تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834779033
پارک ملی کویر، نگین ملی ایران؛ منطقه مهم جانوری +عکس
واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: آخرین نیوز: پارک ملی کویر، پارک ملی و منطقه حفاظت شده کویر مرکزی در غرب کویر مرکزی ایران و شرق دریاچه نمک و قم رود در استان قم، پیشوا و دهستان ارادان و قشلاق بزرگ گرمسار واقع شده است و زیبایی های بکر آن، دست کمی از پارک های مشابه در جهان ندارد.
خبرنگار نشریه سرزمین من نوشته است:نه «سرنگتی» در آفریقا و نه «یلو استون» در آمریکا. اینجا «پارک ملی کویر» است در ایران، بدون هیچ لقبی عاریت گرفته شده از فرنگ و بدون هیچ مانندی. نامی که در ابتدا ذهن خیلی‌ها را به ماسه‌های روان و رمل طلایی می‌برد. زمینی را مجسم میکند بدون آب و علف که تا چشم کار میکند، خاک است و خاک است و خاک. اما اینجا چشمه حیات است؛ منطقه‌ای بکر و امن برای گیاهان و جانورانی که نسلشان رو به انقراض است و در معرض تهدیدند؛ از پستانداران بزرگ و کوچک گرفته تا خزندگان و دوزیستان نایاب. درختان تاغ گرفته تا بوته‌های قیچ و درمنه در جادوی کویر به هم پیوند خورده‌اند.
کویری که ماسه‌های روانی دارد اما در میان ماسه‌هایش زندگی جریان دارد. اینجا چشمی به آسمان است و چشمی به زمین؛ شب‌ها باید سر به هوای آسمان بود تا ستاره‌ها را از دست نداد و روز باید سر به زیر راه بود تا ردی، نشانی، چیزی از ساکنان کویر یافت.
بخش هایی از این گزارش در ادامه می آید: «قصر بهرام» را اهالی نجوم بهتر از دیگران می‌شناسند. تنها کاروانسرای سنگی ایران است و محل خوبی برای رصد ستارگان. در سفر به دل پارک ملی کویر، اینجا نخستین جایی است که قرار می‌گیریم. می‌گویند شاه عباس صفوی دستور داده تا این کاروانسرا را بسازند؛ بر سر سه‌راهی اصفهان، خراسان و مازندران. جایی که مسیر جاده ابریشم بوده. از گرمسار امروز، 60کیلومتری فاصله دارد. در منطقه از جایی به بعد که نشان آسفالته تمدن حذف شد، در دل کویر آمدیم تا به قصر رسیدیم. قصری که زمانی آب نداشته و برایش از «چشمه شاه» در کوهپایه «سیاه‌کوه» آب آورده‌اند. جویباری از سنگ سفید کشیده‌اند و آب را هدایت کرده‌اند به کاروانسرا. می‌گویند محلی که برای کاروانسرا انتخاب کرده‌اند، خاص است؛ به قول امروزی‌ها استراتژیک. در تابستان‌های طاقت‌فرسای کویر خنک است و در زمستان‌ها هم گرم. تا همین چندماه پیش، پاسگاه محیط‌بانی سازمان محیط‌زیست داخل کاروانسرا بود و از همین‌جا بود که محیط‌بانان، عرصه 420 هزار هکتاری پارک ملی را مدیریت می‌کردند تا مبادا نگاه ناپاکی، جبیر، هوبره، قوچ و میش یا کل و بز را به طمع شکار، چشم‌چرانی کند. حالا محیط‌بان‌ها خارج از کاروانسرا به ساختمانی کمی دورتر اسباب‌کشی کرده‌اند که بر سردرش نوشته شده: «مرکز تحقیقات پارک ملی کویر.»
بالاتر از کاروانسرا، جادهای قدیمی قرار دارد که به «جاده سنگفرش» می‌شناسندش. تقریبا گرداگرد پارک را زمین‌هایی فرا گرفته که سطح آب درون آنها بسیار بالاست و بیشتر به باتلاق می‌مانند. عبور از آنها مشکل و خطرساز است. در دوران صفوی، مسیری اینجا سنگریزی شد تا اسب و درشکه‌هایی که عزم سفر «ابریشم» کرده بودند، به راحتی از آن عبور کنند. بقایای جاده سنگفرش، هنوز در شمال پارک باقی است. شب هنگام به اینجا رسیده‌ایم. «امیرحسین خالقی» که کارشناس حیات‌وحش است و عضو انجمن تخصصی «طرح سرزمین»، راهنمای ماست. او یکی از کارشناسان پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی است و در عملیات دوربین‌گذاری در پارک ملی کویر برای تعیین جمعیت یوزپلنگ در منطقه نقش داشته. بر سر دوراهیهای جاده آنچنان با اطمینان میپیچد که گویی تابلوهای راهنمایی نامرئی بر سر آنها قرار دارند که فقط با چشم بصیرت یک کارشناس حیات‌وحش می‌توان آنها را دید... دریچه‌ای به دریاچه نمک ...هنوز عجایب این تکه از زمین مانده تا مسحورمان کند. صبح زود از جادهای می‌رویم که به جنوب‌غربی پارک ملی می‌رود. جاده از کوههای کوتاه قد طلایی رنگ به نام «آب محله» سر در می‌آورد که در نزدیکی آن آب انباری قدیمی برای جمع‌آوری آب باران است و به آن «حوض قیلوقه» می‌گویند. آبی که در آن جمع میشود به‌خاطر نمک فراوان خاک، لب‌شور است. اینجا انتهای سیاه‌کوه است. اگر به سیاه‌کوه پشت کنی، تنها زمینی صاف می‌بینی؛ آن‌قدر که انتهای آن در چشم جای نمی‌گیرد. تنها در گوشه‌ای خطی سفیدرنگ نظر را جلب میکند که در سراب با عمق نگاهمان بازی میکند. دریاچه نمک؛ مرز غربی پارک. حتی در همین زمین پست هم باز جبیرها را می‌توان دید.
