افزايش تعداد پسران در سن ازدواج

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: افزايش تعداد پسران در سن ازدواج
جام جم آنلاين: مدت‌ها بود كه كارشناسان جمعيت ‌شناسي و جامعه ‌شناسي از دهه 90 به عنوان دهه‌اي با افزايش تعداد پسران آماده به ازدواج نسبت به دختران نام مي‌بردند تا اين‌كه ديروز براي اولين بار يك مقام مسوول در ثبت احوال به طور رسمي از برهم خوردن تعادل جمعيتي جوانان در سن ازدواج با افزايش تعداد پسران خبر داد.

به گفته مديركل دفتر آمار و اطلاعات جمعيتي و مهاجرت سازمان ثبت احوال كشور، بررسي‌ها نشان مي‌دهد طي يكي دو سال آينده تعداد پسران در سن ازدواج بيشتر از دختران مي‌شود.

علي‌اكبر محزون در گفت‌وگو با مهر افزود: در سال‌هاي قبل طي دوره‌اي تعداد دختران در سن ازدواج بيشتر از پسران شد كه اين امر مشكلاتي را ايجاد كرده بود، اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه اين تعادل در حال برهم ريختن تدريجي است كه تا سال 1396 يا 1397 ادامه خواهد داشت.

آنچه از سوي مديركل دفتر آمار و اطلاعات جمعيتي و مهاجرت سازمان ثبت‌احوال كشور در سال گذشته اشاره مي‌شود، خوراك نشريات زرد و تيترهايي نظير تعداد دختران از پسران بيشتر شد يا به ازاي هر پسر چند دختر براي ازدواج وجود‌دارد، بود.

مساله‌اي كه حتي در باور توده مردم به اشتباه به اين موضوع رسيد كه تعداد مواليد دختران افزايش يافته است و مادران ايراني دخترزا شده‌اند، در حالي كه در همه جاي دنيا از بين هر 205 نوزاد متولد شده در دنيا 100 نوزاد دختر و 105 نوزاد پسر متولد مي‌شود كه كشور ما نيز از اين آمار مستثنا نيست.

چه شد كه پسران در سن ازدواج افزايش يافتند؟

داستان افزايش تعداد دختران در سن ازدواج در دهه قبل و عكس شدن اين موضوع در دهه پيش‌رو از وقتي شروع شد كه سياست‌هاي كنترل جمعيت در كشور ما نه تنها ثابت نبوده، بلكه در هر دهه با توجه به تصميمات دولتمردان متناقض‌بوده است.

بر همين اساس در دهه 50 قرار بر اين شد كه جمعيت در ايران كنترل شود و ناگهان همه چيز بر‌اساس كاهش جمعيت تعريف شد، در حالي تنها يك دهه بعد از آن يعني شروع سال‌هاي دهه 60 داشتن فرزند بيشتر ملاك قرار گرفت.

البته سياست‌هاي متناقض كنترل جمعيت در ايران همچنان ادامه دارد و از اواخر دهه 80 برعكس دهه 70 باز عنوان مي‌شود كه ايران ظرفيت افزايش جمعيت را دارد و بايد شعارهاي كنترل جمعيت بر اساس فرزند بيشتر باشد.

اما ربط اين موضوع با افزايش تعداد دختران و پسران به قانون نانوشته‌اي بر مي‌گردد كه بر‌اساس آن پسران با دختراني كه به طور متوسط پنج سال از آنها كوچك‌تر هستند، ازدواج مي‌كنند، بر همين اساس جمعيت‌شناسان و جامعه‌شناسان ايراني بررسي سن ازدواج را در رده‌هاي سني با پنج ‌سال اختلاف بررسي مي‌كنند.

با توجه به همين موضوع، پسران آماده براي ازدواج(از لحاظ سني) كه در دهه آغازين كنترل جمعيت در كشور ما متولد شده‌اند، قاعدتا با دختراني در دهه بعدي ازدواج مي‌كردند كه مواليد در آن دهه با توقف كنترل جمعيت همراه بوده است پس طبق آمارهاي جمعيتي تعداد پسراني كه با متوسط سن 25 سال (متولدان اواسط دهه 50) با دختران 20 ساله (متولدان اوايل دهه 60) ازدواج مي‌كردند، تعدادشان بيشتر از دختران بود.

دليل اين ماجرا هم به سياست كنترل جمعيت برمي‌گشت كه در دهه 50 سفت و سخت اجرا شده بود و در شروع دهه 60 اثري از آن نبود در نتيجه تعداد دختران سال 60 بيشتر از پسراني بود كه بر اساس فرهنگ ما براي ازدواج مناسب آنها بودند و در سال‌هاي افزايش زاد و ولد به دنيا آمده بودند.

