يك بام و دو هواي آمريكا در مذاكرات با ايران

واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: يك بام و دو هواي آمريكا در مذاكرات با ايران
در حالي كه بسياري از كارشناسان دور جديد مذاكرات ايران و 1+5 را "مذاكره براي مذاكره" و آرام نگه‌داشتن فضا تا انتخابات رياست جمهوري آينده آمريكا به نفع اوباما مي‌دانستند، اما نامه سناتورهاي دموكرات و جمهوري‌خواه خطاب به رييس‌جمهور آمريكا مبني بر اين كه اگر ايران به خواست 1+5 در مسكو توجه نكرد، ادامه مذاكرات ديگر ضرورتي ندارد، نشان دهنده سردرگمي در كاخ سفيد است. مشخص نيست آمريكا از مذاكره با ايران چه هدفي دارد اما آن‌چه تاكنون مسلم شده است اين‌كه هدف آن‌ها حل و فصل مسالمت‌آميز مساله هسته‌يي ايران با استفاده از رويكرد "همكاري متقابل"نيست.
با توجه به تحولات پس از مذاكرات بغداد و تغيير رفتار آمريكا سوال اين‌جاست كه آمريكا از مذاكرات بي‌نتيجه با ايران و در اصطلاح از "مذاكره براي مذاكره" چه سودي مي‌برد؟ به نظر مي‌آيد يك بام و دو هواي آمريكا از استانبول تا بغداد به مسكو هم كشيده خواهد شد.

به گزارش ايسنا، در حالي كه بسياري از كارشناسان دور جديد مذاكرات ايران و 1+5 را "مذاكره براي مذاكره" و آرام نگه‌داشتن فضا تا انتخابات رياست جمهوري آينده آمريكا به نفع اوباما مي‌دانستند، اما نامه سناتورهاي دموكرات و جمهوري‌خواه خطاب به رييس‌جمهور آمريكا مبني بر اين كه اگر ايران به خواست 1+5 در مسكو توجه نكرد، ادامه مذاكرات ديگر ضرورتي ندارد، نشان دهنده سردرگمي در كاخ سفيد است. مشخص نيست آمريكا از مذاكره با ايران چه هدفي دارد اما آن‌چه تاكنون مسلم شده است اين‌كه هدف آن‌ها حل و فصل مسالمت‌آميز مساله هسته‌يي ايران با استفاده از رويكرد "همكاري متقابل"نيست.

قبل و بعد از مذاكرات استانبول از سوي رسانه‌ها و صاحب‌نظران دنياي غرب اين‌گونه مطرح شد كه باراك اوباما به دنبال استمرار مذاكرات با ايران تا قبل از انتخابات رياست جمهوري اين كشور در نوامبر است و سعي دارد هر طور شده بر سر مساله هسته‌يي ايران به مصالحه‌‌اي دست پيدا كند تا شايد از اين راه در انتخابات بعدي درصدي بر آرا‌ي‌اش بيفزايد! اين در حالي است كه ساختار سياسي، اجتماعي و اقتصادي آمريكا در انتخابات رياست‌جمهوري وابسته به موضوعات و مسايل سياست خارجي اين كشور نيست و حداقل در اولويت قرار ندارد.

شايد اعلام آمادگي ايران براي مذاكره درباره "مساله هسته‌يي‌اش" كه در گفت‌وگوهاي قبلي ـ يك سال و نيم قبل ـ‌ امري "تمام شده" از سوي مقامات مذاكره‌كننده و رييس‌جمهور اعلام شده بود به آن‌چه در كاخ سفيد درباره مذاكرات با ايران پرداخته مي‌شد، اضافه شد به نحوي كه فضاي رضايت بخش و مثبت را از سوي دو طرف شاهد بوديم. اما رفتار آمريكا از تناقض‌ها و گاهي هدفمندي‌هايي سوال‌انگيز حكايت دارد كه ضرروت دقت بيش‌تر در اهداف بلندمدت آمريكا نسبت به ايران را به وجود مي‌آورد.

