واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: همشهری-مثل يك چشم به هم زدن، 3 ماه از سال تحصيلي گذشت، كتابها بوي تازگيشان را از دست دادند. دفترها سياه شد و... روزهاي امتحان فرا رسيد. با همان حال و هواي هميشگي، انگار اضطراب و دلهره يار جدانشدني امتحان است و درسخوان و غير درسخوان هم نميشناسد كه وقتي از هر دانشآموزي سؤال ميكنيد، اولين مشكل را اضطراب امتحان ميداند. يكي از اساسيترين مشكلات دانشآموزان، خانههاي كوچك، جمعيت زياد خانوادهها و عدم وجود محيطي آرام و مناسب براي درس خواندن خصوصا در روزهاي امتحان است. آيا در اين خانههاي كوچك و با تلويزيون دائما روشن و احيانا بارفت و آمد مهمانان، ميتوان براي درس خواندن تمركز داشت؟ به راستي در خانههايي با يك يا 2 اتاق، چگونه ميتوان شب امتحان با چراغ روشن تا صبح درس خواند؟در اين گزارش به مشكلات دانشآموزان يكي از مدارس، در روزهاي امتحان پرداختيم. در يكي از مدارس راهنمايي دخترانه به سراغ چند دانشآموز كه در هواي سرد پاييزي در حياط مدرسه دور هم جمع شدهاند و مشغول درس خواندن هستند ميروم و از امتحاناتي كه پيش رو دارند، از چگونگي آماده شدن براي امتحان و مشكلاتي كه در اين روزها با آن روبهرو هستند، سؤال ميكنم. سهيلا جعفري، دانشآموز كلاس دوم راهنمايي كه زودتر به مدرسه آمده تا اشكالات درسي دوستانش را برطرف كند، ميگويد:« من دوست دارم تنهايي درس بخوانم، به همين دليل ميروم در اتاق و تنهايي بلند بلند مطالب درسي را براي خودم تكرار ميكنم، فكر ميكنم دارند از من فيلمبرداري ميكنند و من بهعنوان معلم يك كلاس، درس را براي بچهها توضيح ميدهم يا اينكه به پشت بام خانه ميروم و تو هواي آزاد درس ميخوانم، آن موقع فكر ميكنم يك نفر روبهرويم نشسته. مثلا اگر تاريخ ميخوانم فكر ميكنم يك تاريخدان روبهرويم نشسته است، من از خودم سؤال ميكنم و بعد جواب ميدهم و خيلي خوب درسهايم را ياد ميگيرم.» از سهيلا ميپرسم،خيلي از دانشآموزان در خانههايي كوچك زندگي ميكنند و شايد بعضيها فقط يك اتاق داشته باشند، فكر ميكني آنها براي درس خواندن چه مشكلاتي دارند و براي مقابله با اين مشكلات چه بايد بكنند؟ با لحن شيريني ميگويد: «درست است كه ما در خانه چند تا اتاق داريم اما من هم چند تا خواهر و برادر دارم كه آنها هم مثل من درس ميخوانند، پدرم تلويزيون را كه روشن ميكند، سر و صدا زياد مي شود، اما به هر حال، آدم بايد از هر امكاناتي كه دارد خوب استفاده كند. يكي از معلمهاي ما ميگفت:« من يك شاگرد داشتم كه در حمام خانه درس ميخواند.» البته مدرسه ما هم سعي كرده به بچههايي كه مشكل دارند كمك كند، پارسال موقع امتحانات گفتند هر كس در خانه نميتواند درس بخواند، جمعهها ميتواند به ياد مدرسه بيايد و در حياط و كلاسهاي مدرسه درس بخواند.» سهيلا كه شاگرد زرنگي است، راه حلي هم براي مقابله با اضطراب شب امتحان پيشنهاد ميكند:«من هم اضطراب داشتم اما يك بار خواهرم به من گفت: وقتي برگه امتحان را ميگيري، يك دفعه همه سؤالها را نگاه نكن، بلكه يكي يكي از بالا به پايين سؤالها را بخوان و جواب بده، اين طوري وقتي ميبيني ميتواني سؤالها را جواب