محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830764846
زهره، سيارة زنان
واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: اگر در شبهاي بلند تابستاني، پس از غروب خورشيد رو به غرب بايستيد، در افق «ستارهاي» بسيار درخشان ميبينيد كه گاه روشنايياش لحظاتي خيرهتان مي‌كند. اين جرم درخشان و زيبا نه ستاره، بلكه سيارة زهره، خواهر زمين، است. زهره دومين سيارة منظومة شمسي از سوي خورشيد است كه به سبب اندازه و جنس سنگي‌اش از ديرباز خواهر دوقلوي زمين خوانده شده است. در آسمان شامگاهي شبهاي بهاري و تابستاني، درخشش اين سياره جلوة خاصي به افق غربي مي‌دهد و گاه قرار گرفتن آن در كنار هلال باريك ماه زيبايي آن را دوچندان مي‌كند. بشر سيارة زهره را، كه بعد از ماه دومين جرم درخشان در آسمان است، از زمانهاي پيش از تاريخ ميشناخته و ردپاي آن در فرهنگ بشري بسيار ديده مي‌شود. در متون خط ميخي بابلي‌ها، كه شرح رصدهايي‌اند احتمالاً مربوط به 1600 سال پيش از ميلاد، از اين سياره نام برده شده است. بابلي‌ها اين سياره را ايشتار (Ishtar) مي‌ناميدند و تجسم زنانگي و الهة عشق بود. مصريان باستان بر اين باور بودند كه زهره متشكل از دو جرم مجزاست و آن را در آسمان صبحگاهي تيوموتيري (Tioumoutiri) و در آسمان شامگاهي آُآيتي (Ouaiti) مي‌ناميدند. يونانيان باستان نيز كه دقيقاً چنين باوري داشتند «ستارة» صبحگاهي را فُسفُروس (Phosphoros) يا «آورندة نور» و «ستارة» شامگاهي را هِسپِروس (Hesperos) يا «ستارة شامگاهي» مي‌ناميدند. البته آنها در دورة هِلِني دريافتند كه اين دو جرم در واقع يك سياره‌اند. هِسپِروس در زبان لاتين به «وِسپِر» و فُسفُروس به «لوسيفِر» ترجمه شد، واژه‌اي شاعرانه كه بعدها براي اشاره به فرشتة رانده‌شده از بهشت به‌كار رفت. رومي‌ها بعدتر اين سياره را، به احترام الهة عشق در فرهنگ خود، ونوس (Venus) ناميدند و يوناني‌ها هم آن را به الهة عشق خودشان، آفروديت (Aphrodite)، منتسب كردند. اين سياره تقريباً در همة فرهنگ‌هاي جهان به نام الهة عشق، زيبايي، باروري و زنانگي نامگذاري شده و در برخي فرهنگ‌ها، اهميتي بسيار بيشتر از يك جرم صرفاً درخشان و زيبا داشته و مثلاً پاية تقويم يك قوم بوده، مانند قوم مايا، يا در ميان برخي ديگر پرستش مي‌شده است، مانند يونانيان و روميان باستان. اين سياره در فرهنگ هندي به شوكرا(Shukra)، به معني خالص و پاك، و در ميان اخترشناسان چين باستان به تاي‌په (Tai-pe)، يعني زيباروي سفيد، مشهور است. در فرهنگ‌هاي شرق دور ـ ژاپن، چين، كره و ويتنام ـ به زهره «سيارة فلزي» مي‌گويند. اقوام مختلف استراليا آن را بارنومبير (Barnumbirr) مي‌نامند كه پيام‌آوري از دنياي مردگان است و نيز پيام عشق و محبت زمينيان را به درگذشتگان عزيزشان مي‌رساند. در ايران نيز از ديرباز اين سياره را ناهيد مي‌ناميدند ـ نام ديگر آناهيد يا آناهيتا، ايزدبانوي آب‌ها. زهره نيز نام عربي اين سياره است. زهره در نظر اعراب «ستارة» اهل طرب و مخصوص زن‌هاست. در ميان اسطوره‌ها آناهيتا، آناهيد يا ناهيد، كه در زبان فارسي به معناي دور از آلودگي است، نامي اوستايي براي ايزدبانوي هندوايراني آب‌ها، باران و باروري در مذاهب ايران باستان است. بسياري از ويژگي‌هاي اين ايزدبانو به ايشتار نزديك است و به احتمال بسيار همچون «ميترا» از ايزداني بوده كه پيش از