج خانواده بررسی شود. طبیعی است که خانوادهای که برای شرکت در این بحث دعوت نشده است، فکر میکند که چهار خانواده دیگر علیه او ائتلاف تشکیل دادهاند. در رابطه با خزر مگر راحت تر نبود که همه ساکنان سواحل خزر سر سفره قزاقی گرد هم آورده شوند تا در این جلسه از ایرانیانی که "طرف دشوار مذاکره" به شمار می روند بپرسند که منافع کشور خود را در خزر چگونه ارزیابی می کنند. متأسفانه آنها را دعوت نکردند و این سئوال را نکردند. ولی روزنامه ما صادقانه و به صراحت این مطلب را جویا شد و از مهدی صفری خواستار پاسخ صادقانه شد که وی گفت : "ما منافع اساسی خود را در خزر به گونه ای توصیف می کنیم و مورد پاسداری قرار می دهیم که در معرض خطر قرار نگیرد. ما در هیچ شرایطی اجازه این کار را نخواهیم داد. رژیم حقوقی کنونی خزر به معاهداتی که در سال های 1921 و 1940 بین ایران و روسیه شوروی منعقد شده بودند، بر می گردد و تا قبل از رسیدن به توافق درباره موافقتنامه جدید فراگیر پنج جانبه درباره رژیم حقوقی خزر اعتبار خود را حفظ خواهند کرد. وی افزود : دربارهتقسیم بستر دریای خزر، ما با عنایت به اینکه این توافقات با این مسئله ارتباط مستقیم ندارد، اعتقاد داریم که هر گونه تحدید حدود باید با توجه به اصول شناخته شده حقوق بین الملل از جمله اصل عدالت و تناسب و با توجه به شرایط خاص هر کشوری انجام شود. در این صورت، سهمیه ایران در خزر معادل 20 درصد خواهد بود. به همین دلیل ما تا زمان رسیدن به توافق پنج جانبه به کشورهای دیگر اجازه نخواهیم داد به هیچ عملیات اکتشافی و استخراجی در چارچوب بخش 20 درصدی ما دست بزنند. ما همچنین اعتقاد داریم که وضعیت نظامی دریای خزر باید کاملاً کنترل شود و اینکه همه کشورها باید در تأمین امنیت خزر سهم خود را ایفا کنند تا این دریا به دریای آرامش، امنیت و ثبات تبدیل شود. وی افزود : به همین دلیل اجازه نخواهیم داد که هر گونه کشتیها و شناورهای جنگی کشورهای دیگر وارد این آبها شوند. به علت اینکه رژیم حقوقی خزر در دست طراحی است و نیز با عنایت به شرایط ویژه و آسیب پذیری محیط زیست این دریا، ما مخالف ساخت هر گونه خطوط لوله انتقال نفت و گاز بین کشورها از طریق خزر (مانند خط لوله زیردریایی خزر) هستیم و اجازه انجام این عملیات را نخواهیم داد. این مقام ایرانی خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که دریای خزر صرفاً به کشورهای ساحلی تعلق دارد و اینکه هر کشور غیر ساحلی حق ندارد به هر شکل و ابعادی در خزر کشتیرانی کند و از پرچم خود استفاده کند. این اصل در معاهده بین ایران و اتحاد شوروی قید شده و همیشه در عمل اجرا میشد. توافق در این مورد در بیانیه سران پنج کشور ساحلی در تهران قید شده است. معاون وزیر امور خارجه ایران افزود: ما نگران آن هستیم که فعالیت بدون توافق و تأیید عمومی در دریای خزر سبب زیر سئوال رفتن منافع همه کشورها شود که در نتیجه هماهنگی دسته جمعی حاصل شده است. در حال حاضر طرح های خوبی در زمینه اقتصاد، امنیت، محیط زیست، شیلات، آب و هواشناسی و غیره در دست طراحی است که برای اجرای آنها رعایت اصل توافق و همکاری جمعی در این منطقه ضرورت دارد. به نظر من، این پاسخ صادقانه معاون وزیر امور خارجه ایران منعکس کننده موضعگیری خردمندانه دمیتری مدودف رئیس جمهوری روسیه مبنی بر آن است که برای روسیه "در خزر منافع فدراسیون روسیه و سایر کشورهای ساحلی اولویت دارد."
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 129]