واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: همشهری-مراكز خريد در تهران، فضايي متفاوت از فضاي مدرسه و خانواده است. نوجوانان به عنوان گروهي كه واسط بين بزرگسالي و كودكي هستند، هويت خود را در چنين فضايي، آزادنهتر به نمايش ميگذارند.در اينجا ميخواهم بحث كنم كه چگونه مراكز خريد به مكاني مناسب براي پاتوق نوجوانان بدل ميشود. نوجوانان در پاساژ سكني ميگزينند و چنين سكنيگزيدني، بيمسأله نيست. حضور نوجوانان براي بزرگسالان(فروشندهها، مسئولين پاساژ، نگهبانان و خريداران) عذابآور و ناشايست تلقي ميشود. از اين رو نوجوانان دائما به انحاء مختلف، ترغيب يا تهديد ميشوند كه براي پرسهزني به مراكز خريد نيايند. حضور نوجوانان در مراكز خريد، شيوه زيست و سكنيگزيدنشان، هژموني فرهنگي بزرگسالان را زير سوال ميبرد. آنها قلمرويي متفاوت از قلمرو خانه(سلطه والدين) و قلمرو مدرسه(سلطه دولت) براي خود دستوپا ميكنند. پاساژ و ديگر مكانهاي عمومي چون خيابان، قلمرو سوم زندگي نوجوانان است كه در آن، امكان بيشتري در زيرسوالبردن هژموني فرهنگي موجود بزرگسالان دارند. در واقع، خانه و مدرسه، از مكانهايي هستند كه بزرگترها هنجارهاي خود را در «بچهها» دروني ميكنند. ما در اين مطالعه، نوجوانان و بچهها را جزوي از «اقليتهاي فرهنگي» محسوب كرديم. به رغم اعلاميه كنوانسيون سازمان ملل متحد در باب حقوق كودكان، بچهها اساسا بخشي از گروههاي محروم از حقوق شهروندي هستند؛ خصوصا اينكه نهادها و سياستمداران، كمتر پاسخگوي كودكان هستند و آنان بهندرت حق حضور در عرصه عمومي و حق اظهار نظر دارند. در روايت مسلط، كودكي مرحله گذاري است كه تنها با ورود به بزرگسالي كامل ميشود. با ورود به بزرگسالي است كه اين بهاصطلاح بچهها رؤيتپذير ميشوند. نوجواني، حلقه واسط چنين مرحله گذاري است. در سنين نوجواني، بچهها زير ذرهبين قرار ميگيرند و نظارت بر رفتارهاي آنها در فضاهاي عمومي افزايش مييابد. در حالي كه در خانه و مدرسه، فضاهاي كنترلي شديدتري وجود دارد، در فضاهايي چون مراكز خريد، نوجوانان امكان بيشتري براي تجلي خلاقيتهاي رفتاري خود دارند. آنان به ساماندهي فضاهاي مربوط به خود در اين مراكز و در خيابانها ميپردازند. معالوصف حضور نوجوانان در همين فضاهاي عمومي، مناقشهبرانگيز است چرا كه از طريق حضور و گردهماييشان، هژموني بزرگترها در باب مالكيت اماكن عمومي را به مبارزه دعوت ميكنند. براي نوجوانان، مركز خريد فرصتهايي ايجاد ميكند تا استقلال فضايي خود را حفظ كنند. مركز خريد نهتنها بافتي فرهنگي بلكه محل زندگي است؛ جايي كه آنان ميتوانند هويتشان را اثبات كنند و متعلقات و احساساتشان را به نمايش بگذارند. همانطور كه «بها بها» در باب سركوب فرهنگي در جوامع استعمارشده معتقد بود كه استعمار لزوما به سركوب منتهي نميشود بلكه به مقاومت فعال نيز ممكن است بينجامد، نوجوانان مركز خريد نيز سركوبشدگاني هستند كه فعالانه از حق حضور و حق استقلالشان دفاع ميكنند. در اين چشمانداز، مراكز خريد به عنوان مكاني بينابيني تلقي ميشود؛ منطقهاي بين بزرگسالي و كودكي و جايي كه براي رشد فرديت و تشكيل عناصر جديد هويتي، فرصتهاي مفيدي در اختيار دارد. براي توضيح شيوه مصرف نوجوانان از مراكز خريد، در اين رساله از انگاره پرسهزن استفاده كرديم؛ همانطور كه بنيامين گفت، پرسهزن در حالي كه داخل جماعت شهري است، هرگز بخشي از آن نيست و در بهترين حالت، تنها تماشاگر جماعت است. در مطالعه ما نوجوانان نيز اگرچه درون جماعت بزرگسالان و خريداران غوطهورند اما هرگز بخشي از آنها محسوب نميشوند؛ آنها حضوري نامرئي و نامقبول دارند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 451]