5+1 بعد از يك سال و نيم وقفه در مذاكرات با ايران و اصرار بر موضعش مبني بر اجراي قطعنامه‌هاي شوراي امنيت به طور غيرمنتظره در استانبول حق ايران را بر اساس ان پي تي به رسميت شناخت و مبناي مذاكرات را معاهده منع جامع سلاح‌هاي هسته‌يي عنوان كرد.

ايران نيز اعلام كرد كه آمادگي دارد در چارچوب "عمل متقابل و گام به گام" با 1+5 براي حل و فصل مساله هسته‌يي همكاري كند.

اما استانبول آرامش قبل از طوفان بود، طوري كه مكان مذاكرات بعدي ـ بغداد ـ كه مورد درخواست ايران بود و با مخالفت 1+5 به لحاظ امنيتي مواجه شده بود به مناقشه ميان دو طرف تبديل شد.

نمايندگان كشورهاي 1+5 و ايران در حالي وارد بغداد شدند كه از همان ابتدا هواي مذاكرات مثل هواي بغداد مملو از گرد و غبار بود.

با وجود اين‌كه رسانه‌هاي غربي پيش از بغداد افكار عمومي را نسبت به موفقيت‌آميز نبودن مذاكرات آماده كرده بودند، اما اين فضا وقتي كاترين اشتون، نماينده كشورهاي 1+5 در مذاكره با ايران در كنفرانس خبري هشت دقيقه‌اي‌اش اعلام كرد كه بر مبناي ان پي تي و قطعنامه‌هاي شوراي حكام و شوراي امنيت سازمان ملل كه (از ايران مي‌خواهند كليه فعاليت‌هاي هسته‌يي‌اش را تعليق كند) مذاكره مي‌كند، كامل شد.

آن سوي ميز با وجود آن‌كه خواست‌هاي ايران (پاسخ 1+5 به محورهاي پيشنهادي ايران) پاسخ داده نشده بود با وساطت نمايندگان چين و روسيه، رييس‌ هيات مذاكره كننده ايران پذيرفت كه مذاكرات براي يك دور ديگر، آن هم در مسكو پايتخت يكي از كشورهاي طرف مذاكره و امضا‌ء كننده تمامي قطعنامه‌هاي تحريمي عليه ايران برگزار شود تا شايد مذاكرات "ناتمام" بغداد در مسكو به نتيجه رسد!

اين در حالي است كه تغيير موضع 1+5 به ويژه آمريكا در بغداد نشان مي‌دهد، آن‌ها بر خلاف گذشته كه مذاكراتي نتيجه‌بخش با ايران را دنبال مي‌كردند، خواسته‌شان را صرفا به اين‌كه مذاكرات ولو بي‌نتيجه ـ‌ حداقل تا اكتبر ـ ادامه پيدا كند، تقليل داده‌اند. شايد اوباما به اين نتيجه رسيده است كه مذاكرات با ايران به نتيجه برسد يا نرسد، چندان در نتايج انتخابات آينده در نوامبر 2012 به نفع او تاثيري نخواهد داشت.

اختلاف‌ها و بي‌اعتمادي كه از سال‌هاي گذشته ميان دو طرف به وجود آمده است يك بار ديگر در بغداد خود را نشان داد تا جايي كه حتي پوشش متمايز كاترين اشتون كه به گفته بسياري از رسانه‌هاي ايراني و خارجي ـ اگر نگوييم از برخي جهات توهين‌آميز و منحرف‌كننده‌‌ اذهان ديپلماتيك ـ خوشايند طرف مقابل بود، هم نتوانست حباب مثبتي كه پس از استانبول درباره تعامل دو طرف با يكديگر به وجود آمده بود را حفظ كند.

