واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مولد وان دوگراف
چكیدهبا خواندن این مقاله ایده های زیادی درباره وان دو گراف و استفاده های آموزشی آن پیدا خواهید کرد. توضیح اولیهمعرفی عمومی:به دنیای شگفت آور الکتریسیته خوش آمدید. مطالعه الکتریسیته تلفیقی از شیمی و فیزیک است، تا به ما بگوید اشیایی مانند لامپ درون اتاقمان چگونه کار می کنند. جریان الکتریکی را می توان به کمک شارشی از الکترون ها توضیح داد. الکترون ها ذرات باردار منفی ای هستند که یکی از پایه های اصلی واحدهای ماده، یعنی اتم ها را تشکیل می دهند. برای اینکه رفتار الکترون ها را بفهمیم اول باید ببینیم ذرات باردار با یکدیگر چگونه رفتار می کنند. بارهای همنام ( بارهایی که بار مشابه دارند، هر دو مثبت یا هر دو منفی ) نیرویی عقب زننده را تجربه می کنند و از یکدیگر دور می شوند. بارهای مخالف ( یکی مثبت و یکی منفی ) به سمت یکدیگر جذب می شوند و به سمت یکدیگر حرکت می کنند. بر اساس همین قانون می توان نتیجه گرفت الکترون ها که بار منفی دارند از محل تجمع بارهای منفی به محل تجمع بارهای مثبت سرازیر می شوند. با این وجود، زمانی که جریان الکتریکی برای اولین بار مورد مطالعه قرار گرفت دانشمندان تصور می کردند جریان الکتریکی ناشی از شارش بارهای مثبت است و جریان از محل تجمع بارهای مثبت به سمت محل تجمع بارهای منفی سرازیر می شود. جریان الکتریکی را نمی توان دید، اما اثرات آن در قالب آزادسازی انرژی قابل بررسی است. این انرژی مانند نور حاصل از لامپ یا گرمای حاصل از یک مولد حرارتی است. الکتریسیته ساکن شکلی از الکتریسیته است که در آن به کمک حرکت مکانیکی دو جسم نارسانا انتقال بار صورت می گیرد. برای نمونه زمانی که شما از روی یک فرش پشمی عبور می کنید و دستگیره در را می گیرید تجمع این بار را روی دست خود احساس می کنید، که در نهایت امر شوکی را به شما وارد می کند. در سال 1930، رابرت وان دوگراف آمریکایی، دستگاه مولد جرقه بزرگی را ساخت که به نام وی، مولد وان دوگراف نام گرفت. این مولد نقاله پهنی را درون خود دارد که میان یک ستون حرکت می کند تا ایجاد بار الکتریکی کند. بارهای تولید شده توسط این نقاله درون گنبدی در بالای این مولد تجمع می کنند و به دنبال راهی برای فرار هستند. این تجمع بارهای منفی بعضا به واسطه یک صاعقه کوچک الکتریکی از میان هوا به یک جسم رسانای متصل به زمین یا مستقیما به خود زمین منتقل می شوند. مراحل انجام فعالیت ها:فعالیت های اصلی: صاعقه کوچک: در این آموزش عملی از الکترود تخلیه کوچک استفاده می کنیم. الکترود را در فاصله 8 تا 10 سانتی متری بالای گنبد مولد نگاه می داریم. ضروری است به خاطر داشته باشید تا الکترود را به نقطه اتصال پایه مولد وصل کنید تا از وارد شدن شوک های ناخواسته جلوگیری شود. با روشن شدن مولد شما جرقه درخشان سفید – آبی را می بینید که با صدایی شبیه صدای شکستن از روی گنبد به سمت الکترود می رود. این روشی است که الکتریسیته از جسمی به جسم دیگر می رود تا از شر تجمع بار خلاص شود.
