واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا، بيانيه مشترک سه جانبه ايران، ترکيه و برزيل در حالي به امضاي محمود احمدينژاد، رييس جمهوري اسلامي ايران، رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه و لوييز ايناسيو لولا داسيلوا، رييس جمهوري برزيل رسيد که تا پيش از آن بوقهاي تبليغاتي غرب دم از شکست هر نوع مذاکره با ايران زده بودند تا افکار عمومي را نسبت به همراهي ايران با جامعه بينالملل بدبين کنند. با وجود تمامي پيشبينيهاي غرب از جمله مقامهاي آمريکايي در اين باره، بيانيهاي در 10 بند به تصويب رسيد که اين بار توپ را به زمين گروه وين انداخت. نکته اساسي در اين ميان، از دور خارج کردن اعضاي 5+1 از ميز مذاکره با ايران بود. با اينکه ايران در بند نهم اين بيانيه و همچنين پيش از اين، بارها بر آمادگي خود براي مذاکره درباره مشترکات دو بسته پيشنهادي ايران و اين گروه تاکيد کرده است اما طي اين بيانيه ايران تصريح کرد که طرف مستقيم براي اتخاذ تصميمهاي آتي درباره تبادل سوخت اورانيوم با غناي 20درصد (ال. اي. يو) گروه وين (آمريکا، روسيه، فرانسه و آژانس بينالمللي انرژي اتمي) است. بنابراين چنانچه دوباره بحث مذاکره با گروه 5+1 مطرح شود، موضوع هستهاي ايران –آنطور که در بسته پيشنهادي اين گروه آمده است- جزو مشترکات با بسته به روز ايران نيست و در قالب مذاکره نميگنجد. حضور آژانس بينالمللي انرژي اتمي ميان کشورهاي عضو گروه وين، از اين رو براي ايران، ترکيه و برزيل حايز اهميت است که اين آژانس به عنوان تنها مرجع رسيدگي به مسائل هستهاي بين کشورها به رسميت شناخته ميشود. از طرف ديگر، ايران براي تامين سوخت 20درصد راکتور تحقيقاتي تهران و توليد راديوداروهاي مورد نياز بيش از 850 هزار بيمار، 9 ماه پيش درخواست خود را به اين سازمان بينالمللي ارسال کرد که محمد البرادعي، دبيرکل وقت آژانس –به هر دليل- اين نامه را فقط به دو کشور روسيه و آمريکا ارايه کرد که به دليل کارشکنيهاي مختلف به نتيجه نرسيد. ايران نيز ناگزير شد براي تامين خواست خود غني سازي تا 20 درصد را زير نظر بازرسان آژانس آغاز کند و تمام مراحل لازم تا توليد سوخت با اين غنا طي يک روز انجام شد. همچنين گزارش اخير يوکيا آمانو، دبيرکل آژانس بينالمللي انرژي اتمي درباره اجراي پادمان در سال 2009 در همه کشورها نيز تاکيد مجددي بر کاربرد صلحآميز تمامي ذخيره اورانيوم ايران در پي بازرسيهاي متعدد بازرسان از تاسيسات هستهاي است. از سويي ديگر، از بيست و يکم اکتبر سال گذشته تاکنون ايران هيچگاه با تعيين کشور ثالث براي تبادل سوخت هستهاي مخالفت نکرد و کشورهاي مختلفي نيز براي اين امر اعلام آمادگي کرده بودند. با اين حال تصميم ايران براي مداخله دادن دو کشور ترکيه و برزيل در اين امر نشان از موضوعي قابل تامل دارد. براي نخستين بار در مبادلات مهم جهاني، کشورهايي از جنوب به نقشآفريني پرداختند. اين امر در حالي رخ داد که اين کشورها از جمله آمريکا بارها فشارهاي متعددي را به سران ترکيه و برزيل آورده بودند تا آنان را از حضور در ايران منصرف کنند؛ همانگونه که رييس جمهوري برزيل نيز در سخنان خود به آن اشاره کرد. از اين رو، بند دوم بيانيه مذکور بر ايجاد فرصتي براي آغاز روندي رو به جلو و تعامل و همکاري در امر فعاليتهاي هستهاي تاکيد ميکند. از همين منظر و به سبب سابقه غرب در تيرهسازي فضاي افکار عمومي، اين سه کشور در بند چهارم بيانيه مشترک خود به ديگر کشورها از جمله دولتهاي غربي هشدار دادند تا از هر گونه تقابل اعم از اقدامات، رفتار يا بيانيههاي تهديدآميز آسيب زننده به حقوق و تعهدات هستهاي ايران با توجه به معاهده ان. پي. تي خودداري کنند. کما اينکه در بند نخست نيز با اتکا به ماده چهارم همين معاهده، بر حق اعضا براي استفاده صلحآميز و بدون تبعيض در تحقيق، توسعه، توليد و استفاده از انرژي هستهاي تاکيد شده است. موضوع ديگري که در خلال بيانيه تهران خودنمايي ميکند، اعلام آمادگي مشروط ايران براي به امانتگذاري 1200 کيلوگرم