واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سیره اخلاقی امام رضا علیه السلام
حلمدر شناخت حلم امام رضا علیه السلام، شفاعت وى در نزد مامون در حق جلودى كافى است. جلودى كسى بود كه به امر هارون الرشید به مدینه رهسپار شد تا لباس زنان آل ابوطالب را بگیرد و بر تن هیچ یك از آنان جز یك جامه نگذارد. وى همچنین بر بیعت مردم با امام رضا علیه السلام انتقاد كرد. پس مامون او را به حبس افكند و بعد از آن كه پیش از وى دو تن را كشته بود او را خواست. امام رضا علیهالسلام به مامون گفت: اى امیرمؤمنان! این پیرمرد را به من ببخش! جلودى گمان برد كه آن حضرت مىخواهد از وى انتقام گیرد. پس مامون را سوگند داد كه سخن امام رضا علیه السلام را نپذیرد مامون هم گفت: به خدا شفاعت او را درباره تو نمىپذیرم و دستور داد گردنش را بزنند. تواضعدر بخش صفات و اخلاق آن حضرت از قول ابراهیم بن عباس نقل شده كه گفت: چون امام رضا علیهالسلام تنها بود و براى او غذا مىآوردند آن حضرت غلامان و خادمان و حتى دربان و نگهبان را بر سر سفرهاش مىنشاند و با آنها غذا مىخورد. همچنین از یاسر خادم نقل شده است كه گفت: چون آن حضرت تنها مىشد همه خادمان خود را جمع مىكرد، از بزرگ و كوچك، و با آنان سخن مىگفت. او به آنان انس مىگرفت و آنان نیز با حضرت انس میگرفتند. كلینى در كافى به سند خود از مردى بلخى روایت مىكند كه گفت: با امام رضا علیه السلام در سفر به خراسان همراه بودم. پس روزى خواستار غذا شد و خادمان سیه چرده خود را نیز بر سفره خود نشاند یكى از یارانش به او عرض كرد: اى كاش غذاى اینان را جدا مىكردى. فرمود: پروردگار تبارك و تعالى یكى است و مادر و پدر هم یكى. و پاداشها بسته به اعمال و كردارهاست. اخلاق نیكودر بخش صفات آن حضرت از ابراهیم بن عباس نقل شده كه گفت: امام رضا علیه السلام با سخن هرگز به هیچ كس جفا نكرد و كلام كسى را قطع نکرد تا زمانی که شخص سخن گفتنش به اتمام میرسید. و حاجتى را كه مىتوانست برآورده سازد؛ رد نمىكرد. پاهایش را دراز نمىكرد و هرگز رو به روى كسى كه نشسته بود، تكیه نمىداد و هیچ كس از غلامان و خادمان خود را دشنام نمىداد. هرگز آب دهان بر زمین نمىافكند و در خندهاش قهقهه نمىزد بلكه تبسم مىنمود. كلینى در كافى به سند خود نقل كرده است كه مهمانى براى امام رضا علیه السلام رسید. امام شب در كنار مهمان نشسته بود و با وى سخن مىگفت كه ناگهان وضع چراغ تغییر كرد. مرد مهمان دستش را دراز كرد تا چراغ را درست كند ولى امام او را از این كار بازداشت و خود به درست كردن چراغ پرداخت. سپس فرمود: ما قومى هستیم كه میهمانان خود را به كار نمىگیریم. همچنین در كافى به سند خود از یاسر و نادر خادمان امام رضا علیه السلام نقل شده است گفتند: ابوالحسن صلوات الله علیه، به ما فرمود: اگر من بالاى سرتان بودم و شما خواستید از جا برخیزید، در حالى كه غذا مىخورید برنخیزید تا از خوردن دست بكشید و بسیار اتفاق مىافتاد كه امام بعضى از ما را صدا مىزد و چون به ایشان گفته مىشد آنان در حال خوردن هستند، مىفرمود: بگذاریدشان تا از خوردن دست بكشند.