بر اين اساس با كاهش تعداد مواليد قاعده هرم سني در ايران در حال كوچك شدن است، با جمع شدن اين قاعده هرم سني، تعداد جمعيت 15 تا 19 ساله از 20 تا 24 ساله كمتر شده و تعداد دخترهاي مجرد 15 تا 35 ساله از پسرهاي 20 تا 40 ساله كمتر مي‌شود و در يك دهه آينده پسرهاي در معرض ازدواج از دخترهاي در معرض ازدواج بيشتر مي‌شوند.

افزايش تجرد قطعي دختران

مركز مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه معاون پژوهشي سال گذشته با اعلام اين‌كه اختلاف ميانگين سني دختران و پسران در ازدواج همچنان پنج سال باقي مانده است، اعلام كرد: تا 10 سال آينده يك ميليون دختر به جمعيت تجرد قطعي كشور افزوده مي‌شود.

شهلا كاظمي‌پور، جامعه‌شناس و معاون پژوهشي مركز مطالعات جمعيتي آسيا و اقيانوسيه، با تاييد اين موضوع مي‌گويد: در تمامي رده‌هاي سني تعداد دختران مجرد همان رنج سني از ميزان پسران مجرد كمتر است.

وي تاكيد مي‌كند: ولي به دليل اين كه بين سن ازدواج دختر و پسرها به طور متوسط 5 سال فاصله وجود دارد در مقايسه تعداد دخترهاي مجرد 15 تا 35 ساله با پسرهاي مجرد 20 تا 40 ساله، تعداد دختران حدود يك ميليون نفر بيشتر است.

كاظمي‌پور با بيان اين كه هم‌اكنون تعداد دختران مجرد 15 تا 19 ساله از ميزان پسرهاي مجرد 15 تا 19 ساله كمتر است، ادامه مي‌دهد: اين مساله منجر به مجرد ماندن يك ميليون دختر تا 10 سال آينده مي‌شود.

همسن‌گزيني، راه حل مشكل

مشكل فعلي جامعه ما اين است كه مردان ما با دختراني در سنين پايين‌تر ازدواج مي‌كنند و تنها راه حل مشكل تجرد قطعي دختران اين است كه همسن‌گزيني همسري در كشور رخ دهد چرا كه اگر تعداد پسران در سن ازدواج را با دختران در آستانه ازدواج با فاصله سني دو يا سه سال نيز در نظر بگيريم تعداد دخترهايي كه مجرد مي‌مانند كمتر مي‌شود.

كارشناسان بر اين اساس معتقدند كه اطلاع‌رساني و آگاهي دادن در مورد همسن‌گزيني در ميان جوانان و ترويج اين الگو مي‌تواند راهكاري براي حفظ تعادل جمعيت جوانان در سن ازدواج باشد.در كنار مطرح شدن مسائلي نظير افزايش تعداد پسران و دختران ازدواج نكرده با سياست‌هاي متغير كنترل جمعيت در كشور، كارشناسان بر ثابت ماندن برنامه‌هاي كنترل جمعيت در ايران تاكيد دارند.

عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس مي‌گويد: در حال حاضر، حتي اگر مساله تنظيم خانواده اصلاح شود كاهش جمعيت در كشور اتفاق نخواهد افتاد چرا كه مردم نسبت به قول‌هايي كه براي آينده داده مي‌شود قدري با شك و ترديد نگاه مي‌كنند.وي ادامه مي‌دهد: ازدواج نكردن و دير ازدواج كردن جوانان باعث نداشتن فرزند و تك‌فرزندي در بسياري از خانواده‌ها شده است و در صورت كمك دولت و مجلس براي تسهيل در ازدواج جوانان اين مساله خود به خود به افزايش جمعيت كمك مي‌كند.

به اعتقاد كارشناسان اين گونه تشويق‌ها فقط 10 تا 15 درصد جامعه را ممكن است، متاثر كند. با افزايش سطح تحصيلات و آگاهي در زنان به طور يقين نقش آنها در تصميم براي تعداد فرزندان تعيين‌كننده شده است، بنابراين با ثبات در برنامه‌هاي تنظيم خانواده مشكلات اجتماعي مانند افزايش يا كاهش تعداد جوانان آماده ازدواج در هر جنس نيز كمرنگ‌تر خواهد شد.

مستوره برادران نصيري - گروه جامعه

سه|ا|شنبه|ا|29|ا|فروردين|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]