پيدايش زرتشت در ميان مردم ايران و نواحي اطراف ـ ولو به نام‌هاي ديگر ـ پرستش مي‌شده است. آبان يَشت، كه يكي از يَشت‌هاي بلند اوستاست، مربوط به ايزدبانو ناهيد است كه به صورت دوشيزه‌اي بسيار زيبا و بلندبالا و خوش‌پيكر توصيف شده كه براي ازدواج و عشق پاكِ بي‌آلايش، كه موجب تشكيل خانواده شود، اهميت فراواني قائل است. تن‌پوشي زرين پيكرش را مي‌پوشاند، در دستش دست‌آويزهاي گرانبها و در گوشش گوشواره‌هاي زرين دارد و بر گردنش سينه‌ريزي از گوهر آويخته است. روي سرش نيز تاجي هشت‌گوش، آراسته با صد ستاره و زيور، نمايان است. اين ايزدبانو در دوران ساسانيان به يكي از الهه‌هاي بسيار مقدس براي ايرانيان تبديل شد و به چنان مقامي در باورهاي ايرانيان دست پيدا كرد كه نه‌تنها معابد بسيار مجلل و باشكوه براي او ساخته شد، بلكه تنديس‌ها و نمادهاي اين ايزدبانو را نيز در جاي‌جاي اين سرزمين پهناور مي‌يابيم. از ميان معابد ناهيد، معابد همدان و شوش و كنگاور، كه ويرانه‌هاي آن هنوز پابرجاست، از همه مجلل‌تر بوده است. معابد ناهيد در ايران و ممالك همجوار اغلب كنار رودهاي پرآب بنا شده است. مرغابي و سرو، كه نماد آزادي و آزادي‌جويي است، از نشانه‌هاي مخصوص ناهيد است. همچنين نيلوفر، گل اساطيري آبزي، نيز به آناهيتا منسوب است. در فرهنگ ايران باستان روز آدينه، كه جمع‌كنندة روزهاي هفته است، به ناهيد اختصاص دارد. در اسطوره‌هاي ايراني، آناهيتا (ناهيد) نه‌تنها ايزدبانوي آب‌ها، بلكه سرچشمة رودهاي جهان است. ناهيد، به فرمان پروردگار، از فراز آسمان باران و تگرگ و برف و ژاله فرو مي‌بارد كه به گله و رمه مي‌افزايد و سراسر كشور از او خوشي و نعمت مي‌گيرد. در يَشت پنجم اوستا، اين رود (چشمه) به‌عنوان فزايندة حيات و چارپايان و گياهان و چشمه‌اي كه به همة كشورها رونق و حركت مي‌بخشد نيايش مي‌شود. ناهيد نه‌تنها دشت‌ها را حاصلخيز و بارور، بلكه نطفة مردان و زهدان زنان را پاك و منزه مي‌كند. زن‌ها را در وضع حمل ياري مي‌رساند و شير در پستان آنها جاري مي‌سازد. چنانكه گفته شد، زهره نام عربي ناهيد است و ستارة اهل طرب و ستارة مخصوص زنان و اهل زينت و تجمل است و لهو و طرب و عشق و ظرافت به او اختصاص دارد. مي‌گويند كه وقتي هاروت و ماروت، دو فرشتة خدا، به زمين آمدند، زني از فرزندان نوح به نام زهره پيش آنها رفت و از شوهرش شكايت كرد. آنها بر وي فتنه شدند و او را از شوهرش جدا كردند و شوهر را كشتند. اما او، كه از آنها اسم اعظم خدا را آموخته بود، آنان را فرو گذاشت و خود به آسمان‌ها رفت. برخي مي‌گويند كه خداوند او را به صورت ستارهاي مسخ كرد. چون زني از كار بد شد روي زرد مسخ كرد او را خداي و زهره كرد (مثنوي معنوي) از شرحي كه ابوريحان بيروني در التفهيم در باب خواص و مظاهر زهره آورده چنين برمي‌آيد كه رابطة زهره با آب و سپيدي و رويش و زايش و توليدمثل و طرب و زيبايي و عشق و مسائلي از اين دست انكارناپذير است و قراين نشان مي‌دهد كه زهره همان ناهيد، ايزدبانوي آب، است. بنا بر منابع نجومي كهن، روز آدينه به زهره نيز اختصاص داشته است. زنان سرشناس، جاودانه بر سطح زهره با پيشرفت دانش بشر، فضاپيماهايي راهي اين سياره شدند و از پستي و بلندي‌ها و عوارض جغرافيايي سطح اين سياره نقشه‌هاي كاملي تهيه كردند. انجمن بين‌المللي نجوم (IAU) وظيفة نامگذاري عوارض سطح سيارات و همچنين اجرام