كرم و سخاوتهنگام ذكر اخبار مربوط به ولایتعهدى آن حضرت خواهیم گفت كه یكى از شاعران به نام ابراهیم بن عباس صولى به خدمت آن حضرت آمد و امام به او ده هزار درهم داد كه نام خودش بر آن ضرب شده بود. همچنین آن حضرت به ابو نواس سیصد دینار جایزه داد و چون جز آن، مال دیگرى نداشت استر خویش را هم به وى بخشید. و نیز به دعبل خزاعى ششصد دینار جایزه داد و با این وجود از وى معذرت هم خواست. در مناقب از یعقوب بن اسحاق نوبختى نقل شده است كه گفت: مردى به ابوالحسن رضا علیه السلام برخورد كرد و گفت: به قدر مردانگىات بر من ببخش. امام گفت: به این مقدار ندارم. مرد گفت: به قدر مردانگى خودم ببخش. امام فرمود: این قدر دارم. سپس فرمود که دویست دینار به وی بدهند. همچنین در مناقب از یعقوب بن اسحاق نوبختى نقل شده است كه امام رضا علیه السلام تمام ثروت خود را در روز عرفه تقسیم نمود. پس فضل بن سهل به وى گفت: این ضرر است. امام فرمود: بل سود و بهره است. چیزى را كه پاداش و كرامت به آن تعلق مىگیرد ضرر محسوب مكن. كلینى در كافى به سند خود از الیسع بن حمزه نقل كرده است كه گفت: در مجلس ابوالحسن رضا علیه السلام بودم. مردم بسیارى به گرد آن حضرت حلقه زده بودند و از وى درباره حلال و حرام پرسش مىكردند كه ناگهان مردى بلند قامت و گندمگون داخل شد و گفت: السلام علیك یابن رسول الله. من یكى از دوستداران تو و پدران و نیاكان تو هستم، من از حج باز مىگردم و خرجى خود را گم كردهام و با آنچه همراه من است نمىتوانم به یك منزل هم برسم، پس اگر صلاح بدانى كه مرا به دیارم روانه كنى كه براى خدا بر من نعمتى دادهاى و اگر به شهرم رسیدم آنچه از تو گرفتهام به صدقه مىدهم. امام به او فرمود: بنشین خدا تو را رحمت كند. آنگاه دوباره با مردم به گفت و گو پرداخت تا آنان پراكنده شدند و تنها سلیمان جعفرى و خیثمه و من مانده بودیم. پس امام فرمود: اجازه مىدهید داخل شوم سلیمان گفت: خداوند فرمان تو را مقدم داشت. پس امام برخاست و به اتاقش رفت و لختى درنگ كرد و سپس بازگشت و در را باز كرد و دستش را از بالاى در بیرون آورد و پرسید: آن خراسانى كجاست؟ پاسخ داد: من اینجایم. فرمود: این دویست دینار را برگیر و در مخارجت از آن استفاده كن و بدان تبرك جو و آن را از جانب من به صدقه بده. اكنون برو كه نه من تو را ببینم و نه تو مرا. مرد بیرون رفت. سلیمان به آن حضرت عرض كرد: فدایت شوم بخشش بزرگى كردى و رحمت آوردى، پس چرا چهره از او پوشاندى؟ فرمود: از ترس آن كه مبادا خوارى خواهش را در چهره او ببینم. مگر این سخن رسول خدا را نشنیدى كه مىگوید: آن كه به نهان نكویى آورد با هفتاد حج برابرى مىكند و آن كه پلیدى و زشتى را اشاعه مىدهد، مخذول و خوار است و كسى كه در نهان گناه كند، آمرزیده است. آیا سخن اول را نشنیدهاى كه مىگوید:متى آته لا طلب حاجة رجعت الى اهلى و وجهى بمائه (1) ؛ هرگاه بیایم نزد او تا حاجتى طلب كنم به سوى خانوادهام بازمىگردم در حالى كه صد دینار دارم. فراوانى صدقاتاز ابراهیم بن عباس صولى نقل شده كه گفت: امام رضا علیه السلام بسیار نكویى مىكرد و در نهان صدقه مىداد و بیشتر این عمل را در شبهاى تاریك به انجام مىرساند. منبع:كتاب سیره معصومان، ج 5، ص 148، سید محسن امین، ترجمه، على حجتى كرمانى . پیوند به:چهل نکته خواندنی در مورد حرم مقدس رضویتاریخچه کامل نقاره زنیمعیار شیعه بودن
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 404]