هيات‌هاي مذاكره‌كننده ايران و 1+5 در حالي روز يك‌شنبه 28 خرداد (17 ژوئن) وارد مسكو مي‌شوند كه نشست معاونان و كارشناسان دو طرف كه به گفته ايران از توافق‌هاي بغداد بود انجام نگرفته است.

به نظر مي‌آيد، آخرين گفت‌وگوي تلفني كاترين اشتون و سعيد جليلي كه دوشنبه هفته گذشته انجام شد، مبناي مذاكرات مسكو است. دو طرف در اين گفت‌وگو تاييد كردند كه در مسكو درباره پيشنهادات يكديگر كه در بغداد ارايه شد گفت‌وگو كنند تا به نقاط مشترك دست يابند. ايران در بغداد پيشنهاداتي در پنج محور هسته‌يي و غيرهسته‌يي ارايه كرد كه مهم‌ترين آن به رسميت شناخته شدن حق غني‌سازي از سوي 1+5 براي ايران است. ايران معتقد است براي موفق بودن رويكرد تعامل و همكاري گام‌ها بايد "روشن،‌ دقيق و متوازن" باشد و مسايل به طور كلي ديده شود. هم‌چنين ايران بر به رسميت شناختن حق غني‌سازي از سوي 1+5 تاكيد دارد.

اين در حالي است كه بر اساس نامه‌اي كه تعدادي از سناتورهاي آمريكايي دموكرات و جمهوري‌خواه به باراك اوباما درباره ايران نوشته‌اند، 1+5 بر تعليق غني‌سازي 20 درصد،‌ تعليق سايت غني‌سازي فردو و خارج كردن تمامي مواد توليد شده از ايران تاكيد دارند.

رامين مهمان‌پرست در سخناني در دانشكده صدا و سيما با تاكيد بر اين‌كه ايران از حق غني‌سازي‌اش نمي‌گذرد گفت: "در صورتي كه اين حق پذيرفته شود در مورد تامين سوخت 20 درصد و اين‌كه اورانيوم را از كجا براي تامين سوخت رآكتور تهران تهيه كنيم، گفت‌وگو خواهيم كرد."

به نظر مي‌آيد آمريكا دوست داشت در چارچوب ديپلماسي "بزن و در رو" در دور جديد مذاكرات از ايران امتياز‌گيري كند تا قبل از انتخابات نوامبر نيز از آن بهره‌برداري كرده و پس از آن نيز داستان تكراري اجراي درخواست‌هاي شوراي امنيت از سوي ايران دنبال شود، اما وقتي ديد ايران نمي‌خواهد داستان مداليته 2007 با آژانس در سطح بين‌المللي برايش تكرار شود و خواهان تعيين چارچوبي مشخص از همكاري‌هاي "گام به گام" است و در اين مسير از خط قرمزش يعني غني‌سازي در خاك خود عقب نخواهد نشست، رويكردش را تغيير داده است.

آ‌ن‌ها اميدوار بودند كه ايران در مذاكرات با آژانس كمي كيسه را شل كرده و به برخي تقاضاهاي‌شان كه در چارچوب آژانس مطرح مي‌شود، از جمله بازديد از سايت نظامي پارچين، پاسخ مثبت دهد. اما ايران هرگونه توافق با آژانس در اين باره را به همان راه‌حلي منوط كرده است كه در مذاكرات با 1+5 يعني تدوين مداليته همكاري، دنبال مي‌كند.

وزير خارجه آمريكا پس از مذاكرات بغداد بر اجرايي شدن تحريم‌ها يك‌جانبه (بانكي و نفتي) عليه ايران تاكيد كرد و چماق را بيش‌تر بالاي سر كشيد. اين درحالي است كه ايران معتقد است موفقيت‌آميز بودن مذاكرات در چارچوب "عمل متقابل" در صورتي به دست مي‌آيد كه اهرم تحريم‌ها به كنار گذاشته شود.

يکشنبه|ا|28|ا|خرداد|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: عصر ایران]

[مشاهده در: www.asriran.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 172]