واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: سوختي که در علفزار مي رويد دکتر عباس المدرس آلودگي هوا يک مساله مهم در تهران و ديگر شهرهاي بزرگ کشور بوده و دليل آن نيز وجود تعداد زيادي وسايل نقليه است. وسايل نقليه آلاينده هايي مانند مونوکسيدکربن، انواع هيدروکربن ها، اکسيدهاي ازت، گاز سولفور و... را انتشار مي دهند. علاوه بر اين، مه دودي که در اثر اکسيدهاي ازت و بنزين هاي سوخته نشده خروجي از اگزوز وسايل نقليه ايجاد مي شود، باعث آلودگي بيشتر هوا مي شود. ترکيب اين مواد باعث توليد فرمالدهيد، پراکسيد و پروکسي اسيل نيترات شده که باعث تحريک چشم و پوست، از بين رفتن گياهان و کاهش ديد مي شود. به طور متوسط يک وسيله نقليه سبک روزانه يک تا دو کيلوگرم آلاينده منتشر مي کند. علاوه بر آلودگي هوا در شهرهاي بزرگ، کشور با مسائل زير نيز روبه روست؛ - با داشتن منابع ذخيره عظيم نفتي به دليل کمبود پالايشگاه، بنزين وارد مي شود. با توجه به تحريم هاي اعمال شده، کشف منابع جديد نفت و استخراج آن با مشکلاتي مواجه شده است. - وسايل نقليه باعث انتشار گاز کربنيک و ايجاد گازهاي گلخانه يي شده که در نتيجه دماي هوا افزايش مي يابد. گازهاي گلخانه يي باعث افزايش سيلاب ها، خشکي ها، ارتفاع سطح درياها و در نتيجه شور شدن درياچه هاي آب شيرين و... مي شود. - براي افزايش عدد اکتان بنزين از سرب يا MTBE استفاده مي کنند. سرب آلاينده هوا و MTBE آلاينده آب هاي زيرزميني است. به همين دليل افزودن اين مواد به بنزين در ديگر کشورها ممنوع شده است. براي کاهش آلودگي هوا، توليد گازهاي گلخانه يي، افزايش درجه اکتان بنزين و همچنين کاهش واردات بنزين لازم است منابع سوخت ديگري جايگزين درصدي از بنزين شود. اين منابع بايد تجديدپذير بوده، باعث افزايش درجه اکتان بنزين شده و حداقل آلايندگي هوا را داشته باشد. در حال حاضر سوخت زيستي (اتانول) تنها ماده يي است که چون از گياهان توليد مي شود، تجديدپذير است و با مخلوط کردن آن با بنزين (5 تا 85 درصد) باعث کاهش آلودگي هوا مي شود. همچنين چون بنزين کمتري مصرف مي شود، واردات بنزين کم شده و گازهاي گلخانه يي کمتري هم توليد مي شود. با مخلوط کردن اتانول با بنزين مي توان انتشار گاز سولفور را 60 تا 80 درصد، مواد آلي فرار را 13 تا 15 درصد و اکسيدهاي ازت و مونوکسيدکربن را 20 تا 30 درصد کاهش داد. مضاف بر اينکه با استفاده از مخلوط اتانول و بنزين مي توان آلاينده هاي سرب و MTBE را که براي محيط زيست مضرند، حذف کرد. سوخت زيستي اتانول را مي توان از منابع مختلف گياهي توليد کرد. اين منابع شامل گياهان توليدکننده مواد قندي (نيشکر، چغندرقند و سورگوم شيرين)، مواد نشاسته يي (ذرت، گندم، سيب زميني و سيب زميني شيرين) و مواد سلولزي (درختان تبريزي، سويچ گراس و...) و ضايعات کشاورزي (کاه غلات، خاک اره، باگاس و...) است. چون قيمت ماده اوليه براي توليد اتانول بايد ارزان و فراوان باشد، کشورهاي مختلف از ارزان ترين و فراوان ترين ماده اوليه براي توليد زيست سوختي اتانول استفاده مي کنند. از اين رو براي توليد اتانول در برزيل از نيشکر (بزرگ ترين توليدکننده اتانول در دنيا)، در امريکا از ذرت (دومين توليدکننده اتانول در دنيا پس از برزيل) و در اروپا از چغندرقند و غلات استفاده مي شود. اين مواد اوليه قندي يا نشاسته يي است و استفاده از مواد سلولزي يا ضايعات کشاورزي (با اينکه تحقيقات زيادي در مورد استفاده از آنها به عنوان ماده اوليه توليد اتانول انجام شده و چندين کارخانه هم تاسيس شده يا در حال