اورانيوم ال. اي. يو در ترکيه است. با اين حال، بحث آمادگي ايران براي انجام اين عمل، مشروط به ارسال نامهاي از سوي اين کشور به آژانس بينالمللي انرژي اتمي و سپس دريافت پاسخ مثبت گروه وين شده است تا پس از آن، طي توافقنامهاي کتبي، ترتيبات بين ايران و گروه وين بيان شود. علاوه بر اينکه شرط خودداري کشورهاي ديگر از هر گونه تقابل همچنان بايد رعايت شود. اتخاذ تصميم از سوي آژانس منوط به دو حالت اجماع در مجمع عمومي يا تعيين تکليف موضوع مورد نظر از سوي شوراي حکام است. بنابر آنچه در بيانيه ايران، برزيل و ترکيه آمده است دبيرکل آژانس بينالمللي انرژي اتمي بايد در همين راستا نظر مساعد شوراي حکام را کسب کند. 35 کشور عضو شوراي حکام نيز در صورت اتخاذ تصميم مثبت در اين زمينه، در عمل قطعنامههاي صادر شده عليه ايران را بياثر خواهند کرد و دليل ديگري بر حقانيت ادعاهاي ايران به جهانيان ارايه ميشود. همچنين اين بيانيه را ميتوان همان تضمين عيني دانست که ايران براي آغاز اقدامهاي عملي، آن را درخواست داده بود و هميشه نيز آمادگي خود را براي مذاکره اعلام کرده بود. اينک ايران در قبال تضمينهايي که در بالا به آنها اشاره شد، آمادگي خود را براي به امانت گذاشتن سوخت مد نظر در ترکيه اظهار داشته است. بنابراين برخلاف تمامي تبليغات منفي غرب، از مواضع اتخاذ شده قبلي عقب ننشست. از سويي ديگر، در بند هشتم اين بيانيه پيشبيني شده است در صورتي که طرفهاي ديگر به تعهدهاي خود پايبند نباشند ترکيه حسب درخواست ايران، بدون هيچ شرطي و بسرعت اورانيوم با غناي 5/3 درصد را به ايران برگشت دهد. تصميم جمعي ايران، ترکيه و برزيل در حالي اعلام ميشود که کشورهاي غربي بويژه آمريکا بارها بر طبل ممانعت ايران از مذاکره کوبيده بودند. اينک بيش از دو راه پيش روي اين کشورها نيست: پاسخ مثبت به بيانيه تهران که سبب ادامه روند موکد در بيانيه و مذاکرههاي بعدي تا حصول توافقنامه خواهد شد؛ يا رد کردن راه حل پيشنهادي سه کشور که بار ديگر بهانهجوييهاي اين کشورها را در موضوع هستهاي ايران براي افکار عمومي به اثبات ميرساند. البته گزينه ديگر نيز بازيهاي مرسوم ديپلماتيک اين کشورهاست تا ابتدا با اتخاذ موضعي دوگانه، با دستي پس بزنند و با پا پيش بکشند. از سوي ديگر نيز همچنان طي تبليغات رسانهاي متعدد خود در جريان انحصاري اخبار و اطلاعات، فضاهاي شفاف شده از سوي ايران را با غبار ترديد و شک بپوشانند و بياعتمادي به ايران را به خورد افکار عمومي دهند. غافل از اينکه ايران اين بار در کنار خود دو کشور نقشآفرين ديگر –ترکيه و برزيل- را همراه دارد که علاوه بر جايگاه ويژه در عرصه بينالمللي، ميتوانند به شفافسازي واقعيت ايران ميان ديگر کشورهاي در حال توسعه ياري رسانند؛ چرا که هر کدام از آنان يکي از پايههاي اين بيانيه سه جانبه هستند. به عبارت ديگر، عملي شدن اين بيانيه که گامي موثر در برون رفت موضوع تبادل سوخت راکتور تحقيقاتي تهران است، در گرو تعامل بيغرض و برخورد شفاف غرب با اين بيانيه است. ايران از گذر اين بيانيه سه جانبه، در پي تشکيل جبههاي جديد در عرصه جهاني با حضور کشورهاي در حال توسعه بود تا با ميدان دادن به کشورهايي همچون ترکيه و برزيل، نقش بيبديل کشورهاي جنوب را در مناسبات بينالمللي به اثبات برساند. کما اينکه اين بيانيه در حاشيه چهاردهمين اجلاس سران عضو گروه 15 به امضا رسيد و طي اين اجلاس نيز، 17 کشور شرکتکننده بر حقوق مسلم کشورها شامل حق استفاده صلحآميز از انرژي هستهاي تاکيد کردند. دو کشور برزيل و ترکيه نيز از فرصت ايجاد شده توسط ايران به خوبي بهره بردند تا علاوه بر تاکيد بر حق ايران در دستيابي به انرژي صلحآميز هستهاي، مهر تاييدي بر فعاليتهاي ايران در اين عرصه بزنند و در حالي که تاکنون بارها آمريکا و همپيمانان غربي آن، ايران را به نقض معاهده ان. پي. تي متهم کردهاند، پايبندي ايران به اين معاهده را دليلي بر حسن نيت اين کشور و صحت گفتههاي آن بدانند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 280]