بدهي، اضطرابت كمتر ميشود.» فائزه كوچكي همكلاسي و دوست سهيلا كه كنارش ايستاده در باره نحوه خواندش ميگويد:«من قبلا همينطوري درس ميخواندم، مطالب را براي امتحان حفظ ميكردم، ولي بعد از امتحان، زود از يادم ميرفت، اما خواهرم يك روش خوب به من ياد داد، حالا مطالب درس را كمكم ميخوانم و خلاصهنويسي ميكنم و با اين روش مطالب خيلي خوب يادم ميماند، مثلا درس هفته پيش، الآن خوب يادم هست. فائزه براي درس خواندن در خانه مشكلي ندارد:«ما دو تا اتاق داريم، يكي بزرگ، يكي كوچك. در خانه ما فقط من محصلم، براي همين براي خواندن به اتاق كوچك مي روم. معمولا هيچكس به آن اتاق نميآيد، وقتي درسم را خواندم، ميروم آن يكي اتاق تا خواهرم ازمن بپرسد.» و در ادامه ميگويد:« خانه ما هم شلوغ بود، هر چه درس ميخواندم، ياد نميگرفتم، اما حالا با روشي كه ياد گرفتهام، حتي اگر خانه ما شلوغ هم باشد، درسم را خوب ياد ميگيرم.» مهشيد مظفري كه تا حالا شنونده حرفهاي ما بود، ميگويد: « آدم هر جا كه باشد بايد درسش را بخواند، حتي اگر خانه كوچك باشد، بعد اگر كسي بخواهد، ميتواند به آن چيزي كه دوست دارد برسد.» مهشيد از قانون جالبي كه در ايام امتحان در خانهشان اجرا ميشود، ميگويد:« مادرم موقع امتحانات، تلويزيون راتعطيل ميكند.» بعد از خداحافظي از بچههاي درسخوان و صميمي مدرسه راهنمايي به دبيرستان و پيش دانشگاهي كه ديوار به ديوار آن مدرسه است، ميروم و با دانشآموزان اين مدرسه هم در مورد مسائل مربوط به ايام امتحانات همصحبت ميشوم. فرزانه صبري دانشآموز مقطع پيشدانشگاهي رشته تجربي در حالي كه عجله دارد به كلاسش برسد، ميگويد: «مشكلات ما در ايام امتحانات زياد است؛ مثل كمبود وقت و مراعات نكردن خانوادهها بعضي از خانوادهها رعايت حال بچههاي محصلشون را نميكنند، تلويزيون دائماً روشن است ، مهمان دعوت ميكنند، بچهها را مجبور ميكنند همراه آنها به مهماني بروند. خانهها هم كوچكند و تعداد اتاقها كم. بعضي از ما شبهاي امتحان يا با چراغ مطالعه درس ميخوانيم، يا چراغهاي اوپن را روشن ميكنيم. البته مدرسه هم كار خوبي كرده و برايمان خوابگاه تدارك ديده و هر كسي مشكل دارد ميتواند براي درس خواندن از خوابگاه مدرسه استفاده كند. اما يكي از مشكلات اساسي ما، حجم زياد درسها و تعداد زياد امتحانات است ، اعتراض هم كه ميكنيم، ميگويند شما پيشدانشگاهي هستيد و بايد زحمت بكشيد. ما شبها در خوابگاه بيدار ميمانيم و درس ميخوانيم، بعد فردايش سر كلاس چرت ميزنيم و از درس چيزي نميفهميم. اساسيترين مشكل، بيبرنامگي است. ما در يك روز 4 تا امتحان داريم. ما وقتمان كم است، چون از صبح تا ساعت 6 و 7 بعدازظهر به خاطر كلاس فوقالعاده و تست در مدرسه ميمانيم و اينجوري نه به تستهايمان ميرسيم و نه به درسهاي فردا. برنامهريزي درسي هم نداريم.