تازه كشف‌شده را از 1919 بر عهده دارد. طبق مصوبة اين انجمن، عوارض جغرافيايي سطح كرات مختلف همگي به نام انسان‌هاي مشهور حقيقي يا اسطوره‌اي نامگذاري مي‌شوند. مثلاً تمام عوارض سطح كرة ماه به نام دانشمندان جهان و عوارض سطح سيارة عُطارِد به نام هنرمندان و نويسندگان نامگذاري شده‌اند. اما عوارض سطح سيارة زهره تماماً، جز يك مورد، به نام زنان سرشناس ملت‌هاي جهان، نام‌هاي دخترانه در فرهنگ‌هاي گوناگون، يا ايزدبانوهاي زمين و حاصلخيزي و باروري در فرهنگ‌هاي مختلف نامگذاري شده‌اند. در ميان اسامي جاودان‌شده بر سطح زهره، 30 نام ايراني هم ديده مي‌شود كه البته تلفيقي هستند از نام‌هاي رايج در زبان‌ها و گويش‌هاي مختلف ايران: آيلار، آلما، دينا، اِستِر (نامي در ايران باستان)، فريده، فاطمه، فيروزه، گلنار، غزل، حليمه، حنا، جميله، ياسمين، ليدا، ليلا، لِنا، ملينا، ندا، پريشان، پروين، ركسانا، روناك، سعيده، سارا، زكيه، زينب، زرينه، زويا، زهرا و زمرد. از ميان الهه‌هايي كه نامشان بر زهره جاودان شده مي‌توان به آناهيت (الهة ارمني حاصلخيزي)، آرامايتي (الهة ايراني حاصلخيزي)، بي‌بي پَتمه (الهة زنان در فرهنگ تركمن)، سوسن خوتين (الهة حاصلخيزي و باران در تاجيكستان و ازبكستان)، و زمين (الهة ايراني) اشاره كرد. همچنين بر سطح زهره به نام زنان نويسنده، شاعر، نقاش، آهنگساز، هنرپيشه، خواننده، پزشك، وكيل، هوانورد، فضانورد، اخترشناس، فيزيكدان، زيست‌شناس، رياضيدان، شيمي‌دان، محقق، اقتصاددان، فمينيست، مصلح اجتماعي، ملكه‌ها و پرنسس‌هايي از دوران باستان تا امروز و زنان سرشناس ديگر برمي‌خوريم، ازجمله: جين آستين (نويسندة انگليسي)، اورِليا (مادر ژوليوس سزار)، كلارا بارتون (بنيانگذار صليب سرخ امريكا)، اگنيا بارتو (شاعر اسپانيايي)، پِرل باك (نويسندة امريكايي)، آگاتا كريستي (نويسندة انگليسي)، كلئوپاترا (ملكة زيباي مصر)، ماريا سِلِسته (دختر گاليله)، اليزابت كورپمَن (اخترشناس لهستاني)، آريل دورانت (تاريخ‌نگار و همسر ويل دورانت)، مولان (سلحشور تاريخي‌ـ‌افسانه‌اي چين در قرن ششم ميلادي)، نِفِرتيتي (ملكة زيباي مصر باستان)، ليزا جيا كوندو (موناليزا)، ساسكيا (همسر رامبراند نقاش و مدل نقاشي‌هاي او)، فوسايه ايچيكاوا (فمينيست ژاپني)، جِروشا جراد (فيزيكدان هندي)، ايرِن ژوليو كوري (دختر ماري و پيركوري، فيزيكدان، برندة جايزة نوبل)، فريدا كالو (نقاش مكزيكي)، فلورانس نايتينگل (پرستار ايتاليايي)، النا ريچاردز (بنيانگذار دانش اكولوژي)، اَن سوليوان (معلم هلن كلر)، گرترود استاين (نويسنده و مدتي همسر ارنست همينگوي)، ويرجينيا وولف (نويسندة امريكايي)، و بسياري افراد ديگر كه شايد نامشان براي ما ناآشنا باشد اما قطعاً در رشتة خود تأثيرگذار و منشأ خدماتي چنان شايسته به جامعة خود، و حتي جامعة جهاني، بوده‌اند كه نامشان تا ابد جاودان خواهد ماند. مانند هموطن خود ما كه شايد بسياري از ما نمي‌شناسيمش اما نامش بر يكي از عوارض سطح زهره جاودان شده است: دكتر آذر اندامي، پزشك و باكتري‌شناس پژوهشگر انستيتو پاستور ايران. در سال 1992 كه انجمن بين‌المللي نجوم براي نامگذاري عوارض سطح سيارة زهره فراخواني جهاني در رسانه‌هاي همگاني و مجلات علمي جهان منتشر كرد، نام‌هاي بسياري از سراسر جهان به شوراي نامگذاري ارسال شد كه دليل انتخاب آنها نه معروف يا صاحب مقام بودن يا