باردار کردن موی افراد: در این آموزش عملی، از بدن انسان به عنوان یک خازن نگهداری الکتریسیته ساکن ساخته شده توسط مولد، استفاده می شود. اول از همه داوطلب را از تماس با زمین جدا می کنیم تا جریانی از درون بدن وی عبور نکند. برای این منظور وی را روی یک جعبه یا یک چهارپایه چوبی یا پلاستیکی قرار می دهیم. قبل از روشن کردن مولد از او می خواهیم تا دستان خود ( هر دو دست ) را روی گنبد مولد قرار دهد. با روشن کردن مولد او نباید دست های خود را تا زمان خاموش کردن آن، از گنبد مولد جدا کند. اگر این آموزش عملی با موفقیت همراه باشد موهای شخص داوطلب باید سیخ شود. ( بهترین نتیجه برای افرادی بدست می آید که موهایی به بلندی 10 سانتی متر داشته باشند، نه کمتر و نه بیشتر. ) در این آموزش عملی می توان اهمیت روش های گوناگون عایق کردن را در تاثیری که بر بار ذخیره شده در روی موهای افراد می گذارد بررسی کرد. در پایان آموزش بعد از خاموش کردن مولد بایستی بارهای ذخیره شده روی گنبد مولد و موهای فرد را به کمک الکترود تخلیه و به زمین منتقل کرد.فعالیت های انتخابی: باد الکتریکی: در این آزموزش عملی نشان می دهیم که مولکول های هوای اطراف گنبد مولد نیز باردار می شوند. الکترود کوچک را در کنار گنبد قرار دهید و شمعی روشن را بین گنبد و کره الکترود واقع کنید. شعله شمع منحرف می شود. نه؟ پس مولکول های باردار هوا نیز مانند الکترون ها از یکدیگر دور می شوند زیرا بارهای همنام دارند. لوله های گازی: لوله ای را که به وسیله یک گاز خاص پر شده در کنار گنبد مولد نگاه دارید تا روشن شود. در توجیه این پدیده باید به این نکته اشاره شود که بارهای ایجاد شده به وسیله مولد درون لوله جریان می یابد و اتم های گاز درون لوله را برانگیخته می کند. اتم های گوناگون بر حسب جنس خود برای بازگشت به حالت عادی از خود تابشی خاص را منتشر می کنند.جمع بندی:این فعالیت ها، روش های گوناگونی را برای معرفی آثار الکتریسیته به مخاطبین معرفی می کنند. در اینجا مهم آن است تا مخاطبین دریابند هر پدیده به چه علت و چگونه رخ می دهد. در غیر اینصورت این فعالیت ها تبدیل به یک برنامه سرگرم کننده می شوند نه یک آموزش عملی. برای همین منظور به مجریان توصیه می شود تا از دانش آموزان در مورد چگونگی و چرایی این اتفاقات سوال کنند و اجازه دهند تا دانش آموزان در این موارد به بحث و تبادل نظر بپردازند. اما باید به این نکته توجه کرد که مفاهیم مهمی که در اینجا مورد نظر ما بوده تا دانش آموزان درک کنند شامل مواد عایق، خازن و مواد رسانا است. اهداف آموزش عملی پایه های الکتریسیته به کمک معرفی یکی از اشکال آن: الکتریسیته ساکن وسایل لازمفعالیت اصلی: یک عدد مولد الکتریسیته ساکن وان دوگراف یک عدد الکترود تخلیه (برای این منظور می توانید از یک پوسته آلومینیومی متصل به زمین استفاده کنید تا بار تجمع کرده روی گنبد را تخلیه کند.) یک جعبه یا چهارپایه پلاستیکی یا چوبی ( تا افرادی را که با ژنراتور کار می کنند از اتصال مستقیم به زمین دور نگاه دارد. ) فعالیت های انتخابی: یک عدد شمع یک الکترود تخلیه بزرگ لوله های گاز ( لوله هایی که به وسیله گازهای خاصی مانند نئون یا هیدروژن پر شده اند ) یک دستگیره نارسانا برای نگه داشتن لوله های گاز توسعهفعالیت هایی برای پیگیری بیشتر:در اینجا کاربردهای مختلفی از مولد وان دوگراف در آموزش های عملی معرفی شد، اما مثال های بیشماری از فعالیت هایی برای پیگیری بیشتر دانش آموزان وجود دارد، در اینجا این فعالیت ها را توصیه می کنیم: مدارهای الکتریکی: مدارهای الکتریکی بسازید و روی پدیده حرکت الکترون ها تحقیق کنید. مدارهای موازی و سری: در این فعالیت حرکت الکترون را در مسیرهایی با شکل های مختلف بررسی کنید. آزمایش مواد برای بررسی رسانندگی: از مدارهای قبلی برای بررسی رسانندگی مختلف مواد گوناگون استفاده کنید. مترجم: آرش وساقی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9584]