بعضي از معلمها ميگويند به روش قلمچي درس بخوانيد، بعضي ميگويند با برنامهريزي آموزش و پرورش پيش برويد. مجبوريم براساس هر دو روش درس بخوانيم، به همين دليل هيچ كدام را كامل نميتوانيم اجرا كنيم.» اما به عقيده ما يكي از بهترين راههاي مقابله با مشكلات امتحان، مراجعه به مشاور مدرسه و استفاده از تجربيات و راهنماييهاي او است، به همين دليل دقايقي با خانم (فاطمه حمزهلو) مشاور دبيرستان و پيشدانشگاهي همكلام شدم. خانم حمزهلو كه 12 سال است به عنوان مشاور فعاليت ميكند، دليل اصلي مشكلات دانشآموزان در ايام امتحان را طريقه نادرست مطالعه آنان در طول ايام تحصيل ميداند: «بچهها عادتهاي غلط و روشهاي مطالعه نادرستي دارند. اگر اين روشها و عادات نادرست را اصلاح كنند بسياري از مشكلات درسي آنان حل ميشود، به طوريكه بچهها عادت دارند به روش «جز به كل» مطالعه كنند به اين صورت كه يك قسمت درس را خوانده و حفظ ميكنند و بعد به سراغ مطلب بعد ميروند. در حالي كه اين روش نادرستي است و ما عكس اين روش، يعني روش «كل به جز» را به آنها پيشنهاد ميكنيم تا با اين روش، يك مطالعه ماندگار داشته باشند.» وي در توضيح اين روش ميگويد: «در اولين مرحله روش (كل به جزء) پيش از آنكه دانشآموز شروع به درس خواندن كند بايد كل مطلب را از نظر بگذارند، بدون آنكه مطلب را بخواند، فقط ورق بزند و سرفصلها را نگاه كند. در دومين مرحله قبل از آنكه شروع به خواندن كند، در مورد آن درس براي خودش سؤالاتي را مطرح كند و هنگام مطالعه، جواب آن سؤالات را جستوجو كند. در سومين مرحله به طور دقيق خواندن درس را شروع كند و هر مطلبي را كه به نظرش مهم ميرسد يادداشت كند. نوشتن نكات مهم باعث ميشود مطلب يكبار ديگر در ذهن دانشآموز تكرار شود.» وي به دانشآموزان توصيه ميكند: «از هيچ نكتهاي بدون يادداشت كردن، نگذرند؛ البته براي يادداشتبرداري خوب و كامل و دقيق هم رعايت نكاتي لازم است، مثلا در يادداشت بايد نكات اصلي را نوشت و براي كامل كردن يادداشت، از اشكال، رنگها و علامتها استفاده شود.» خانم حمزهلو در مورد مراحل بعدي اين روش مطالعه، ميگويد: «دانشآموز در چهارمين مرحله كه ديگر يادداشتبرداري هم تمام شده، براي مرور درس، ديگر كتاب يا دفتر را نميخواند، بلكه فقط مطالب يادداشتهاي خود را به دقت مطالعه ميكند و در مورد هر نكتهاي كه يادداشت كرده، خوب فكر ميكند. در مرحله پنجم، اگر بخشي از يادداشت خود را نميتواند درك كند يا سؤالي برايش پيش آمده ميتواند دوباره به كتاب مراجعه كرده و آن نكته را دوباره دقيق و درست يادداشت كند. در ششمين مرحله، دانشآموز براي اينكه نكات يادداشت شده به طور دقيق و كامل در ذهنش ثبت شود، بايد اين نكات را با صداي بلند براي خودش تكرار كند و اينطور تصور كند كه معلم كلاس است و بايد درس را براي شاگردانش توضيح دهد، بنابراين اگر در خانه، تخته دارد، مطالب را روي تخته بنويسد و روي ديوار بچسباند وقتي توضيح درس تمام شد، تصور كند دانشآموزان سؤالاتي دارند و او بايد به آنها پاسخ دهد. در اين مرحله هيچ سوالي نيست كه نتواند به آن پاسخ دهد.» حمزهلو معتقد است: مطالعه درس، قدم اول است و براي تثبيت مطالب درس در ذهن، اقدامات ديگري هم لازم است. براي اينكه دانشآموزان مطالب خوانده شده را فراموش نكنند، بايد يادداشتهاي خود را در زمانهاي معين مرور كنند، در غير اين صورت تمام زحمتهايي كه براي تهيه اين يادداشتها كشيدهاند، به هدر ميرود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 461]