داشتن تأليفات، بلكه خدمت به بشريت بود. متأسفانه از ايران تنها نام دكتر آذر اندامي، آن هم به همت و تلاش دختر ايشان، به اين شورا ارسال و البته پذيرفته شد. به اين ترتيب، گودالي بر سطح زهره به نام آذر اندامي نامگذاري شد. گودال اندامي دهانه‌اي برخوردي (دهانه‌اي كه بر اثر برخورد شهاب‌سنگ با سطح سياره شكل مي‌گيرد) به قطر 30 كيلومتر در مختصات عرض ′45 و ْ17- و طول ′55 و ْ26 بر سطح زهره است. آذر اندامي در 16 آذر 1305 در محلة ساغريسازان رشت متولد شد. او فرزند چهارم و تنها دختر خانواده بود. بعد از اتمام تحصيلات عمومي در دبيرستان فروغ به دانشسراي رشت رفت. در 1324 از دانشسرا فارغالتحصيل شد و يك سال بعد به استخدام آموزش و پرورش درآمد. در 1329 و در حين كار، ديپلم طبيعي را اخذ كرد. در 1331، با شركت در كنكور دانشگاه تهران، در رشتة پزشكي اين دانشگاه پذيرفته شد. در 1337 فارغالتحصيل و بلافاصله به تحصيل در دورة تخصصي زنان و زايمان مشغول شد. پس از پايان دورة تخصصي به وزارت بهداشت آن زمان منتقل شد و در نهايت به كار در انستيتو پاستور پرداخت. در سالياني كه وبا كشتار بي‌رحمانة خود را در ايران و كشورهاي منطقه شروع كرده بود، او با تهية واكسن مرغوب به مبارزه با اين بيماري پرداخت و علاوه بر تأمين نياز كشور، واكسن وبا را به كشورهاي همسايه هم ارسال كرد. دكتر اندامي پس از مدتي با استفاده از بورس تحصيلي انستيتو به پاريس رفت و در 1346 گواهينامة باكتريولوژي و در 1353 دانشنامة تخصصي علوم آزمايشگاهي باليني را اخذ كرد. او تا سال 1357 كه بازنشسته شد، چندين بار به كشورهاي فرانسه و بلژيك سفر كرد و حاصل اين سفرها مقالاتي علمي بود كه در مجلات معتبر به چاپ رسيد. دكتر اندامي پس از بازنشستگي، چون خانه‌نشيني را نمي‌پسنديد، رياست آزمايشگاه تشخيص طبي بيمارستان باهنر تهران را بر عهده گرفت. پس از مدتي در مطب همسرش دكتر خلعتبري در خيابان حسام‌السلطنه واقع در جنوب تهران به مداواي بيماري‌هاي زنان و زايمان مشغول شد. در همين سال‌ها بود كه كم‌كم بيماري در وجودش رخنه كرد و به تومور مغزي مبتلا شد. البته سعي مي‌كرد ديگران زياد متوجه اين مسئله نشوند ولي وخامت حالش به آنجا رسيد كه روزي در مطب در حال معاينة يك بيمار تعادل خود را از دست داد و به زمين افتاد. اين انسان فرهيخته و سخت‌كوش در 28 مرداد 1363 به علت آمبولي ريه، كه از عواقب بيماري سختش بود، به ديار باقي شتافت. فرزندان دكتر اندامي نيز همگي در عرصة علم كوشا بودند و به مدارج بالاي علمي رسيدند. دختر بزرگ او، آذرميدخت خلعتبري، دكتر در ژئوفيزيك از فرانسه، اكنون نويسنده و خبرنگار علمي است. او يكي از همكاران تحريرية ماهنامة نجومي فرانسه (Ciel & Espace) است. همچنين به ياد فعاليت‌هاي بشردوستانة دكتر اندامي، خياباني در رشت به نام اوست. بخش واكسن‌هاي باكتريال در ساختمان تحقيقات انستيتو پاستور نيز به افتخار او نامگذاري شده است.■ منابع 1) www.wikipedia.org 2) ماهنامة نجوم، شمارة 153 و 154، آذر و دي 1384. 3) ژيران، ف.، گ. لاكوئه و ل. دلاپورت، فرهنگ اساطير آشور و بابل، ترجمة ابوالقاسم اسماعيل‌پور، تهران: فكر روز، 1375. 4) ياحقي، محمدجعفر، فرهنگ اساطير و اشارات داستاني در ادبيات فارسي، تهران: سروش، 1375. زنان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 621]
-
گوناگون
پربازدیدترینها