از حوض قیلوقه راهی است که به موازات مرز غربی پارک به طرف جنوب می‌رود. از زمین‌های پستی عبور میکند که کمتر در آن گیاهی دیده میشود مگر گیاهان شورپسند. پای سیاه‌کوه، چشمه‌ای دیگر است. محیط‌بان‌ها به آن «چشمه خری» می‌گویند و احتمالا وجه تسمیه این نام، مربوط به زمانی پیش از سال‌های دهه 1360 میشود که گورخرهای آسیایی در پارک ملی کویر منقرض نشده بودند. کمی آن‌سوتر از چشمه، درختی است که برای کارشناسان طبیعت بسیار مشهور شده؛ «درخت راز»؛ نامش را ما انتخاب کرده‌ایم!... استراحتگاه فصلی گه‌گاه مسیر رودخانه‌ای فصلی و سیلابی، جاده را قطع میکند. حیوانات دو طرف بستر این رودخانه‌های خشک، زیر سایه‌های کوچک دیواره‌هایی که آب آنها را شسته، استراحت می‌کنند. این تکه‌سایه‌ها غنیمتی است در کویر. به امید اینکه شاید هوبره‌ای را در این سایه‌های غنیمت ببینیم، از مسیر اصلی منحرف می‌شویم و به بستر خشک رودخانه «قاسم بَکی» می‌زنیم. در مسیر ناهموار رودخانه، حجمی حنایی‌رنگ تکان می‌خورد و ابتدا اندکی در امتداد رودخانه می‌دود و بعد با چابکی مسیر شکاف میان دو تپه را با یک جست بلند بالا می‌رود و از نظر پنهان میشود. یک کاراکال؛ گربه‌ای که در کنار دیگر خویشاوندان خود یوز، پلنگ و گربه شنی، در کویر زندگی میکند. سهم ما اما از این تجلی نابهنگام، چند عکس کمی ناواضح میشود و هیجانی که زیبایی این گربه به دلمان انداخت. بخت یارمان بود! بازی رنگ‌های خالص پهنه کویر و کوهپایه سیاه‌کوه با حنای پر رنگ این تیزپا کامل شد. سرخوشانه به جاده دوکویره باز می‌گردیم و اندکی جلوتر، در افق دیدمان ناهمواری‌هایی پدیدار میشود که خدا می‌داند از چه رو نامشان را «کلوت‌های ترکمنی» گذاشته‌اند.
سربازان طبیعت مقصد اول، پاسگاه «سفید آب» است. محیط‌بان‌ها دور یک سفره نشسته‌اند و ناهار می‌خورند. اصرارمان می‌کنند که هم‌سفره شویم؛ استکانی چای و گپ و گفت با سربازان طبیعت. برایمان از دستگیری سه متخلف تعریف می‌کنند؛ «بار دومشان بود که غیرقانونی وارد پارک می‌شدند؛ اولین بار یک جبیر ماده شکار کرده بودند و به دام محیط‌بانان افتادند. دادگاه جریمه‌شان کرد و آزاد شدند اما برایشان درس عبرت نشد و بازهم آمده بودند. این‌بار هنوز دست به اسلحه نبرده بودند و حیوانی را شکار نکرده بودند که محیط‌بان‌ها سر رسیدند و کت بسته از پارک ملی بیرونشان کردند. محیط‌بان‌ها می‌گفتند که آه جبیر ماده پاگیرشان میشود، عذاب می‌کشند. همه محیط‌بان‌های پارک 18 نفرند که نوبت به نوبت به پاسگاه می‌آیند. تعدادشان کم است اما اجازه نمی‌دهند کسی به پارک دست درازی کند. پارک برایشان خانه است و هرچه در آن، ناموس.»... از سال 1355 که سازمان محیط‌زیست آن زمان تصمیم گرفت تا این منطقه را «پارک ملی» اعلام کند، دیگر هیچ فعالیت انسانی در آن انجام نمی‌شود. معدنچی‌ها و گله‌دارها از پارک بیرون رفتند و زمین را برای جانوران گذاشتند. سازمان می‌گوید که «در پارک ملی کویر هیچ فعالیت انسانی انجام نمی‌شود»، برخلاف خجیر و سرخه‌حصار که جانوران امانی ندارند.
