واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: بخشی از رودخانه خشک شیراز دو بانده شد تا شهرداری این کلانشهر در مقام عمل نیز ثابت کند که چندان عقیدهای به احیای رودخانه نداشته و از بستر آن فقط برای تسهیل در ترافیک شهر به صورت مقطعی استفاده میکند.به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، چند سال پیش بود که شهرداری شیراز برای تسهیل در ترافیک این شهر طرحی را اجرا کرد که بر اساس آن در امتداد رودخانه خشک و در کنار بستر آن کنارگذرهایی ایجاد میشد. این کنارگذرها که بعدها نیز بر طول آن اضافه شد از ابتدای بلوار چمران در بستر رودخانه شروع میشود و تا چندین کیلومتر به سمت جنوب شهر در امتداد رودخانه ادامه دارد.
هرچند که در زمان احداث این کنارگذرها انتقادهایی مبنی بر غیر کارشناسی بودن این اقدام به شهرداری وارد شد، اما مسئولان وقت این مجموعه مدعی شدند که برای تسهیل در تردد و کاهش ترافیک شهر شیراز این کنارگذرها بسیار مفید خواهد بود و در فصلهای بارندگی نیز میتوان راه را مسدود کرد تا خطری برای شهروندان ایجاد نکند.رودخانه خشک شیراز یک رودخانه فصلی است که از ملحق شدن دو رودخانه نهر اعظم و چنارسوخته تشکیل شده و پس از عبور از شیراز به سمت جنوب شرقی خود متمایل شده و به دریاچه مهارلو میریزد.
محدوده آبریز رودخانه خشک به فرم کشیده و در جهت شمال غرب به جنوب شرق است. این رودخانه به صورت قطری از وسط شهر شیراز میگذرد و گویی شهر را به دو نیم تقسیم کرده است.از زمانی که این کنارگذرها از حاشیه بستر رودخانه میگذرد سالها گذشته و طی مدت اخیر به دلیل عملیات حفاری در یکی از محورهای بلوار چمران که در جنب رودخانه خشک قرار گرفته، شهرداری برای تسهیل در ترافیک مبادرت به دو بانده کردن کنارگذرهای رودخانه خشک کرده و بدین سبب خیابانی از وسط رودخانه کشیده شده است.این اقدامات نیز به بهانه جایگزینی مسیر بلوار چمران صورت گرفته و شهرداری نیز ادعا کرده که این مسیر فقط به عنوان راه جایگزین و موقت استفاده میشود.
حال این نکته باید مورد سوال قرار گیرد که شهرداری حتی برای این اقدام موقتی خود چه کار کارشناسی را انجام داده و یا تخریبهای اکولوژیکی که به رودخانه وارد شده را نیز به طور کامل بررسی کرده یا صرفا برای کاهش ترافیک شهر کوتاه ترین و ساده ترین روش را انتخاب کرده است.کارشناسان محیط زیست همواره اعتقاد دارند که زمانی که عرصهای از محیط زیست در دست راهسازی قرار گیرد ویژگیهای اکولوژیکی منطقه نیز دستخوش تخریب خواهد شد و در آینده نیز به نظر میرسد اثرات منفی این پروژه بر روی رودخانه خشک شیراز مشهود و نمایان شود.البته در این خصوص یکی از موضوعات حائز اهمیت این است که شهرداری شیراز برای ایجاد این رودخانه از محیط زیست استان فارس هیچگونه استعلام و مجوزی نخواسته است و اجرای این طرح بدون مجوز از محیط زیست نیز امری است که باید در جای خود مورد بررسی قرار گیرد.شهرداری توجهی به احیای رودخانه خشک ندارددر این رابطه نکته دیگری نیز حائز اهمیت است، اینکه مشابه رودخانه خشک در سایر شهرهای ایران و حتی شهرهای دیگر کشورها نیز وجود دارد اما در بسیاری از این شهرها پروژههای ویژهای برای احیای رودخانه تعریف و از ویژگیهای زیست محیطی این چنین رودخانههایی به خوبی استفاده میشود اما رودخانه خشک شیراز تاکنون رنگ چنین پروژههایی را به خود ندیده و شهرداری نیز با اقداماتی که طی این مدت انجام داده به نظر میرسد چندان اعتقادی به احیای آن ندارد.