تاسيس است) ولي هنوز به مرحله صنعتي توليد انبوه مانند استفاده از ذرت يا نيشکر نرسيده است. کشور ما ذرت و گندم را به علت کمبود وارد مي کند و براي خوراک انسان و دام مصرف مي شود. لذا نمي توان از اين دو غله به عنوان ماده اوليه براي توليد اتانول استفاده کرد. نيشکر فقط در خوزستان قابل کشت است. اين گياه به شوري خاک مقاوم نيست و زمين قبل از کشت نيشکر بايد شيرين شود که هزينه زيادي دربر دارد. علاوه بر آن نيشکر به آب و کود زيادي نياز دارد. سورگوم شيرين تنها گياهي است که از آن مي توان در کشور ما براي توليد سوخت زيستي اتانول استفاده کرد. از اين گياه همانند ذرت و گندم براي تغذيه انسان استفاده نمي شود. سورگوم شيرين نسبت به خشکي و تا اندازه يي شوري (در مقايسه با جو و چغندرقند) مقاوم است و در نقاط گرم و خشک دنيا مانند استراليا، آفريقا و امريکا کشت مي شود. چون نياز آبي آن کم است، اين گياه را شتر گياهان نيز مي نامند. مدت کاشت تا برداشت آن سه تا چهار ماه است و به همين دليل خشبي نمي شود و ارزش دامي زيادي دارد. از شيرابه ساقه آن مانند نيشکر و از دانه آن همانند ذرت براي توليد سوخت زيستي اتانول استفاده مي شود. پس از توليد اتانول بقاياي گياه به مصرف خوراک دام مي رسد. طبق بررسي هاي انجام شده در دانشگاه اصفهان، با فروش خوراک دام توليدي، قيمت ماده اوليه تقريباً مجاني خواهد بود چون سوخت زيستي اتانول از سورگوم شيرين در کشور توليد مي شود، لذا قيمت آن نصف قيمت بنزين وارداتي است. مراحل کاشت، داشت و برداشت آن همانند ذرت است ولي با نياز به کود، آب و ديگر داده هاي کشاورزي کمتر کشاورزان سورگوم را به خوبي مي شناسند و آن را به نام هاي ذرت خوشه يي، علف ذرت و... شناخته و در نقاط گرم و خشک کشور مانند اردستان، کاشان، يزد، جنوب خراسان و سيستان و بلوچستان به عنوان علوفه کشت مي شود. سورگوم داراي انواع دانه يي، علوفه يي، شيرين و جارويي است. به غير از امريکا و برزيل که از مخلوط هاي متفاوت بنزين و اتانول استفاده مي کنند، در ديگر کشورها مخلوط 10 درصد سوخت زيستي اتانول با 90 درصد بنزين (E10) به صورت قانون به اجرا درآمده است. مصرف روزانه بنزين در کشور تقريباً 60 ميليون ليتر است. لذا براي مخلوط کردن 10 درصد سوخت زيستي اتانول با 90 درصد بنزين به 6 ميليون ليتر اتانول در روز نياز است. با توجه به اينکه از يک هکتار گياه سورگوم شيرين در سال (از ساقه و دانه) مي توان پنج هزار ليتر اتانول توليد کرد، لذا بايد 450 هزار هکتار زمين را به کشت سورگوم شيرين اختصاص داد. لازم به ذکر است کيفيت علوفه بعد از توليد اتانول از ساقه و دانه سورگوم شبيه ذرتي است که درحال حاضر کشت مي شود. علاوه بر اين، اين مقدار زمين (450 هزار هکتار) براي کشت يک مرتبه سورگوم شيرين در سال است چون مدت کاشت تا برداشت سورگوم شيرين کوتاه است، لذا اين گياه را مي توان دو مرتبه در سال (استان خوزستان) و حتي سه مرتبه در سال (استان هاي جنوبي کشور مانند هرمزگان، بوشهر و جنوب استان فارس) کشت کرده بنابراين به زمين کمتري نياز خواهد بود. با توجه به کمبود اتانول در سطح کشور مي توان مانند ساير کشورها اتانول توليد شده براي مخلوط کردن با بنزين را ابتدا در تهران به اجرا درآورده و همزمان با توليد اتانول بيشتر در ساير شهرهاي بزرگ مانند اصفهان، تبريز، مشهد و... به اجرا درآورد. براي مثال در کشور کلمبيا سوخت مخلوط ابتدا به شهرهاي با جمعيت بيشتر از 500 هزار نفر اختصاص داده شد. منبع: اعتماد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 188]