شکافی در زمین و زمان آنها که از زیر و بم زمین سر در می‌آورند می‌گویند که خیلی از خشکی‌های حالای سرزمین کهن ما، بستر دریایی بزرگ بوده؛ «تتیس». برای همین است که اینجا به بقایای دریا برمی‌خوریم. کمی آن‌سوتر از عربیه و چخماقیه، دره‌ای است که سنگهایی طلایی آن را دربرگرفته و صخره‌ها اشکالی موج‌گونه ساخته‌اند. بر بستر این موج‌های سنگی اما، دریایی است. فسیل‌ها یا «سکه‌های دریایی»، که خدا می‌داند چند ده‌هزار سال پیش زنده بوده‌اند و حالا باقیمانده صدف‌گونه بدنشان، اینجا ـ در میان خاکی که دیگر سنگ شده ـ به جای مانده است. نوادگانشان هنوز در خلیج‌فارس، دریای عمان و آب‌های آزاد جهان زندگی می‌کنند. اینجا را «نعلبکی‌ها» می‌گویند....
ردی بر خاک از پشت پاسگاه ملک‌آباد راهی است که کوه نخجیر را دور می‌زند و راه شمال پیش می‌گیرد. در پسزمینه همین راه است که بر سینه‌کش سرخ یک کوه، باریکه فیروزه‌ای رنگ، نظرها را جلب میکند. اگر دماوند به قول ملک‌الشعرای بهار «ز آهن به میان یکی کمربند» دارد، در عوض «گدار سبز»، گردنبندی فیروزه‌ای را زینت گردن خود کرده است. دره پشت کوه نخجیر، مسیری است که باید از آن عبور کنیم. در همین دره، دوربین تله‌ای دیگری وجود دارد که قبلا عکس یوزپلنگ گرفته است. از جلوی دوربین عبور می‌کنیم، اما چیزی روی زمین، نظر امیرحسین خالقی را جلب میکند. می‌ایستد و از ماشین پیاده میشود تا با دقت بررسی کند؛ رد یوزپلنگ! ردپا تازه است و مستقیم از جلوی دوربین رد شده. امیرحسین خوشحال است. می‌گوید: «احتمالا همان یوز همیشگی است، اما هربار دیدن ردپایش خوشحال‌کننده است. یعنی هنوز زنده است.» از سال‌ها قبل که خیلی‌ها فکر می‌کردند یوزپلنگ در ایران منقرض شده، در همین پارک ملی چند یوزپلنگ زندگی می‌کردند. اصلا از همان ابتدا، وجود یوزپلنگ‌ها بهترین دلیل برای انتخاب کویر مرکزی ایران به عنوان پارک ملی بود....
هنوز دو ساعتی تا قصر بهرام راه داریم. قصر بهرام مقصد اول و آخر است. دشت نسبتا همواری را به طرف شمال‌غربی پی‌گرفته‌ایم که ما را به جاده سنگفرش و قصر بهرام می‌رساند. در دوردست جاده ساختمان یک طبقه کوتاه مشخص است. می‌گویند «خانه‌های آمریکایی». آمریکایی‌ها پیش از انقلاب می‌خواستند در اینجا به دنبال نفت بگردند، اما یک آمریکایی دیگر توانست دلایلی را بیاورد که دولت آن زمان را از صرافت استخراج نفت بیندازد. پروفسور «هرینگتون» در آن زمان مشاور عالی سازمان محیط‌زیست بود و از طبیعت ایران اطلاعاتی داشت که شاید هیچ کارشناس محیط‌زیستی نمی‌دانست. می‌گویند او در پارک ملی شدن این منطقه نقش داشته است. پروفسور هواپیمایی کوچک داشت که هر وقت هوای سرکشی به کویر به سرش می‌زد، آن را آتش می‌کرد و در نزدیکی همین خانه‌های آمریکایی به زمین می‌نشاند... حالا فرودگاه طبیعی هرینگتون را هوبره‌ها برای فرود استفاده می‌کنند. پرنده‌هایی که ترجیح می‌دهند کمتر پرواز کنند تا مبادا بال‌های سیاه و سفیدشان توجه صیادان را جلب کند و جوجه‌ها درون لانه بدون غذا بمانند. اگر کسی بخواهد عکسی از هوبره داشته باشد، باید آرام نزدیکش شود. زیرک است، امان نمی‌دهد و با پاهای بلندش می‌دود. اگر بدوی، می‌پرد!
عرب‌های حاشیه خلیج‌فارس عاشق هوبره‌اند، نه به خاطر پروازش و رنگ‌های شکمش که اینها را سهراب سپهری خوب می‌شناخت، بلکه به دنبال آنند تا شکمی سیر کنند و در خواب قیلوله‌شان از شکاری ظفرمندانه خشنود باشند. هر سال می‌آیند، می‌زنند، می‌خورند، می‌روند! آب هم از آب تکان نمی‌خورد، البته نه در پارک ملی کویر که حفاظت شده است....
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 668]
-
سرگرمی
پربازدیدترینها