یکی از پروژههایی که برای رودخانه خشک مطرح بوده ایجاد سد تنگ سرخ است که با تحقق آن رودخانه خشک از حالت فعلی درآمده و به رودخانه دائمی تبدیل میشود که این پروژه در سفرهای هیئت دولت نیز به تصویب رسیده اما اکنون فقط در مراحل اولیه کار قرار دارد.احیای این رودخانه و آب دار شدن آن به خوبی در ایجاد فضای با نشاط و فراهم کرد بسترهای گردشگری در شهر شیراز کمک میکند اما آنچه شهرداری در پی آن است استفاده از بستر و محدوده رودخانه برای ایجاد راه و تسهیل ترافیک است و این روند به هیچ عنوان تطابقی با ویژگیها و قابلیتهای این رودخانه ندارد.گاهی مردم شهر شیراز در محاورههای روزمره خود وقتی صحبت از رودخانه خشک میشد با شوخی چنین میگفتند که بالاخره یک روز رودخانه خشک آسفالت میشود که اکنون روزهایی که مردم شهر فقط در شوخیهای خود آن را به زبان میآوردند، فرارسیده و شهرداری علاوه بر ایجاد کنارگذر در بستر رودخانه، آن را دو بانده نیز کرده است.شهرداری تجربه سیل سال 80 را فراموش کرده/خطرات دستکاری رودخانه خشکعلاوه بر فرصتهایی که شهر شیراز به دلیل بی توجهی به ویژگیهای اقتصادی و طبیعی رودخانه خشک در حال از دست دادن است، شهرداری گویا تجربه سیل سال 80 شیراز را نیز فراموش کرده است.در سال 80 در پی دست کاری بستر رودخانه خشک بارندگیهایی که در این شهر رخ داد سیلی را رقم زد که بستر رودخانه را در نوردید و در سطح شهر جاری شد و تا چند روز مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرد و اکنون نیز شهرداری این تجربه را فراموش کرده و نسبت به تهدیدات این چنینی رودخانه کم توجهی و گاهی بی توجهی میکند.نباید با رودخانه خشک شوخی کردعلی زحمتکش عضو شورای اسلامی شهر شیراز در این رابطه بیان کرد: اقداماتی که در رودخانه خشک انجام میشود باید با درنظرگیری فصل پاییز و زمستان و احتمال بارندگیهای شیراز صورت گیرد.وی با اشاره به اینکه باید به سیل سال 80 نیز توجه داشت، بیان کرد: اگر در این فصول بارندگی نرمال شیراز شروع شود مشکلاتی ایجاد خواهد شد.
این عضو شورای شهر شیراز با اشاره به اینکه نباید با رودخانه خشک شوخی کرد، ادامه داد: در این خصوص باید گفت که ما سابقه رودخانه قم را نیز داریم که با تبدیل بستر رودخانه به پارکینگ و وقوع سیل تلفات جانی و مالی به مردم قم وارد شد.به گزارش مهر، باید در نظر داشت که رودخانه خشک یک فرصت بینظیر زیست محیطی، گردشگری و در پی آن اقتصادی است که باید از این ظرفیت بینظیر استفاده مناسب کرد و آن را تحت الشعاع طرحهای سطحی و مقطعی قرار نداد.در تمام دنیا از این گونه فرصتها با تهیه و تدوین چشم اندازهای مختلف، استفادههای گوناگونی میشود اما در شهر شیراز از رودخانه خشک به عنوان دارویی مسکن و مقطعی برای کاهش ترافیک بهره برده میشود بدون اینکه به پیامدهای زیست میحطی و حتی خطرات دستکاری بستر رودخانه توجه چندانی صورت گیرد.سالهاست که رودخانه خشک بدون اینکه از سوی مسئولان و متولیان امر در دست احیا قرار گیرد تا از تبعات آن، اقتصاد شهر دگرگون شود، فقط به بستری برای طرحهای نه چندان کارآمد ترافیکی تبدیل شده که با خشکی کامل آن در فصل تابستان، مشکلات زیستی را نیز به بار میآورد.به نظر میرسد پس از این سالها باید چارهای جدی برای احیای این فرصت جدی و موثر اقتصادی و زیست محیطی کلانشهر شیراز در نظر گرفت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 452]